Haber7 müellifi İsmail Vefa Ak, bugünkü yazısında sıhhat turizminin Türkiye için ehemmiyetine değinen bir yazı kaleme aldı. Yazısında dala verilen dayanaklara dikkat çeken Vefa Ak, “Dünya sıhhat turizmi pazarının 2025 yılına kadar 143 milyar dolarlık bir hacme ulaşması bekleniyor. Geçen yıl sıhhat turizminden 1 milyar dolarlık döviz girişi sağlayan Türkiye’nin amacı ise 1,5 milyon sıhhat turistini ağırlamak ve orta vadede 10 milyar dolarlık döviz girdisine ulaşmak” tabirlerini kullandı.
İŞTE İSMAİL VEFA AK’IN O YAZISI:
Turizm dalı 2022 yılına büyük umutlarla girdi. Ziyaretçi sayısı ve gelirler bakımından olumlu gelişmeler kelam konusu. Lakin enflasyon nedeniyle yerli turist talebinde beklenenden daha az bir artış yaşandı. Başka taraftan Türkiye’ye en çok yabancı turistin geldiği ülkeler olan Rusya ve Ukrayna ortasında patlak veren savaş, 2022 yılı performansını olumsuz etkiliyor. Her şeye karşın pandeminin gölgesinde geçen 2021 yılına nazaran, turizm bölümünün bu yıl çok daha yeterli bir dönem geçireceğini düşünüyorum. Sayılar da birebirini söylüyor zati. 2022 yılı Ocak-Mayıs periyodunda yabancı ziyaretçi sayısı geçen yılın birebir devrine nazaran %207 artış göstererek 11 milyonu aşmış bulunuyor. Geçen yılın birinci 5 ayında bu sayı yalnızca 3,6 milyondu.
SAĞLIK TURİZMİNDE PAZAR BÜYÜYOR
Son devirde yabancı turistlerin sıhhat turizmi kapsamında ülkemizi giderek artan bir halde ziyaret ettiğine şahit oluyoruz. TÜİK datalarına nazaran 2021 yılı sıhhat hizmetleri ihracatımız 1 milyar doları, gelen hasta sayısı ise 642 bin kişiyi geçti. Bu sayılara nazaran; Türkiye toplam sıhhat hizmetleri ihracatında dünyada birinci 10 ülke içerisinde yer alıyor. Sıhhat turizmi, gelecek yıllarda global iktisatta tartısını daha da arttıracak. Türkiye, vergi ve istihdam teşvikleriyle bu gelişmelere hazırlıklı olmak zorunda. Vergi mevzuatımızda sıhhat turizmiyle ilgili değerli istisna ve indirimler mevcut.
GELİR, KURUMLAR VE KATMA PAHA VERGİSİ AVANTAJLARI
Sağlık Bakanlığı’nın müsaadesi ve kontrolüne tabi olarak faaliyet gösteren işletmeler, kıymetli bir vergi avantajına sahip bulunuyor. Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarına nazaran; Türkiye’de yerleşmiş olmayan şahıslara hizmet veren sıhhat işletmeleri, faaliyetlerinden elde ettikleri çıkarın %50’lik kısmını, beyan ettikleri gelir üzerinden indirilebiliyorlar.
Öte yandan KDV Kanunu’nda sıhhat turizmiyle ilgili olarak 2018 yılından bu yana uygulanmakta olan bir istisna kararı mevcut. Buna nazaran; Sıhhat Bakanlığınca müsaade verilen gerçek yahut hukukî şahıslar tarafından, Türkiye’de yerleşmiş olmayan yabancı asıllı gerçek bireylere, münhasıran sıhhat kurum ve kuruluşlarının bünyesinde verilen kollayıcı hekimlik, teşhis, tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri KDV’siz olarak verilebiliyor.
Bu istisna; hastaneler, tıp merkezleri ve polikliniklerde uygulanıyor. Ayrıyeten Sıhhat Bakanlığından müsaade almak suretiyle faaliyette bulunan; muayenehane, laboratuvar, ağız ve diş sıhhati merkezi, diyaliz merkezi, fizik tedavi ve rehabilitasyon merkezi, klâsik ve tamamlayıcı tıp uygulama merkezi ve kaplıca üzere kuruluşlar de yabancı hastalara KDV’siz olarak hizmet sunabiliyor.
