İngiltere’nin saygın gazetelerinden The Guardian, ABD merkezli araç paylaşım platformu Uber’in kapalı evraklarını ve iç yazışmalarını ifşa etti. 124 binden fazla evrakta Uber’in kanunları çiğnediği ve ortalarında çok sayıda devlet önderine yönelik lobi faaliyetlerinde bulunduğu ortaya çıktı.
Son yılların tanınan araç paylaşım uygulaması Uber ile ilgili dikkat cazip ifşalar İngiliz The Guardian gazetesinden geldi… Gazete, şirket içinden 124 binden fazla yazışma ve evrakları kamuoyu ile paylaştı.
Uber, Türkiye’de de 2018’de taksicilerin yansısını çekmişti.
Şirketin kurucu ortaklarından Travis Kalanick’in idaresindeki 5 yılı kapsayan dokümanlarda şirketin bütün dünyaya yayılmak için attığı adımlar ve agresif formüller gündeme geldi. Evraklarda, Uber’in ABD dışındaki kentlerde hizmete başlamasının teşvik edildiği ve bunun için kanunların çiğnenmesi ya da taksi regülasyonlarının göz gerisi edilmesinin zahmet yaratmayacağı belirtildi.
Başta Türkiye, Frasa, İspanya olmak üzere birçok ülkede Uber reaksiyon toplamış ve taksiciler büyük çaplı şovlar düzenlemişti. Dokümanlarda, Uber’in saklı kapılar akabinde başbakan, devlet lideri, milyarder, oligark ve medya işverenlerinden takviye almaya çalıştığı da ortaya çıktı.
2013-2017 yılları ortasındaki 83 binden fazla e-posta yazışması, iMessage, WhatsApp bildirisinde Kalanick ve üst seviye kurmaylarının konuşmaları ve yorumları yer alıyor. Kimi iletilerde, “Biz yasa dışıyız” ve “korsan gibiyiz” yorumları öne çıkıyor.
MACRON GİZLİCE LOBİ YAPMIŞ
Fransa’nın Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile Kalanick ortasındaki yazışmalar da ifşa edildi. Macron şimdi iktisat bakanıyken yaptıkları yazışmalarda Macron’un Uber için lobi yaptığı ve muhalifleri ikna ettiği de ortaya çıktı.
Taksicilerin reaksiyonundan sonra Uber’in UberXL uygulaması kaldırılmıştı.
Uber’in yöneticilerinin, başka devlet önderleri ile de muahede yapmayı planladığı belirlendi. Şimdi Hamburg Belediye Lideri olduğu devirde Başbakan Olaf Scholz’la da irtibata geçildiği ortaya çıktı. Scholz’un Uber’in lobicilerini geri çevirdiği ve sürücülere taban fiyat verilmesini talep ettiği de ortaya çıktı.
Öte yandan Davos’ta gerçekleştirilen Dünya İktisat Forumu’nda da periyodun ABD Lider Yardımcısı Joe Biden’ın da Uber’den lobicilerle görüştüğü belirlendi.
TÜRKİYE DE ARALARINDA
Belgelerde Uber’in sürücüleri ve müşterileri platforma çekmek için çok büyük indirim ve avantajlar sunduğu belirtilirken bunun sürdürülebilir bir iş modeli olmadığının da altı çizildi.
Uber’in lobi ve halkla münasebetler faaliyetleri için 2016’da 90 milyon doları gözden çıkardığı belirtilirken, Biden ve Macron’un yanı sıra İrlanda Başbakanı Enda Kenny, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ve periyodun İngiltere İktisat Bakanı George Osborne’la da görüşmelerin yapıldığı kayıtlara geçti.
KAOSTAN BESLENİYORLARMIŞ
Kalanick’in saklı yazışmaları, Avrupa’da Uber aksisi protestoların başladığı bir periyotta dikkat çekti. 2016 yılının Ocak ayında Uber’in Avrupa pazarına girmesiyle birlikte Belçika, İspanya, İtalya ve Fransa’da taksiciler büyük çaplı hareketler düzenlerken Kalanick kurmaylarına bir ihtar bildirisi attı.
Kalanick, “Ateşler yanmaya başlasa bile büyümeye kıymet vermeliyiz. Bu Uber’in olağan iş planı. Kaosu benimseyin. Bu sizin manalı bir şey yaptığınızı gösterir. Şiddet muvaffakiyetin garantisidir” yorumunu yaptı.
Gizli iç yazışmalarda Uber çalışanları birçok ülkede yasal olmadıklarını itiraf etti. Regülasyonla uyumlu olmadıklarını söyleyen çalışanlar Türkiye, Güney Afrika, İspanya, Çekya, İsveç, Fransa, Almanya ve Rusya’da yasal olmadıklarını lisana getirdi. Üst seviye bir yetkili e-posta üzerinden, “Birçok ülkede yasal değiliz ve bu sebeple argümanlı açıklamalardan kaçınmalıyız” dedi.
BÜTÜN DOKÜMANLARI SİLİN
Uber’in ofislerine güvenlik güçlerinin baskın yapması durumunda da muhakkak taktikler izlediği ortaya çıktı. Dokümanlarda Uber’in bir “öldürme” atağı olduğuna dikkat çekilirken, teknik üniteden grupların muhtemel bir polis baskını durumunda sistemdeki bütün bilgilerin silinmesi istendi.
Fransa, Hollanda, Belçika, Hindistan, Macaristan ve Romanya’da bu yolun en az 12 kere kullanıldığı belirtildi.