RİZE (İGFA) – Ramada Otel’de gerçekleşen program Rize Valisi Kemal ÇEBER, Rize Belediye Lideri Rahmi Metin, AK Parti Rize Vilayet Lideri İshak Alim, Rize Ticaret Borsası Lideri Mehmet ERDOĞAN, ÇAYKUR Genel Müdürü ve İdare Heyeti Lideri Yusuf Ziya ALİM, Sivil Toplum Kuruluşları temsilcileri, öğretim vazifelilerinin iştirakiyle gerçekleşti.
Gastronomi dünyasının temsilcileri; turistik kıymetlerin korunması, geliştirilmesi, katma kıymetlerinin artırılması ve Rize için sürdürülebilir kaliteli turizmin geliştirilmesi için çok sayıda teklif sundular. Rize Belediyesi sunulan tekliflerin fizibilitelerini yaparak turizm amaçlarını gerçekleştirmek için projelere dönüştürecek.
Gastronomi profesyonellerinin kentin bedellerini deneyimledikleri birinci günün akabinde gerçekleşen toplantılarla birinci etabı tamamlanan GastroRize Şenliği fuar standları, stant alanı, workshoplar ve konserlerle Kıyı Otopark alanında Pazar akşamına kadar devam edecek.
“HER ESERİMİZİN HAKKI HUDUTLARINI AŞAN GLOBAL MARKALAR OLMAK”
Festival kapsamındaki panel ve konferans buluşmasının açılış konuşmalarını Rize Valisi Kemal ÇEBER, Rize Belediye Lideri Rahmi METİN ve AK Parti Milletvekili Osman Aşkın BAK gerçekleştirdi. Rize’nin lokal ve organik eserlerini, mutfağındaki lezzetlerini tanıtmak istediklerine vurgu yapan Rize Valisi Kemal ÇEBER; “Ben coğrafik işaret konusuna özel hassasiyet gösteren bir valiyim. Rize’ye geldiğim vakit yalnızca iki coğrafik işaretli eserimiz vardı. Artık 14 adedini coğrafik işaretle tescilledik ve garanti altına aldık. 10 eserimizin daha coğrafik işaretini alma çalışmaları yapıyoruz. Ayrıyeten Rize Çayımızı Avrupa Birliği standartlarında tescilleyerek milletlerarası boyuta taşıyacağız.” dedi.
GastroRize Festivali’nin mesken sahibi olan Rize Belediye Lideri Rahmi METİN ise Rize mutfağını; lokal, doğal ve Rize’ye has olanı tanım etmek, adaptasyon ve sürdürülebilirliğini pahalandırmak ve Rize’yi mutfağıyla markalamak için GastroRize’yi değerli gördüklerini tabir ederek; “Gören herkesin cennet olarak tanımladığı tabiat ve kültür turizmi için tüm imkanlarını seferber eden eşsiz bir marka. Biz bu tarafının ötesinde gastronomi alanında da tezine güveniyoruz. Biz istiyoruz ki Rize çayının yanına Rize Simidi, Rize Pepeçurası gelsin. Restoranlarda Çayeli Kuru Fasulyesini, Derepazarı Pidesini, Rize kavurmasını görelim. Her eserimizin hakkı sonlarını aşan global markalar olmak. Allah tahtı bahşetmiş, biz bahtımızı almaya çalışıyoruz.” sözlerini kullandı.
“Rize’yi herkesin yüreğine koymamız lazım.” diyen AK Parti Milletvekili Osman Aşkın BAK, Rize-Artvin Havalimanının açılmasıyla Rize’nin denizin üzerine inşa edilen Türkiye’de 2., dünyada 4. havalimanına sahip olduğunu ve bunun Rize’nin keşfedilmesinde kıymetli bir adım olduğunu söyledi.
