İlk ve Acil Yardım Uzmanı Öğr. Gör. Hasret Karagöl, travmaların 18 yaş altında genç ve çocuklarda en sık rastlanan vefat nedeni olduğunu söyleyerek, 5 yaş altındaki çocuklarda ölme nedenleri ya da travmaya maruz kalma nedenleri motor kas hudut sisteminin yeteri kadar gelişmemiş olması olduğuna dikkat çekti. Karagöl, meskende travmaya neden olacak kazaların başında ailelerin küçük oyuncak almasının, çocukların meraklı olmasının ve her şeyi ağzına götürmesinin, yedikleri yiyecekleri çiğnemeden yutmaları üzere nedenlerin tıkanmaya neden olabileceğini belirtti.
Öğr. Gör. Hasret Karagöl, yaşanan travmada tıkanmanın tam ya da kısmi travma olduğunun ayırt edilmesi gerektiğini belirterek, “Solunum yollarının tıkanmasını öncelikle tanımamız gerekiyor. Bütün ailelerin ve toplumun bunu tanıması lazım” diyerek kıymetli ihtarlarda bulundu.
YAPILMASI GEREKENLER
İkisinin birbirinden farklı tedavi sistemleri olduğunu belirten Öğr. Gör. Hasret Karagöl, birinci yardımda kısmi tıkanma olan bir çocuğa muhakkak tam tıkanma müdahalesi yapılmaması gerektiğini vurguladı. Her iki duruma da açıklık getiren Karagöl, yapılması gerekenler konusunda açıklamalarda bulundu.
‘ÖKSÜRÜYOR YAHUT AĞLAYABİLİYORSA KISMİ TIKANMA’
Karagöl, “Çocuk, ağzına yabancı bir cisim aldı. Teneffüs yolu tıkandı ve çocuk nefes almakta zorluk çekiyor ve öksürmeye başlıyor. Lakin öksürürken çocukla irtibat halindeyseniz, çocuğun öksürme ve ağlama sesini duyuyorsanız bu kısmi tıkanmadır. Bu durumda çocuğu alıp omzunuzun üstüne koyup gazını çıkarır üzere yalnızca çocuğun öksürmesine yardımcı olmanız lazım. Çocuk öksürüp ağlamaya devam ettikten sonra çocuğun boğazına bakmamız gerekiyor. Çocuğun boğazındaki yabancı cismin çıkıp çıkmadığına bakılmalı ve çıkıncaya kadar sürece devam etmemiz lazım” diye konuştu.
‘MORARMAYA BAŞLAMIŞ VE SESİ ÇIKAMIYORSA TAM TIKANMA’
Özlem Karagöl, tam tıkanmada ise çocuğun büsbütün nefesinin kesilmesi ve morarmaya başlaması durumu olduğunu vurguladı. Tam tıkanmadaki müdahalenin çok farklı olduğuna işaret eden Karagöl, “Tam tıkanmada çocuk 1 yaşından küçükse, yüz üstü elimizin üstüne yatırıp, elimizin ayası ile 5 defa sırtına vurmamız gerekiyor. 5 sefer sırtına vurduktan sonra çocuğu tekrar başka tarafa çevirip ağzında yabancı cisim olup olmadığını denetim etmemiz gerekiyor. Çıkmadıysa iki parmağımızla çocuğun karnına 5 sefer baskı yapmamız gerekiyor. Bunu çocuk yabancı cismi çıkarana kadar tekrar etmemiz gerekiyor” diyerek açıklık getirdi.
Çocuğun 1 yaşından büyük olması durumunda da sırttaki iki kürek kemiği ortasına elin topuk kısmıyla süpürür stilde 5 sefer vurulması gerektiğine söyledi. Karagöl, ağız içi denetiminin yapılmasından sonra yabancı cisim çıkmadıysa çocuğun ardına geçip göbek deliğinin üstüne, karın bölgesine 5 defa bası uygulanması gerektiğini hatırlattı ve “Bu sıralamayı 5 sırta vurma, ağız içi denetimi, 5 heimlich (karına bası) hareketi ve tekrar ağız içi denetimi formunda devam ettiriyoruz” dedi.
‘EN KIYMETLİSİ SAKİN KALMAK’
Özellikle bu tip durumlarda ailelerin panik yapmaması gerektiğine dikkat çeken Hasret Karagöl, “Panik yapmamak gerekiyor. Bu işin temel kuralı sakin olmak. Tıkanıklık sonucunda öksüren bireye su üzere içecekler içirmek ya da ağza yiyecek vermek tıkanıklığı arttıracağından muhakkak yapılmaması gerekir” diye ekledi.