Türkiye’nin çabucak hemen bütün kentlerinde sıhhat işçileri 15 Haziran Çarşamba günü iş bırakma hareketi gerçekleştirdi. Sıhhat çalışanları , TBMM Genel Kurulu’na sunulan yasa teklifine karşı ”Oyalama değil , hakkımız olanı istiyoruz” diyerek grev yaptı. İş bırakma aksiyonlarına Manisa’nın Akhisar ilçesi sıhhat çalışanları da katıldı. Makûs çalışma şartları altında emeklerinin karşılığını alamayan Akhisar sıhhat işçileri iş bırakma hareketinde taleplerini lisana getirdi.
Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı’nın haber portalı, Gazetecilik Platformu’ndan Esmer Değirmen’in haberine nazaran, Akhisar ilçesinde son yıllarda sıhhat sistemindeki artan problemler hem sıhhat çalışanlarını hem de mahallî halkı zora sokuyor. Bu sıkıntılar sıhhat çalışanlarının ağır çalışma şartları altında hizmet vermelerine yol açarken, hastalara hastane randevularının geç tarihlere verilmesine neden oluyor. Akhisar’daki doktorlardan R. K., tabiplerin iş yoğunluğuna şöyle dikkat çekiyor: ”Dahiliye, beyin cerrahisi, genel cerrahi ,kadın doğum, kardiyoloji, pediatri, anestezi ve acil tıp uzmanları hayli ağır çalışıyor. Acili, icabı, nöbeti derken geceler ve gündüzler birbirine giriyor. Bir de çalıştığımız vilayet ve ilçede bir branş uzmanından kâfi sayıda hekim olmayınca tempoya uymak çok sıkıntı. Ayrıyeten çalıştığım hastane binası ve kullanılan aletler hayli eski. Genel olarak kaynaklar bir biçimde kent hastanelerine kaydırıldığı için ilçe hastanelerinin muhtaçlıkları nispeten öteleniyor.”
Birçok hekim işinden olmamak için haberde açık isimle görüş belirtemiyor yahut müsaade alamadığı için sıkıntılarını lisana getirmeye çekiniyor. Manisa Tabip Odası (MTO) Lideri Psikiyatri Uzmanı Dr. Hasan Semih Bilgin Akhisar’da sıhhat dalında yaşanan meselelerin Türkiye geneli ile pek farkı olmadığına dikkat çekti ve “Ülkedeki sıhhat sisteminin özelleştirilmesi , sıhhatin tüm taraflarıyla alınır satılır bir metaya dönüştürülmesi üzere açıkça söylenmeyen durumların ‘sağlıkta dönüşüm’ ismi altında sunulması üzere bir durum mevcut. Ceza yönetmeliği ise işsizlik tehdidi ile konuşamayan, reaksiyon gösteremeyen bir çalışan kitlesi hedefliyor” dedi.
“Sorunların kaynağı ‘kışkırtılmış’ hasta talebi”
Pandemiden bu yana Akhisar’da müracaat yoğunluğundan ötürü hastane randevularının geç tarihlere verilmesi üzere bir sorun da gündemde. R. K. bu durumun nedeninin kışkırtılmış sıhhat hizmeti talebi münasebetiyle artan hastane randevu müracaatları olduğunu lisana getirdi ve “Bir diğer kıymetli sorun da performans sistemi. Kabaca doktora yaptığı iş kadar fiyat ödenmesine dayanan bir sistem. Yani bir hekim ne kadar çok hasta bakar ve ne kadar çok ameliyata girerse o kadar kazanır. Bu sistem hem hasta hem de tabiplerin zararınadır. Son devirlerde biz tabipler temelinde bu sistemin kaldırılması için uğraş veriyoruz ve daha uygun hekimlik yapmak, hastalara daha fazla vakit ayırmak, bunu yaparken de haklarımızdan mahrum bırakılmamak istiyoruz” dedi.
En kıymetli problemlerden biri olan sıhhatte şiddetin kıymetli nedenlerinden birinin de kışkırtılmış sıhhat talebi olduğunu söyleyen R. K. “Poliklinikler önünde yığılmalar meydana geliyor ve durumu acil olan hastalar ne yazık ki mağdur oluyor. Poliklinik müracaatlarının artması randevu müddetlerini uzatıyor ve bir doktor günde 100’ün üstünde hastaya bakmak zorunda kalıyor. Bu sebeple muayene mühletleri kısalıyor. İstediğimiz kadar düzgün hekimlik yapmaya çalışsak da hastaya yeteri kadar vakit ayıramıyoruz ve malpraktis riski de giderek artıyor” diyerek hastanelerde yoğunluktan ötürü ‘tabibin tedavi esnasında aktüel standart uygulamaları yapmama durumu, marifet noksanlığı veyahut hastanın tedavisini vermemesiyle gelişen zarar’ biçiminde tanımlanan makpraktis riskine de dikkat çekti.