“TÜRKİYE’DE TÜKETİCİ RİZE’NİN KIYMETLERİNİ ARIYOR”
Türkiye’nin kıymetli şefleri, gurme muharrirleri, ulusal ve milletlerarası besin firmalarının temsilcileri, butik tarımcılar ve işletmecilerin katıldığı programda; Rize’nin biyoçeşitliliği, mahallî besin eserlerinin tanıtımı, coğrafik işaret tescili, Rize mutfağının kıymeti, geliştirilmesi ve sürdürülebilirliği, Rize çayının markalanması ve çayın geliştirilmesi mevzuları ön plana çıktı.
Programda panelistler, lokal besin eserlerinin ve coğrafik işaret tescilinin kıymetine vurgu yaptı. Yemek Kültürü Araştırmacısı Nilhan ARAS; “Gastronomi dünyası, şeflerimiz ve gurmelerimiz için Rize’nin tabiatına has organik eserlerin varlığının kıymeti ve yanlışsız tanımlanması çok değerli. Eserlerin Rize dışına Rize’deki doğallığıyla çıkmasını dilek ediyoruz.” derken YÜCİTA Lideri Yavuz TEKELİOĞLU “Dünyanın her yerini gezdim. Coğrafik işaretle tescillenebilecek özgün ve doğal eserlerin çeşitliliği noktasında Türkiye’nin potansiyeline sahip hiçbir ülke yok. Lakin eserlerimizle memleketler arası bir varlık inşa etmek için coğrafik işaretle tüm eserlerimizi tescillememiz gerek.” kelamlarıyla coğrafik işaretin milletlerarası boyuttaki değerini söz etti.
Metro Kategori Müdürü Birol ULUŞAN, Türkiye’nin genelinde yaptıkları araştırmalar kapsamında birtakım bilgileri paylaştı. Türkiye’de son yıllarda mahallî ve doğal eserlere isteğin arttığını ve mutfaklarda özlenen lezzetlerin olduğunu aktararak “Bal, peynir, kavurma, tereyağı… Türkiye’de tüketici Rize’nin bedellerini arıyor, marketlerde bulmak istiyor.” dedi.
BİYOÇEŞİTLİLİĞİNİ KÜLTÜRÜNE HARMANLAYAN TEK KENT RİZE
GastroRize kapsamında; Zennup 1844 Sahibi ve Şefi olan Anadolu Gastronomisi Araştırmacısı Ömür AKKOR “Biyoçeşitliliğin Gastronomi Üzerindeki Etkileri” üzerine konferans gerçekleştirdi.
Rize’nin biyoçeşitliliğiyle endemik bitkiler konusunda eşsiz bir yere sahip olduğunu ve kültürel varlığını bu endemik çeşitlikten aldığını vurgulayan AKKOR; “Sadece Rize’de 1430 bitki tipi var, bunlardan 110 tanesi endemik, yani Rize’ye has. Bu onun dağ ile denizin ortasında sıkışmasından gelir ve bu biyoçeşitliliği kültürüne harmanlayan yalnızca Rize’dir.” dedi.
YEREL ESER, LOKAL REÇETE VE LOKAL TEKNİK
GastroRize’nin birinci gününde Rize gezisi ve lezzet cinsleri yapan iştirakçiler Rize mutfağının lokal ve doğallığına vurgu yaparken ayrıyeten nasıl geliştirilebileceğine dair fikirler sundular.
Kaybolan, unutulan yemeklerimizin bizim kaybettiğimiz zenginlikler olduğunu vurgulayan Gastronomi Müellifi Zeynep KAKINÇ; “Türkiye’de gastronomi envanteri çalışmalarını geliştirerek ve tüm jenerasyonlara farkındalık aşılayarak yine kazanabiliriz.” derken TURYİD Genel Sekreteri Ebru KORALI “Yöresel yemeklerimizin kazanımı için üniversitelerimiz kendi yöresinin yemeğine sahip çıkmalı ve gastronomi öğrencilerine öğretmeli. Mahallî eser, lokal reçete ve mahallî teknik korunmalı.” diyerek tekliflerini sundu.