Türkiye’de yerleşmiş olmayan yabancılar ilgili yabancı ülke pasaportunu ibraz ederek, yabancı asıllı olduklarını ve 6 aydan daha az müddetle Türkiye’de kaldıklarını belgeliyorlar. İşte bu bireylere üstte bahsettiğim hizmetler KDV’siz olarak veriliyor. İlgili sıhhat kurumları bu istisnanın uygulanması kapsamında KDV iadesi de alabiliyorlar.
ESTETİK OPERASYONLAR KDV İSTİSNASI KAPSAMINA GİRMİYOR
Sağlık turizmi için uygulanan KDV istisnasının kapsamına kollayıcı hekimlik, teşhis, tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri giriyor. Kelam konusu hizmetlerin münhasıran Sıhhat Bakanlığı’nca müsaade verilen kurum ve kuruluşların bünyesinde verilmesi lâzım.
Saç ekimi, cilt bakımı, burun estetiği, kırışıklık tedavisi, dolgu hususları uygulamaları üzere estetik emeliyle yapılan hizmetler KDV’li olarak verilmek zorunda.
SIĞINMACILAR İÇİN KDV İSTİSNASI YOK
Savaş, kıtlık ve gibisi sebeplerle ülkemize sığınan ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığına geçmemiş süreksiz muhafaza statüsünde bulunan yabancı hastaların sayısı milyonları bulmakta. Bunlar her ne kadar yabancı asıllı olsalar da KDV istisnası için mevzuatta öngörülen kaideleri taşımıyorlar. Dolayısıyla sığınmacı statüsünde bulunan yabancı hastalara verilecek kollayıcı hekimlik, teşhis, tedavi ve rehabilitasyon hizmetlerinde KDV istisnası uygulanmıyor.
SAĞLIK TURİZMİ DAHA DA GELİŞECEK, TEŞVİK VE TAKVİYELER ÖNEMLİ
Son yıllarda pandemiden kaynaklı seyahat kısıtlamaları olmasına karşın, Türkiye’nin sıhhat turizmindeki olumlu gidişatı devam ediyor. Geçen yıl sıhhat turizminden 1 milyar dolarlık döviz girişi sağlayan Türkiye’nin amacı ise 1,5 milyon sıhhat turistini ağırlamak ve orta vadede 10 milyar dolarlık döviz girdisine ulaşmak.
Ticaret Bakanı Mehmet Muş, ay başında yaptığı açıklamada sıhhat turizmine verilecek dayanaklardan bahsetti. Buna nazaran sıhhat hizmeti ihracatının her kademesinde muhtaçlık duyulan nitelikli elemanların istihdamı, teşvik kapsamına alındı. İstihdam dayanağının yanında ayrıyeten seyahat ve sıhhat sigortası dayanağı, mesleksel eğitim ve yabancı lisan takviyesi üzere farklı teşvik ögeleri da öngörülüyor. Öteki yandan Ticaret Bakanlığı öncülüğünde kurulacak olan ‘Heal in Türkiye’ portalıyla sıhhat turizminin tek elden tanıtımı yapılacak ve artık Türkiye sıhhat turizminde her yerde bu markayla anılacak.
Dünya sıhhat turizmi pazarının 2025 yılına kadar 143 milyar dolarlık bir hacme ulaşması bekleniyor. Türkiye, bu pazarda hak ettiği hissesi kesinlikle almalı. Kent hastaneleri, tam donanımlı özel sıhhat tesisleri, İstanbul Havalimanı’nın açılması ve ziyaretçi sayısının giderek artması, sıhhat hizmetlerindeki dijitalleşme ve yapılan tanıtım çalışmaları… Bunlar bölüm açısından çok kıymetli parametreler. Vergi indirim ve istisnalarının da sıhhat turizmine takviye sağlamak açısından epeyce kâfi olduğu kanaatindeyim. Turizmin canlandığı bir devirde bu vergisel avantajlar ve Ticaret Bakanlığı tarafından sağlanan dayanaklar, bölümün geleceği için umut vaat ediyor. Sıhhat hizmetlerinden sağlanan ihracat gelirlerinin katlanarak arttığını ve Türkiye’nin bu bölümde global bir marka haline geldiğini önümüzdeki günlerde inşallah daima birlikte göreceğiz.