Doktorların taleplerinden biri de verilen fiyatların güzelleştirilmesi. MTO Lideri Alım devlet hastanelerinde tabiplerin aldıkları fiyatın 7-8 bin ve döner sermayeden gelen fiyatlar olduğunu; uzun vakittir döner sermaye katkısının da 1000 TL’nin altına düştüğünü; 1000 TL’lik sermayenin de hastanenin harcamalarına ayrıldığını belirterek çalışan hekimlere pek bir şey kalmadığına dikkat çekti. Prof. Dr. R.K. ise pandemi sonrası hastane müracaatlarının arttığını lisana getirerek tabiplerin fedakarca çalışmalarına karşılık özlük haklarında kâfi iyileştirmelerin yapılmadığını söyledi. TBMM’ye sunulan yasa teklifine yönelik “Aslında bu yasa Aralık ayında gündeme getirilen ve ‘Daha düzgününü çıkaracağız o yüzden geri çekiyoruz’ denilen düzenlemelerden daha geride. Bu haliyle biz tabipleri mutlu etme bahtları yok. Şimdiden daha uzun vadeli iş bırakmalar tabip kümeleri ortasında tartışılmaya başlandı. Görünen o ki bizler hakkımızı almak için daha çok çaba edeceğiz” dedi. Psikiyatri Uzmanı Dr. Hasan Semih Alım ise “Sağlık işçileri tesirli bir şiddet yasasının çıkmasını, malpraktis tarafından korunmayı , emekliliğe yansıyacak kâfi bir fiyat siyaseti istiyor” dedi.
Doktorlar daha uygun kurallarda çalışmak için yurtdışına göç ediyor
Son yıllarda birçok hekim kendilerine yönelik artan şiddet, berbat çalışma şartları, sıhhat dalındaki problemler ve fiyat yetersizliği sebebiyle farklı ülkelere göç etmek zorunda kalıyor. 2021 bilgilerine nazaran yaklaşık 1400 hekim öteki ülkelere göç etmek zorunda kaldı.
Psikiyatri Uzmanı Fırat Ay, benzeri sebeplerden ötürü 2019 yılında Almanya’ya göç eden bir tabip. Ay, son misyon yeri olan Manisa Akhisar Devlet Hastanesi’ndeki iş yoğunluğundan ötürü Almanya’ya göç ettiğini söyleyerek, “O periyot Türkiye’nin genel durumunun bende ve eşimde yarattığı korkuyla birlikte iki kızımızın da geleceğinden telaş etmeye başladık ve yurtdışına taşınma kararı aldık” dedi ve ekledi: “Türkiye’de çalıştığım vakit bir sefer fizikî şiddete uğradım. Yönetimsel açıdan bir baskı görmedim fakat bunu yaşamamış olmam kimsenin yaşamadığı manasına gelmiyor. Pek çok arkadaşım ağır çalışma saatlerinin yanı sıra fiyat yetersizliği, hastaneye hizmet görmeye gelenlerin türlü saygısızlıkları ve bir de üstüne fizikî şiddet üzere pek çok şeye maruz kalıyorlardı. Şu saydıklarımdan hiçbiri şu an çalıştığım ülkede önemli düzeyde görebileceğiniz sıkıntılar değil. Yakın vakitte Almanya’da artırım artışı için iş bırakma hareketi gerçekleşti ve maaşlarda güzelleştirmeye gidilmesine karar verildi. Burada yapılan kontratlarla personeller pek çok hak elde ediyor, sıhhat çalışanlarına saygısız telaffuzlarda bulunanların acil durum haricinde hastane hizmetinden yararlanması engellenerek şiddetin önüne geçilmeye çalışılıyor.”
Prof. Dr. R. K. ise şu anki Türkiye’de doktorluğun geleceğinin olmadığını ve yeni mezun doktorların de sıhhat dalındaki sorunlar hasebiyle öncelikle yurtdışına gitmeyi hedeflediğini söyledi. R.K. ayrıyeten ”Böyle giderse ben de ülkemde doktorluk yapmaktan vazgeçeceğim” dedi.