Övgü Pınar-Roma
İtalya Başbakanı Mario Draghi’nin dünkü Türkiye ziyareti ve hükümetler ortası tepe İtalya basınında geniş yer buldu. Draghi’nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la görüşmesi ulusal gazetelerde tartıyla geçen yıl yaşanan “diktatör” krizi sonrası, Ukrayna savaşının da tesiriyle yeni bir periyodun işareti olarak yorumlandı.
Ülkenin en büyük gazetelerinden La Repubblica haberi manşetten “Draghi-Erdoğan tahıl paktı” başlığıyla verdi.
İç sayfalarda ise Ukrayna’dan tahıl çıkışı, Libya, göç üzere ortak belgeler “Draghi-Erdoğan ortasında dönüm noktası Akdeniz’i tekrar şekillendiriyor” başlığıyla ele alındı.
Gazete, dünkü görüşmenin “yeni bir başlangıç” izlenimi yarattığını yazdı ve şöyle devam etti:
“Gerekli ‘diktatör’ Recep Tayyip Erdoğan, mecburî müttefike dönüştü. Ukrayna’daki savaş tüm istikrarları altüst etti…
“İlk test tahıl konusundaki mutabakat olacak. İşe yararsa göç, silahlar ve Libya’ya kadar uzanacak.”
Draghi-Biden görüşmesi etkisi
La Repubblica, İtalya-Türkiye bağlarındaki bu dönüm noktasının doğuşunun, Draghi’nin geçen Mayıs’ta Washington’a yaptığı ziyarete dayandığını da yazdı.
Gazeteye nazaran “İtalya Başbakanı, Oval Ofis’te Joe Biden’dan net bir jeopolitik işaret aldı: Erdoğan’la yine bağ kurmak, NATO’nun doğu sonundaki en önemli müttefikle bir Akdeniz paktı yapmak.”
Finans gazetesi Vilayet Sole 24 Ore de dünkü görüşmede bütün yanlış anlaşılmaların giderildiği imajı doğduğunu yazdı ve Draghi’nin Erdoğan’ı “diktatör” diye nitelediği “9 Nisan 2021 güya hiç yaşanmamış gibi” dedi.
Gazete bu değişimin bağlamını güç, göç, tahıl krizi, Rusya-Ukrayna ortasında ateşkes ekseninde açıklayarak şöyle yazdı:
“Türk Cumhurbaşkanı son 10 yılda Brüksel ve birçok Avrupa ülkesinin hükümetleri için baş ağrısı oldu…
“Bugünse Erdoğan, İtalya için stratejik bir ekonomik ortak olmanın ötesinde, kendisini Avrupa’ya birçok cephede yardım edebilecek biri olarak sunuyor.
“Özetle ya yolunuz Erdoğan’dan geçecek ya da çok kıymetli gayelere ulaşmanın yolları, ulaşılmaz değilse bile geçilmez hale gelecek.”
Türkiye’de gelecek yıl yapılması beklenen seçimlere de vurgu yapan Vilayet Sole 24 Ore, Avrupa ülkeleriyle bağları yine yakınlaştırmanın, yabancı sermaye akışını geri getirebilecek itimat ortamı için gerekli olduğunun altını çizdi ve şöyle devam etti:
“Yapısal bir krizle boğuşan Türkiye iktisadı için bu vazgeçilmez.
“Cumhurbaşkanlığı seçimleri kapıda (2023). Erdoğan’ın popülaritesi keskin bir düşüş yaşıyor. Tesirli bir atılım gerekiyor. Bu atak memleketler arası sahnede gelirse daha da âlâ olur.”
‘Zaman ve savaş yaraları sardı’
İtalya-Türkiye ilgilerinde yakın geçmişte yaşanan en büyük gerginliklerden biri Draghi’nin Erdoğan’ı “diktatör” diye nitelemesi üzerine yaşanmıştı. Draghi 9 Nisan 2021’deki bir basın toplantısında Erdoğan’dan kelam ederken “Adını koyalım, bu diktatör diyebileceğimiz şahıslara gereksinimimiz da var” demişti.
La Stampa gazetesi dünkü Ankara ziyaretini değerlendirdiği haberinde, “Draghi’nin Erdoğan’ı pervasızca ‘ihtiyacımız olan bir diktatör” olarak nitelemesinin üzerinden 14 ay geçti. Vakit ve savaş Türk başkanın yaralarını sardı, İtalya başbakanının da diplomatik hassasiyetlerini geliştirdi” diye yazdı.
Il Fatto Quotidiano gazetesi ise dünkü görüşmeden bir manzaranın üzerine “Ne hoş bir diktatör” manşetiyle ve “Türk işi: Draghi artık Erdoğan’ı övüyor: Ortak, dost ve müttefik” üst başlığıyla çıktı.
Il Giornale’nin baş sayfasında da “İtalya güç peşinde, Draghi Türkiye’de ‘diktatör’ Erdoğan’ı kazandı” sözü kullanıldı. Gazete, Draghi’nin Erdoğan’la yakınlaşmasını “reelpolitik’e boyun eğme” olarak yorumladı.
AB üyeliği için destek
İtalya basınındaki haber ve yorumlardaki ortak görüşlerden biri de Türkiye’nin AB üyelik sürecinin tekrar canlandırılabilmesi için İtalya’nın dayanağını aradığı halinde oldu.
La Repubblica ve Corriere della Sera, dünkü görüşmelerde ele alınan evraklar ortasında yıllardır donmuş durumda olan Türkiye’nin AB’ye iştiraki sorununun de yer aldığını belirtti.
Corriere, Erdoğan’ın takviyesi için İtalya’ya teşekkür ettiğini, Draghi’ninse “insan hakları konusunda Türk başkana baskı yaptığını gizlemediğini” vurguladı.
Draghi dünkü ortak basın toplantısında “Sohbetimizde insan haklarına hürmetin ehemmiyetini de görüştük. Cumhurbaşkanı Erdoğan’a, bayana şiddete karşı İstanbul Sözleşmesi’ne geri dönme telkininde bulundum” demişti.