Yüksek besin enflasyonu, her geçen gün azalan alım gücü vatandaşın tüketim alışkanlıklarını alt üst etti. ETBİR bilgilerine nazaran, dört kişilik bir aile beş yıl evvel yıllık 56 kilo kırmızı et tüketebilirken, artık 28 kilo tüketebiliyor.
Bu yıl kurbanlık fiyatlarının yüzde 100’ün üzerinde zamlanmasının akabinde satışlarda önemli düşüş bekleniyor lakin vatandaşın kırmızı et tüketimi her geçen yıl azalmaya devam ediyor.
Kırmızı Et Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Derneği (ETBİR) datalarına nazaran, vatandaşın sofrasından son 5 yılda 28 kilo kırmızı et eksildi.
Sozcu.com.tr’ye konuşan ETBİR Lideri Ahmet Yücesan, 2017’de yıllık kişi başı kırmızı et tüketimi 14 kilo iken bu sayının 2022’de 7 kiloya kadar düştüğünü açıkladı.
Bu hesaba nazaran, dört kişilik bir aile beş yıl evvel yıllık 56 kilo kırmızı et tüketebilirken, artık 28 kilo tüketebiliyor.
ORTALAMA FİYAT BİLE 100 TL’Yİ AŞTI
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), enflasyon sepetindeki unsur fiyatlarını son iki aydır açıklamıyor. Lakin açıklanan son bilgilere bakıldığında, daha etinin kilogram fiyatının 2017 Nisan’da 40,73 TL iken 2022 Nisan’da 111,53 TL’ye yükseldiği görülüyor.
Ancak bunlar, ülke genelindeki ortalama fiyatlar. Çarşı pazardaki kırmızı et fiyatları ise TÜİK’teki bu fiyatların iki katının üzerinde.
‘TÜKETİMDEKİ DÜŞÜŞ İKİ YILDIR TOPARLANAMIYOR’
Kırmızı et tüketimindeki birinci kırılmanın pandemide yaşandığını söyleyen Yücesan, o periyot toplumsal hayatı kısıtlayıcı tedbirler nedeniyle tüketimin birinci olarak endüstriyel tarafta azaldığını aktardı.
Yücesan, “Ancak daha sonra artan fiyatlar ve alım gücündeki daralma nedeniyle hane halkının et tüketimi azalmaya başladı. Ortadan iki sene geçmesine karşın hâlâ toparlanamadı” dedi.
Yücesan, fiyatların geldiği düzeyden ötürü bu yılın birinci 6 ayında vatandaş tarafındaki talebin yüzde 30-35 civarında düştüğünü aktardı.
SONBAHARDA YENİ ARTIRIM SİNYALİ
2022’nin birinci 6 aylık periyodunda üretim maliyetlerinde yüzde 150’nin üzerinde artış olduğunu söyleyen Yücesan, son eser fiyatlarının ise tıpkı devir aralığında yüzde 110 civarında arttığı bilgisini verdi.
Ancak talepteki düşüşün sürmesi nedeniyle maliyetlerdeki artışın etiketlere tam olarak yansıtılamadığını kaydeden Yücesan, “Kurban Bayramı sonrası da talepteki düşüş sürecektir. Bu yüzden bayram sonrası fiyatlarda değişim olmaz lakin eylül ya da ekim ayında yeni bir artırım gündeme gelebilir” diye konuştu.
‘SÜT KRİZİNİN ETE DE SIÇRAMASINA AZ KALDI’
Öte yandan, süt üreticisinin uğradığı ziyan nedeniyle anaç hayvanların kısma gönderilmesinin kırmızı et üretiminde 2022’nin ikinci yarısından itibaren meseleler yaratacağına da dikkat çeken Yücesan, şöyle devam etti:
“Sütte yaşanan krizin ete de sıçramasına az kaldı. Bunun net sonuçlarını 2023’te göreceğiz. Azalan üretim, fiyatları daha da üst çekecektir. Süt üreticisinin ziyanlarının giderilmesi çok değerli.”