Özellikle 2021’den itibaren satışlarda yükselen bir grafik çizen bu alan, Türkiye’de olduğu kadar yurt dışında da süratli büyüyor. Dünya, enflasyonla uğraşa bu kadar odaklanmışken, nasıl oluyor da lüks pazarı bu kadar büyüyor? Detayları birazdan vereceğim lakin ondan evvel pahalılığın; zengini, orta kesiti ve yoksulu nasıl etkilediğine dair, Dünya Gazetesi Muharriri Gurur Oğuz’un geçtiğimiz günlerde kaleme aldığı o hoş tespiti sizinle paylaşmak istiyorum. Yazının başlığı şöyle; ‘Enflasyon 80’i aştı pekala ya hayat kime ne kadar kıymetli?’.
Şeref Oğuz, köşesinde şu cümleleri paylaşıyor: “Herkesin hayatı, kendine daha kıymetli… Güçlü; hayat pahalılığını tatlı bir meltem üzere hisseder. Orta direk; dondurucu rüzgâr üzere… Dar gelirli ise kasırga… Hayat, herkese birebir pahalılıkta gelmez. Ağzında gümüş kaşıkla doğan ile ağzına koyacak lokma bulamayan, hayatın kıymetini farklı öder. Pekala, hayat kime ne kadar kıymetli? Yeni doğan bir bebeğe; maması markette kilit altında tutulacak kadar pahalı… Bir öğrenciye; makarna haşlarken yağı esirgeyecek kadar kıymetli. Bir personele; doludizgin etiketlere yaya yetişmeye çalışan fiyatı kadar değerli. Mesken hanımına ise 5 lira ucuzunu bulabilmek için ayaklarına kara su inecek kadar çarşı pazar dolaşacak, kadar değerli.” Onur Oğuz, gerçek tespitleriyle bizi duygulandırırken, gelin o şaşalı, lüks hayatta neler oluyor bir bakalım…
‘GECE GÜNDÜZ ÜRETİM YAPIYORUZ’
Dünya Gazetesi’nden Özge Yavuz’un haberine nazaran, lüks perakendedeki durumu şöyle özetleyeyim; satışlar patlamış durumda. Mücevherden saate, çantadan giysiye, lüks markalar üretim için sıkı planlar yapmak zorunda, zira harikulade bir talep var. Üretimi denetim altına almak için fabrika kapasitelerini artırıyorlar, buna ek olarak atölye, fabrika satın alıyorlar. Tüketimdeki bu artış neden? Zira beşerler ruhsal bir imtihandan yeni çıktı ve ‘hayat kısa’, ‘kendimi ödüllendireyim’ mantığıyla hareket ediyorlar. Varlıklı bölümün her vakit lükse ayırdığı bir bütçe var ve lüks segment, ekonomik iniş çıkışlardan her vakit en son etkilenen taraf oluyor. Geçtiğimiz gün, dünyaca ünlü markalara üretim yapan Desa’nın Genel Müdürü Burak Çelet ile lüks piyasasına bir göz attık. Çelet’in değerlendirmeleri şöyle: “Türkiye perakende kesimi yazı turist sayesinde çok güçlü geçirdi. Satışlarda yerlinin hissesi düştü. AB resesyonu basic segmente üretim yapan ihracatçıyı korkutuyor. Lüks segmentte ise kasvet yok, tersine yıl sonuna kadar gece gündüz çalışmamız lazım siparişleri yetiştirmek için… Uzun yıllardır üretim yaptığımız dünyada lüks segmentin öncü markalarından bir tanesi, şu anda son 15 yılın en yüksek sipariş kapasitesine ulaştı. Samsonite’ın dünya satışları da paralel bir seyir arz ediyor. Dünyada bilhassa travel retail (seyahat perakendesi) patlamış durumda.”
FABRİKA SATIN ALIYORLAR
Bir başka lüks tüketim alanı mücevhere bakıyoruz. Bugünlerde, Vicenza’da mücevher fuarında olan Türk mücevher kesiminin değerli markalarından Roberto Bravo’nun İdare Konseyi Lideri Mustafa Kamar’a işlerin nasıl gittiğini soruyoruz. Bildiğiniz üzere Roberto Bravo da lüks segmente hitap eden markalardan biri. Şu anda dünya mücevher kesiminin nabzının attığı fuardan, sıcağı sıcağına görüşlerini bize aktaran Kamar, şunları söylüyor: “Mücevher bölümünde pandemiyle birlikte bilhassa 2021’den itibaren patlama yaşandı. İnsanların alışverişe olan eğilimleri arttı. 2019 yılından çok daha düzgün geçti 2021, pandemi yılı olmasına rağmen… Şu anda bilhassa marka durumundaki mücevherciler, önümüzdeki 6 ayın siparişlerini doldurmuş durumda. Yabancı markalar fabrika sayılarını artırmaya başladı. Hatta İtalya, İsviçre ve Fransa’da atölye ve fabrikalar satın alıyorlar. Şu anda onlar da eserlerini yetiştirememeye başladılar çünkü… Geçen gün lüks bir markaya üretim yapan bir İtalyan üreticiyle konuştum, ‘Siparişlerimi Nisan’a kadar doldurdum’ dedi. Lükse inanılmaz bir talep var.” Roberto Bravo’nun ABD ve Avrupalılardan büyük bir talep aldığını açıklayan Kamar, shop in shop modeliyle bu ülkelerde büyüdüklerini, yakın vakitte Miami’de de bir ofis açacaklarını açıkladı.
SAATTE ‘YOKLUK STRATEJİSİ’ TUTTU!
Son periyotta lüks saat bölümünde de büyük bir hareketlilik var. Bilhassa Rolex, Patek Philippe üzere dünyaca ünlü markaların kimi modellerini satın almak iki yıla yakın beklemek gerekiyor. Bu markalar, ‘yokluk stratejisi’ ile bir pazarlama taktiği uyguluyor ve görünen o ki, bu da hayli hareketlendiriyor piyasayı. Lüks saatin ikinci elinde de satışlar artıyor. İkinci el lüks saat satış sitesi Horopool’un Kurucu Ortağı Serdar Oal’a, “Lüks saat fiyatları daima artıyor. Buna karşın satışların da artmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?” diye sorduğumda, Oal, şunları anlatıyor: “Geçtiğimiz günlerde İsviçre Saat Sanayisi Federasyonu (FHS) ihracat sayılarını açıkladı. Buna nazaran, bu yılın birinci yarısında İsviçre’den gerçekleşen saat ihracatı yüzde 12 artarak 12,3 milyar dolar (11,9 milyar İsviçre Frangı) oldu. Lüks saatte yükseliş varken, 200-600 frank ortasındaki alt segmentteki saat ihracatında ise yüzde 35’e yakın bir düşüş var. Ekonomik şartların zorluğu orta segmenti etkiliyor. Lüks tarafına baktığımızda artış devam ediyor. Zira varlıklı bölümün her vakit lüks tüketime ayıracak bir bütçesi vardır.”