Yemek Danışmanı ve TV Programcısı Elif KORKMAZEL ise Rizelilerin bu hususta öncü olması gerektiğini lisana getirerek “Şef yahut gastronomi öğrencisi olmanıza gerek yok. Anneannenizin, babaannenizin, ailede eli lezzetli kim varsa onların reçetelerini toplayın, yapın, paylaşın. Gelenek bu sayede taşınacaktır.” sözlerini kullandı.
“RİZE ÇAYINI BEĞENMEYEN YOK”
Yapılan panel ve konferansların başrolünde coğrafik işaretle tescilli Rize çayı vardı. Rize çayının geliştirilmesine ve modernize edilerek çeşitlendirilmesinin tartışıldığı panellerde ÇAYKUR Genel Müdürü Yusuf Ziya ALİM, Rize Ticaret Borsası Lideri Mehmet ERDOĞAN, Çay Eksperi ve Demleme Şampiyonu Aytül TURAN; Rize çayının 100 yıllık geçmişi olmasına karşın ülke genelinde bir kültür oluşturduğuna vurgu yaparken Rize’de pek çok cinste ve birbirinden farklı sistemde çay yetiştirildiği ve üretildiğini tabir etti.
Geleneksel Rize çayının yanı sıra ülkemizde çağdaş çaycılık teşebbüsleriyle isminden kelam ettiren ünlü işletmeciler Rize’de yetişen çayın bir marka haline gelmesi ve çeşitlendirilmesi noktasında fikirlerini belirtti. TeaShop Kurucusu Veysel BERK; “Türkiye dünyanın en çok çay içen ülke olmasına karşın bir çay kafe markamız yok. Üreticiyiz lakin bir kahve markası üzere markamız neden olmasın? Bunu pekâlâ Türkiye yapar.” dedi. Oturumda tüm panelistler dünyada yeni jenerasyon çayın katma bedelinin çok yükseldiğini, benimsendiğini ve Rize’nin bu paza rda olması gerektiğini lisana getirdi.
Trilye Restoran Sahibi Süreyya ÜZMEZ ise “Biden’a, Macron’a, dünya başkanlarına, ünlü isimlere Rize Çayı içirdim. Rize çayını beğenmeyen yok.” diyerek Rize çayının gücüne vurgu yaptı.
DEĞİŞEN DÜNYA, GELİŞEN LEZZETLER
Panel ve konferans iştirakçilerinin vurgu yaptığı bir öteki mevzu ise mevcut lezzetlerin uyarlanması ve geliştirilerek farklı lezzetlerle harmanlanması oldu. Şef Sinem ÇAPRAZ ile Fireroom Sahibi ve Şefi Hazer AMANİ; Rize’de coğrafik şartlar nedeniyle sokak lezzetlerinin gelişmediğine vurgu yaptıkları konuşmalarında Şef Hazer AMANİ; “Sokak lezzetleri bölgenin insanı, kültürü ve coğrafyasının en değerli göstergesidir. Rize de mevcut lezzetlerini sokak lezzetlerine taşıyabilir. Mesela muhlamanın dürüm yahut ekmek ortası üzere bir sunuluşu neden olmasın?” dedi.
Sinem ÇAPRAZ ve Hazer AMANİ sokak lezzetlerini ve mevcut lezzetlerin yeni uyarlamalarını konuşurlarken Şef Türev ULUDAĞ kendi üretimi olan çay turşusu ile turşu kavurması workshopu yaptı.
Konuşmasında “Atalarımız yetiştirdikleri eserleri nasıl değiştirip bize miras bıraktıysa biz de elimizd eki eserlere değer vermek ve geliştirmek zorundayız.” diyen Umut KARAKUŞ workshopunda pepeçuralı ayran ve mısır ekmeği cipsi yaptı.
