Anadolu’nun en eski uygarlıkları Hattiler ve Hititler periyodunda bağcılık yapıldığını arkeolojik hafriyatlarda rastlanan üzüm çekirdekleri sayesinde biliyoruz. Çok uzun bir serüveni var aslında üzümün şişede şarap olana dek. Ülkemizin 1.200’e yakın yerli üzüm çeşidi var. Bunların 60 kadarı ticari olarak üretiliyor. Böylesi bir zenginlik de bağbozumu devrinde üzüm bağlarını gezginlerin yeni uğrak yerleri yapıyor. Göz alabildiğine yeşil bağların kızıla dönmesini ve dayanılmaz bir emekle her gün santim santim işlendiğini görmek, masalsı geçmişini öğrenmek, o buğulu üzümlere dokunmak, koklamak, tatlı bir esinti içinde yaprakların kadife hışırtısını dinlemek değer biçilmez bir tecrübe.
MARMARA-TRAKYA
Trakya’da hasat ekseriyetle ekim ayında yapılıyor. Antik bağ rotalarıyla öne çıkan Trakya, tabiatı ve enfes lezzetleriyle de gidenlere eşsiz tecrübeler sunuyor. Rota, Marmara Denizi, Ege Denizi ve Karadeniz ile çevrili dağ, orman ve çeşitli iklim yapılarından geçiyor. Bağcılık bölgede yoğunlukla Kırklareli, Tekirdağ, Şarköy, Mürefte ve Gelibolu Yarımadası’nda yapılıyor. Trakya’nın iç kısımlarına kadar uzanan tarihi bağ yolları Kırklareli’nde bir ortaya geldiği için burada hem yöresel papazkarası, Kalecik karası ve adakarası hem de pek çok yabancı kökenli üzüm yetişiyor.
Longoz
Istranca Dağları’nı aşıp İğneada ve Kıyıköy limanlarına ulaşan rotayı gezen ziyaretçileri, üzüm bağlarının yanı sıra longoz ormanı, mağaralar, yörenin keçi peyniri, tandır et yemekleri bekliyor. Tekirdağ’a gerçek devam ettiğinizde lezzetli köftelerini pek çok kişi tek geçer. Tekirdağ’dan kendinize köfte, piyaz ve hoş bir tatlıyla ziyafet çekmeden geçmeyin. Yediklerinizi eritirken Arkeoloji ve Etnografya Müzesi, Rüstem Paşa Mescidi, Namık Kemal Konutu Müzesi, Perinthos Antik Kenti ve Rákóczi Müzesi’ni ziyaret ederek kültürel bir çeşit yapmayı da unutmayın.
Yöredeki mahallî şarap üreticileri imalatlarında, bölgede yetiştirilen Kalecik karası, merlot, papazkarası, riesling, sauvignon blanc, sémillion, shiraz ve viognier üzere üzüm çeşitlerini kullanıyor. 60 kilometrelik plajıyla ünlü Şarköy’ün bağ rotalarının vazgeçilmez durağı olmasının yanı sıra zeytinleri ve balıkçılığını da eklemek gerekir. Hatırlarsınız, İstanbul’daki Yenikapı kazılarında amfora yüklü batıklar bulunmuştu. Araştırmacılar işte o batıkların bir kısmının buradan yola çıktığını düşünüyor. Pek çok şarap markasının üretim merkezi olması sebebiyle yerleşimi çok eskilere dayanan Mürefte’nin de farklı bir ehemmiyeti var. Şarköy’e 13 kilometre uzaklıktaki ilçenin tarihi meskenlerinin yanı sıra şarap müzeleri de ilgi cazibeli.
Aker Şarap Müzesi ile Feyzi Kutman Şarap Müzesi ziyaret edilmesi gereken yerlerden. Gelibolu’daysa yerli karasakız ve kınalıyapıncakla yabancı pek çok üzüm üretiliyor. 1. Dünya Savaşı sırasında Çanakkale Muharebesi’nin yapıldığı Gelibolu savaş alanlarını, akabinde da Troya Antik Kenti ve Troya Müzesi’ni gezmeyi ihmal etmeyin.
EGE-URLA
İzmir ile Çeşme ortasındaki Urla, tam bir ‘çokkültürlü’ merkez. Kalabalık kentlerden bunalıp sakin bir hayat arayanların gözdesi olan kasabada üzüm bağlarının etrafını zeytin ağaçları süslüyor. Urla’da küçük meydanlar, ağaç gölgesindeki kafeler, balıkçılar, köy pazarları, bağlar ve şaraphaneler bekliyor ziyaretçileri.
Urla Liman
Urla’nın tarihinin başlangıç adresi, bölgenin tunç çağı limanı olan Karantina Adası’nın çabucak karşısında, denize yanlışsız uzanan Limantepe. Yabancı pek çok üzümün yanı sıra Bornova misketi, sultaniye, boğazkere üzere yerli üzüm çeşitleri için çok elverişli bir doğal klima sunuyor coğrafyası. Ayrıyeten bölgede kayıp üzüm çeşitlerinden antik Urla karası, Foça karası ve gaydura yine üretilerek yok olmaktan kurtarılmış…
İÇ ANADOLU-KAPADOKYA
Bölge ünlü bağlarını, doğal volkanik tüfle karışmış toprağına borçlu. Bu nedenle Anadolu üzümlerinden öküzgözü, boğazkere, Kalecik karası, narince, bu toprakların en bilinen üzümü buyruk ve pek çok yabancı üzüm çeşidi için bölge bulunmaz nimet olmuş. Tıpkı peribacalarında olduğu üzere çok sert olmayan ve kolay oyulabilen volkanik kayalar sayesinde bölgede pek çok doğal şarap mahzeni yapılmış.
Ortahisar
Yüksek kaliteli şarapların üretildiği Kapadokya’daki şarap imalathaneleri, yalnızca bağbozumunda değil dört mevsim konuk kabul ediyor. Mükemmel kaya yapısı, peribacaları, vadileri, kiliseleri, Avanos’un üretim teknikleri MÖ 2000’lere kadar uzanan çömlek atölyeleri, tarihin ve doğal hoşlukların harmanlandığı yürüyüş yolları ve kayalara oyulmuş butik otelleriyle tüm rotalar ortasında en eşsiz olanı sunuyor.
DOĞU VE GÜNEYDOĞU ANADOLU
Türkiye’nin en hoş kırmızı şaraplık üzümleri Üst Mezopotamya’da, Fırat ve Dicle ırmakları ortasında kalan yüksek yaylalarda yetişiyor. Kuvvetli iklim kaideleri ve yüksek rakımlı coğrafya sayesinde Elazığ’da, öküzgözü; kireçli ve killi toprakta kendini bulan boğazkere de Diyarbakır’da en uygun ortamını buluyor.
Malatya, Elazığ, Diyarbakır, Mardin ve Midyat’ta yetiştirilen bu iki çeşidin bağbozumu şenliğine katılacaksanız 8 Ekim’de Elazığ’ın Sivrice ilçesinde yapılacak olanı önerebiliriz. Harcı sütle karılmış olan Harput Kalesi’ne çıkabilir, Hazar Gölü kıyısında yürüyebilir, Hazarbaba Dağı’na tırmanıp Elazığ merkezinde de tarihi çarşıları gezerek alışveriş edebilirsiniz.