Dünyada e-ticaretin kıymetli markalarından biri olan eBay’in sahip olduğu Gittigidiyor.com’un Türkiye’deki operasyonlarını durdurma kararı, bölüm temsilcilerine nazaran büyük devlerin yer aldığı pazarda yaşanan ağır rekabet şartlarından, ekonomistlere nazaran ise uygulanan ekonomik siyasetlerden kaynaklandı.
Dünyada pandemi ile birlikte büyük bir gelişme gösteren e-ticaret dalında Türkiye de ilgi çeken pazarlardan biri. ABD’li dev eBay’in sahip olduğu Gittigidiyor.com’un ana oyunculardan biri olduğu bölümde Trendyol’u satın alan Çinli dev Alibaba, ABD’nin dev şirketi Amazon, Korelilerle Doğuş’un yarı yarıya ortak olduğu N11, Tempelton Fonu’nun yüzde 25 ortak olduğu Hepsiburada rekabet ediyor. Türkiye pazarında kurallar da yeni yeni oluşuyor.
Sektörde giderek artan ağır rekabetin birinci firesi 2011 yılında Gittigidiyor.com’un yüzde 93 payını 217 milyon dolara satın alarak Türkiye pazarına giren eBay oldu. Dün yapılan açıklama ile eBay,18 Temmuz tarihi prestijiyle yeni sipariş almayacağını duyurdu. Kullanıcılar 5 Eylül’e kadar hesaplarına erişebilecek, 30 Eylül’den itibaren ise siteye ulaşım sağlanamayacak. Müşteri hizmetleri dışındaki çalışanlar 31 Temmuz’a kadar çalışmalarını sürdürecekken çalışanların kıdem ve tazminat üzere hakları ise bu hafta içerisinde yapılacak teğe bir görüşmelerde hesaplanıp ödenecek.
eBay’in Türkiye’den çıkma kararı ise farklı yorumlara neden oldu. Bölüm temsilcilerinden kimilerine nazaran ABD’de de Amazon karşısında sıkıntıları olan kümenin çıkışı küresel bir karar. Bir öbür yoruma nazaran ise eBay, bilhassa Trendyol ve Amazon üzere devlerle rekabetin giderek zorlaştığı Türkiye pazarında artan ağır rekabete dayanamadı.
“RAKİPLER SÜRATLİ BÜYÜDÜ”
Türkiye’de pazardaki rekabetin her geçen gün arttığını söyleyen E-Ticaret İşletmeleri Derneği Lideri Emre Ekmekçi, “eBay’ın rakipleri marketleri, esnafı işin içine dahil etti, süratli teslimat için yatırımlar yaptı. Fakat eBay muhtemelen bu yatırımları Türkiye’de yapmak istemedikleri için çekildi. Esasen daha evvel de büyümeye değil kârlılığa yöneliyoruz temalı açıklamaları vardı” dedi.
TOBB E-ticaret bölüm meclisi üyesi Seyhun Özkara ise “Sektördeki 4 yahut 5’inci büyük pazaryeriydi. Ancak tekrar de istedikleri büyümeyi yakalayamadılar. Türkiye değişimlere süratli ayak uydurulması gereken dinamik bir ülke, buna uyamadılar. Alışılmış bir de CDS risk primi ve uygulanan iktisat siyasetlerinden ötürü teknoloji şirketlerinin yatırım konusunda çekinceleri olduğunu da unutmamak gerek” yorumunu yaptı.
“FİYAT MEÇHULLÜĞÜ KAÇIŞI ARTIRACAK”
Türkiye’nin artık oturaklı ve katma kıymetli yatırımcılara istenilen tadı vermediğini söyleyen ekonomist Prof. Dr. Bilsay Kuruç, “Fiyat meçhullüğü bu türlü sürerse daha çok yatırımcı çıkışı görürüz. Yüksek kurda tüketici gelir ülkeye, turist gelir, ihracat artar fakat bunlar sürdürülebilir olmaz. Yatırımcı kaçar” diye konuştu.
Ekonomist Dr. Atilla Çifter de “Yabancı yatırımcının baktığı en kıymetli parametre özgür piyasa iktisadı ve demokrasiye olan güvendir” dedi. Prof. Dr.Cem Başlevent ise “Türkiye’de iş yapmak güç. Bu çekilme pazarda monopolleşmeye çalışan firmların elini güçlendireceği için satıcıların aleyhine olacaktır” dedi.