Değişen dünya ve iklim krizine vurgu yapan Sürdürülebilir Hayat ve Beslenme Uzmanı Dilara KOÇAK ise “Rize’nin çayı çok hoş, kokulu üzümü çok hoş. Yağmurun başşehri. Lakin onların var olması için Rize’de arıların yaşaması lazım, yağmurun yağmaya devam etmesi lazım. Bizim sağlıklı yaşamamız için de kendi coğrafyamızdan beslenmemiz lazım” diyerek tabiata ve esere hürmet duyulması gerektiğinin altını çizdi.
Günaydın Restoranlarının Ortak Sahibi Cüneyt ASAN kendi muvaffakiyet öyküsünün anlatırken muvaffakiyetinin özünü hürmet ve inanç olduğunu söyledi. “10 yaşında kasap çırağı oldum. 17 yaşında yarışılmaz bir kasap oldum. Zira emeğime inanıyordum. Öykünüz yoksa öykü olursunuz ve bu kıssa kalemle değil emekle yazılır.” dedi.
27-28 Ağustos Cumartesi ve Pazar günleri Rize Kıyı Otopark’ta devam edecek olan şenlikte; lezzet ve kültür standları, fotoğraf standı, ünlü şeflerin workshopları, gün uzunluğu müzik ve konserler konuklarıyla buluşacak.
GASTRONOMİ YILDIZLARI GEÇİDİ
GastroRize’nin birinci etabı bir Gastronomi Yıldızları geçidi üzere tamamlandı. Programa konuşmacı olarak katılan Gastronomi profesyonelleri ortasında bulunan isimler: Türk Mutfağı Araştırmacısı Vedat BAŞARAN, METRO Toptancı Market Kategori Müdürü Birol ULAŞAN, Yemek Kültürü Araştırmacısı Nilhan ARAS, EKOL Besin Eserleri Genel Müdürü Başkan BİLEN, Trilye Restaurant Sahibi Süreyya Üzmez, YUCITA Lideri Yavuz TEKELİOĞLU, Program İmalcisi Doğukan Fazilet KUTLU, Türkiye Çay Demleme Şampiyonu Aytül TURAN, Dünya Gazetesi Muharriri Faruk ŞÜYÜN, TV Program İmalcisi Asuman KERKEZ, TÜRYİD Genel Sekreteri Ebru KORALI, Yemek Danışmanı ve TV Programcısı Elif KORKMAZEL, Milliyet Gazetesi Köşe Muharriri Zeynep KAKINÇ, Köşe Müellifi Gila BENMAYOR, Chado Kurucu Ortağı Barış ÇEKİN, Ronnefeldt Türkiye Distribütörü Ömer ÇAĞATAY, Muutto Şefi Umut KARAKUŞ, Beslenme Uzmanı Dilara KOÇAK, Zennup 1884 Şefi Ömür AKKOR, Şef ve TV Programcısı Türev ULUDAĞ, AGRO TV Haber Müdürü Mer ve EKİNCİ, Antre Gourmet Kurucu Ortağı Berrin BAL, Kürşat Zeytinyağları Kurucu Ortağı Ali KÜRŞAT, İksirli Çiftlik Sahibi Ece AYDIN, Koçulu Peynircilik Sahibi İlhan KOÇULU, Antre Gourmet Kurucu Ortağı Sevinç AKSOY BİBER, Yiyecek-İçecek Uzmanı Oğul TÜRKKAN, Yemek-Seyahat Müellifi Oğuz YENİHAYAT, Seyahat Muharriri Onur Ziya DEMİR, Şef-Tv Programcısı Sinem ÇAPRAZ, Fireroom Şefi Hazer AMANİ, Günaydın Restaurantları Sahibi Cüneyt ASAN, Swissotel İstanbul Yöneticisi Gürkan YELKENCİ, Cookshop CEO’su Selçuk GENGEÇ, Sözen Küme CEO’su Gökmen SÖZEN.