On aydır hükûmetin kurulamadığı Irak, adım adım kaosa sürükleniyor. Irak’ın başşehri Bağdat’ta Sadr Hareketi önderi Mukteda es-Sadr yanlıları, hükûmet binaları ve yabancı misyon temsilciliklerinin bulunduğu Yeşil Bölge’yi basarak meclis binasına girdi. İran dayanaklı Şii siyasi çatı kuruluş Uyum Çerçevesi’nin başbakan adayı Muhammed Şiya el-Sudani’yi protesto eden aksiyoncular, bir hafta içinde ikinci defa bastıkları mecliste açık vadeli oturma hareketi başlattı. Ülkede başbakan, siyasal teamül gereği Şiilerden seçiliyor. Fakat halihazırda Şii kümeler ortasındaki çekişmenin derinleşmesi, hükûmet kurma sürecini baltalıyor. 10 Ekim 2021’de düzenlenen parlamento seçimlerinde 75 milletvekili ile en fazla sandalye kazanan Sadr Hareketi, hükûmeti kurmakta başarılı olamamış; bunun üzerine partinin başkanı Mukteda es-Sadr’ın daveti ile Sadr Hareketi milletvekillerinin istifası sonrası hükûmet kurma inisiyatifi, İran’a yakın kümelerden oluşan Şii Uyum Çerçevesi’ne geçmişti.
MECLİSİ İŞGAL ETTİLER
Sadr yanlısı protestocular, Şii Uyum Çerçevesi’nin başbakan adayı olarak El-Sudani’yi göstermesi üzerine bu hafta ikinci kere sokağa inerek, dün sabah saatlerinden itibaren Bağdat’ın Tahrir Meydanı’na akın etti. Etrafındaki beton bariyerleri yıkarak yüksek güvenlikli Yeşil Bölge’ye giren aksiyoncular, İran zıddı sloganlar eşliğinde meclis binasını işgal etti. Sadr taraftarları, mecliste açık periyodik oturma aksiyonu başlattıklarını duyurdu. Bunun üzerine meclisteki oturumların ikinci bir karara kadar askıya alındığı bildirildi. Ayrıyeten güvenlik güçlerinin müdahalesi sonucu 125 kişi yaralandı. Aksiyoncular geçen çarşamba günü de tıpkı formda parlamentoyu basmış, daha sonra Sadr’ın davetiyle binayı boşaltmıştı.
SES KAYDI TANSİYONU ARTIRDI
Ülkede yeni hükûmetin kurulamaması hem istikrarsızlığı perçinliyor hem de siyasi tansiyonu tırmandırıyor. Mevcut süreçte Irak siyasetinin yürütücü gücü olan ve başbakanın içlerinden seçildiği Şiiler ortasında büyük bir gerginlik kelam konusu. Şii siyasetinin değerli iki önderi ortasında geçmişten gelen şahsî arbedenin, iki hafta evvel basına servis edilen ses kaydıyla yine gün yüzüne çıkması da uzlaşıyı zorlaştırmış görünüyor. Kanun Devleti Koalisyonu başkanı ve eski başbakanlardan Nuri el-Maliki’ye ilişkin olduğu tez edilen ses kayıtlarında Sadr’ın İngilizlerin kuklası olmakla itham edilmesi, daha evvel de sık sık karşı karşıya gelen Sadr ve Maliki ortasındaki tansiyonu doruğa çıkardı.
MALİKİ’YE KARŞI GÖVDE GÖSTERİSİ
Ses kayıtlarının birincisinin 13 Temmuz’da ortaya çıkması sonrası Sadr, 15 Temmuz’da taraftarlarına ‘kitlesel cuma namazı’ daveti yapmış ve Bağdat’ta Maliki tersi bir şov düzenlenmişti. Konuşmasında yolsuzluklarla anılan Maliki’ye atıfta bulunan Sadr Hareketi önderinin, yeni hükûmette yolsuzluk yapan siyasetçilerin yer almaması ve bu bireylerin cezalandırılması daveti yapması dikkat çekmişti.
YENİ ADAY BARDAĞI TAŞIRAN SON DAMLA OLDU
İki Şii başkan ortasındaki çekişmenin ortasında, İran takviyeli Uyum Çerçevesi’nin 25 Temmuz’da başbakan adayı olarak eski Çalışma ve Toplumsal İşler Bakanı Sudani’yi seçtiğini duyurması, ipleri büsbütün kopardı. Sadr, Maliki’ye yakın olduğu gerekçesiyle Sudani’nin adaylığına itiraz ediyor. Sonuç olarak, Sadr açısından Irak’ta rüzgarın bilakis döndüğünü söylemek mümkün. Çünkü Şii önder, siyasi süreçten çekildikten sonra Uyum Çerçevesi’nin ortak aday üzerinde anlaşamayacağını düşünüp, bu yapıya hükûmeti kurması için baskı yapıyordu. Sadr’ın gayesinin, seçimlerde kaybeden taraf olarak görülen Uyum Çerçevesi içerisindeki başka Şii kümeleri başarısız gösterip, Şii tabanındaki gücünü artırmak olduğu belirtiliyor.
İstikrarsızlık sürecek