Van ile etrafında son yıllarda azalan yağış ve artan buharlaşma, Van Gölü’ndeki su düzeyini düşürürken, Erciş ilçesi Sahilkent Mahallesi’nin 1 kilometrelik kısmında son günlerde görülmeye başlanan yosun yoğunluğu, tedirginliğe neden oldu. Kıyıya gelenler, kalın yeşil katmana anlam veremediklerini belirtti. Sahilkent Mahallesi’nde 7 yıldır deniz bisikleti işletmeciliği yapan, 2 çocuk babası Necdet Sara (61), göldeki durumun kendisini huzursuz ettiğini, müşterilerinin de gölde gezinti yapmaktan vazgeçtiklerini söyledi.
‘Arıtma tesislerinin besin tuzlarını önlemesi lazım’
Van YYÜ Su Eserleri Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Mustafa Akkuş, durumun, göldeki besin tuzlarının fazlalığından kaynaklandığını söyledi. Akkuş, bilhassa su derinliğinin az olduğu bölgelerde sıcaklığın da artmasıyla yosunlaşmanın görüldüğünü lakin önemli tehlikenin kelam konusu olmadığını kaydetti. Kirliliğe dikkat çeken, bu durumun göldeki değişimin işareti olduğunu anlatan Akkuş, “Van Gölü’nün yüksek rakımda olması sebebiyle biyolojik döngü yavaş yani göle gelen kirliliğin aslında çözülmesi rakımı alçak olan bölgelere nazaran daha yavaş gerçekleşiyor. Bugün Van Gölü’nün kenarında gezdiğimiz vakit bilhassa Mollakasım, Erciş tarafında alglerin çok çoğaldığını yani su yosunlarının arttığını kıyılarda yüzeyi kapladığını görüyoruz. Aslında bunun sebebi göldeki besin tuzlarının fazlalığından kaynaklanıyor. Besin tuzları fazla olduğu vakit sıcaklıkla birlikte uygun ortamı buluyor ve çoğalmaya başlıyor. Şu anda Van Gölü için çok önemli bir tehlike kelam konusu değil zira burada gördüğümüz ölçü, olağan görülenlerden çok az bir alanı kaplıyor. Bu aslında bir değişimin işaretini oluşturuyor yani Van Gölü kapalı bir göl. Göle gelen kirliliğin dışarı çıkma talihi yok. Bu sebepten Van Gölü kenarındaki bütün arıtmaların tam kapasite olarak çalışması, göle tek damla kirliliğin girmemesi lazım. Nihayet arıtmalar tam kapasite olarak çalışmazsa biz bugün kısmen küçük alanlarda gördüğümüz bu alg patlamalarını, yosun artışlarını çok daha geniş alanlarda görebiliriz. Akarsulardan yahut öbür kaynaklardan gelen azot fosfor girdisi arttıkça göldeki yosunlaşma otomatik olarak artar. Münasebetiyle arıtma tesislerinin tam kapasiteyle çalışıp, göle giren besin tuzlarını önlemesi lazım” diye konuştu.
Gölün yeşile bürünmesinin ‘tehlike çanı’ olmadığının altını da çizen Akkuş, “Van Gölü, 3 bin 712 kilometrekarelik alanken, görülen yerler yalnızca 1 kilometrekare üzere küçük alanı oluşturuyor. Şunu bilmemiz lazım. Van Gölü başka ekosistemlere nazaran çok daha hassas, çok daha kırılgan yapıya sahip. Bu sebepten şayet göl kenarındaki kirlilik ögeleri önlenmezse bu alanların daha da arttığını, büyüdüğünü göreceğiz. Göller dinamik, değişken bir istikrara sahip. Bilhassa sığ bölümlerde sıcaklığın da artmasıyla burada yosunlaşmanın arttığını görüyoruz. Van’ın Mollakasım tarafında hiçbir yıl görülmediği kadar yosunlandığını görüyorsunuz. Bunların önlenmesi için göl kenarındaki arıtmalar tam kapasite olarak çalışmalı” dedi.