Türkiye Lokantacılar, Kebapçılar, Pastacılar ve Tatlıcılar Federasyonu, online yemek siparişi sistemlerini boykota hazırlandığını duyurdu. Genel Lider Sayit Karabağlı tarafından yapılan açıklamada, “Online yemek siparişi sistemleri, aldıkları fahiş komiteleri revize etmediği takdirde, Türkiye Lokantacılar, Kebapçılar, Pastacılar ve Tatlıcılar Federasyonu olarak 100 bin üye işyerimizde sistemleri kapatacağımızı kamuoyunun bilgisine sunarız” denildi.
‘Revize edilmezse boykot kararı alacak’
Açıklamada, “2 yıl üzere uzun bir mühlet pandemi nedeniyle epey hırpalanan yeme içme bölümü, şu anda enflasyonla baş etmek konusunda çaresiz. Daralan piyasalar nedeniyle de kan kaybı yaşanıyor. İşyeri kapanışları artıyor, ayakta kalmaya çalışanlar ise borçlanıyor. Online yemek siparişi sistemleri, uyguladıkları yüksek kurulları istediğimiz üzere revize etmezse, Federasyonumuzun bünyesinde, 81 vilayette bulunan 104 esnaf odamıza bağlı yüz binden fazla üye işyeri, ülke genelinde boykot yapma kararı alacak” tabirleri yer aldı.
‘Perakende ticaret ve hal maddeleri ivedilikle çıkarılmalı’
Sayit Karabağlı şöyle devam etti:
“KDV indirimi, kredi dayanağı, kaybolmaya yüz tutmuş birtakım mesleklerde vergi muafiyeti üzere devlete düşen vazifeler imkanlar dahilinde kısmen uygulanmış olsa da alınan önlemler yetersiz kalıyor. Esaslı tahlillere muhtaçlığımız var. Perakende ve hal maddelerinin hemen çıkarılması, konut kira artışlarındaki düzenlemelerin esnafımızı da kapsaması, kira stopajlarının indirilmesi yahut kaldırılması ya da mal sahibinden alınması üzere tahlillerin de hemen devreye alınması zorunludur. İşyeri tahliyelerinin zorlaştırılması perakende ticaret yasasında yer almalıdır.“
‘Gıdada enflasyona neden oluyor’
6 Ağustos 2016 tarihli 29793 sayılı perakende ticarette uygulanacak prensip ve kurallar hakkında değişiklik yapan yönetmelikte yemek kartları komitelerinin yüzde 6 olması gerektiği birebir yönetmeliğin 4. unsurunun online yemek sipariş sistemlerini de kapsadığından bahseden Karabağlı, “Yeme içme kesiminin üzerinde yük oluşturan, yüzde 18 ila yüzde 45 ortasında değişen yüksek oranlarıyla adeta esnafı sömüren online yemek siparişi sistemlerinin komiteleri, yasa gereği ve yemek kartlarında olduğu üzere; hizmet bedeli, tanıtım reklam bedeli, joker uygulamaları, günlük açılış fiyatları vb. ek fiyatlar alınmadan yüzde 6’ya çekilmelidir” diye konuştu.
Online yemek siparişi sistemlerinin memleketler arası zincir restoranlara yüzde 4 ila yüzde 5 komiteyle çalıştığı, o şirketlerin ulusal televizyonlarda ve yazılı basında reklamını yaptığını söyleyen Sayit Karabağlı, “Online yemek siparişi sistemleri, bölümden aldığı yüksek komiteler sayesinde kullanıcılara bonus ve indirimler vererek sistemi cazip hale getirerek kullanıcıyı sisteme yönlendiriyor. Bu durum işletmeleri biçare bir formda sistemin içine çekiyor. Bizim müşterilerimizi bize pazarlayan bu sistemler yüzünden ödenen yüzde 18’lik komite maliyet hesabıyla tüketiciye yansıtıldığında gereksiz fahiş fiyatlara yol açıyor, arz-talep istikrarını bozarak besinde enflasyona neden oluyor” sözlerini kullandı.
‘Esnaftan 2-3 kat daha fazla kâr ediyorlar’
Online yemek siparişi sistemlerinin kendi bünyelerinde oluşturdukları online ödeme sistemleri üzerinden ekstra komiteler uyguladığına, alacaklarını peşin mahsup edip işlettiğine, işyerlerine ise 15 ila 30 günlük dönemlerde ödeme yaptığına dikkat çeken Karabağlı, kelamlarına şöyle devam etti:
“Sözleşmelerde komiteleri yüzde 10 ve altında gösteren bu şirketler; hizmet bedeli, tanıtım reklam bedeli, haftalık joker indirimleri, açma kapama bedelleri üzere artı fiyatlandırmalar yaparak kurullarını yüzde 18 ila yüzde 20 bandına taşıyor. Esnafımızın 2-3 katı kâr eden sistem o kadar kârlı ve cazip bir hale geldi ki milletlerarası şirketler bir bir sistemin içine girerek çoğalıyor.”
Komisyonlar istenilen oranlara çekilmediği takdirde Lokantacılar Federasyonu’na bağlı 100 binden fazla işyerinin ülke genelinde boykot yapma kararı alacağını vurgulayan Sayit Karabağlı, “Olağanüstü şartlarda yaşadığımız bu periyotta Federasyonumuza bağlı üye işyerlerimizi rahatlatmak, uygun şartlarda toplu eser temini yapacak halde, tüketim kooperatifleri kurulması istikametinde çalışmalar başlattık. Tatlıcı ve pastacılarımızın şekere erişme konusundaki düşüncelerini gidermek üzere, TÜRK-ŞEKER A.Ş. ile yaptığımız mutabakat uyarınca, üyelerimize fabrika satış fiyatlarından şeker teminine başladık. Bu vb. girişimlerimizi çeşitlendirmek üzere, devlete ilişkin üretim tesislerinden yahut özel daldan şeker, un, yağ ve et üzere temel eserlerin temini istikametinde teşebbüslerde bulunduk. Kısa müddette sonuç alacağımızın muştusunu de bu vesileyle duyurmak isteriz. Dar boğazdan geçtiğimiz bu devirde, azim ve uğraşla çalışarak her şeyi kısa müddette atlatacağımıza inanıyorum” dedi.
‘Esnaf önlem almalı’
Türkiye Lokantacılar, Kebapçılar, Pastacılar ve Tatlıcılar Federasyonu’nun bir başka meşakkatinin toplumsal tesisler olduğunu söyleyen Karabağlı, kelamlarını şöyle sonlandırdı:
“Bazı belediye ve kamu kurumları, toplumsal tesislerini kendi işçisinin yanı sıra halka da açarak satış yapıyor. Haksız rekabet yaratan ve piyasa istikrarlarını bozan bu teşebbüsler de esnafımızı probleme sokuyor. Yeniden kimi belediyeler, toplumsal tesisler dışında kent lokantaları açarak kent genelinde hizmet vermeye başladı. Esnafımızın mağduriyetine neden olan bu üzücü ve düşündürücü durum karşısında önlem alınması gerekiyor.“