Sedat Peker’in iddialarının ekonomiye etkisi: Borsada “aman dikkat” dönemi

Organize cürüm örgütü liderliğinden hakkında aranma kararı olan Sedat Peker, eski SPK Lideri Ali Fuat Taşkesenoğlu, kardeşi AKP Erzurum Milletvekili Zehra Taşkesenoğlu, Cumhurbaşkanı Danışmanı Serkan Taranoğlu, Eski Kıyı Emniyeti Genel Müdürü Salih Orakcı ile ilgili rüşvet sarmalı olduğunu argüman ettiği bir dizi ifşada bulundu.

Bu tezlerin akabinde Dünya Gazetesi İktisat Muharriri Alaattin Aktaş da ‘Küçük yatırımcıya’ ihtarda bulundu.

Küçük tasarruf sahibinin “ütülmemek” için çok daha dikkatli olması gereken bir süreç olduğunu belirten Aktaş, “Borsada yaşanan tuhaf gelişmelerin nedeni yavaş yavaş ortaya dökülmeye başladı” sözlerini kullandı.

Alaattin Aktaş’ın yazısı şöyle:

“1985’ten 2000’e kadar Anka Haber Ajansı’nda çalıştım. Ajans uzunca bir devir Meşrutiyet Caddesi’ndeydi. Biz caddenin bir tarafındaydık, karşımızda da Sermaye Piyasası Konseyi vardı. O denli bağımsız ve gösterişli bir binada değildi Şura. Ancak Şura bağımsızdı. Lider Prof. Dr. İsmail Türk bazen makam odasında elleri ardında caddeyi izlerdi. Sermaye Piyasası Kurulu’nun kurucu lideri da olan İsmail Hocayı yaklaşık yedi yıl evvel kaybettik.

Bir apartmanın birkaç katında hizmet veren Sermaye Piyasası Şurası artık nerede sürdürüyor bu hizmetini bilmiyorum bile. Ancak bildiğimiz çok farkı şeyler var artık. Hem zati yerin hiç değeri yok ki. SPK’nın neler yaptığı ve yapmakta olduğu ve daha değerlisi neleri nasıl yapmakta olduğu çok daha kıymetli…

Son birkaç gündür duyduklarımız karşısında hayret etmeyen var mıdır? Vardır vardır; bunları yapanlar!

Doğrusu çok merak ediyorum; birtakım bireyler yaptıkları bir bir ortaya saçıldıkta “Bu yaptıklarımızdan dolayı başımıza bir iş gelir mi acaba” diye kaygıya kapılıyorlar mıdır, yoksa bir şey olmayacağı üzere bir garantiye sahiptirler de bunun verdiği rahatlıkla içten içe gülüyorlar mıdır? “Biz milyonları, milyon dolarları götürdük, siz uğraşın durun” mu diyorlardır?

Geçmişe dönüyor, gazeteciliğe başladığım yıllara gidiyorum. Getirildiği makamı dolduramayan çok bilgisiz, çok eksik lakin ihtiraslı bürokrat gördüm, bakan gördüm, hatta başbakan da gördüm. Onları mumla arar duruma geldik, ne acıdır ki gerçek bu.

Artık yetersiz olmanın ötesinde bir durum var.

Artık soygunun dik alası var.

Artık boyut değiştirmiş bir soygun var.

Soyguna bir manada el koyması gerekirken hiçbir şey yapmayanlar var.

Çok sıradan bir durum yaşanıyormuş olan biteni sessizce adeta çekirdek çitleyerek seyreden geniş kitleler var.

Ve kabullenmişlik… Dünyanın hangi lisanına şöyle bir kelam yerleşmiş olabilir:

“Canım çalıyor ancak çalışıyor!”

Şimdiye kadar bilinenler yüklü olarak hani denir ya kitabına uydurulmuş soygunlardı. İhalesiz iş vermeler; ihalelerde eşi dostu kayırmalar… Bunları aştık! Artık milyon dolarlık rüşvetlerden kelam ediyoruz. Ve bu rüşvet argümanının odağındaki kurum da Sermaye Piyasası Konseyi…

SPK bir TÜİK değil fakat…

Sermaye Piyasası Şurası bir TÜİK değil; enflasyonu da açıklamadığına nazaran sokaktaki vatandaşı direkt hiç ilgilendirmiyor. Fakat SPK’nın tüm ülke iktisadı için çok kıymetli bir fonksiyonu var, en azından olması gerekiyor.

SPK özünde şirketlerin gelişmesine ve sağlıklı finansmana erişmesine yer hazırlayan, pay senedi piyasasının sağlıklı işlemesini sağlayan, sağlaması gereken; sonuçta küçük tasarruf sahibinin hakkını müdafaa vazifesi olan bir kurum.

SPK çok özet olarak söylersek bir şirketin halka açılmasına yahut sermaye artırmasına müsaade veriyor ya da vermiyor. Lakin bu müsaadelerin hak etmeyenlere verilmesi; bir şirketin hak etmediği halde halka açılıp para toplaması, bir şirketin hak etmediği halde, şartları uygun olmadığı halde bedelli sermaye artırımına giderek vatandaştan para toplaması… Ya da sav edildiği üzere bu hususlarda kâfi olan şirketlere müsaade verilmemesi…

Geçen hafta sonuna damgasını vuran açıklamaların akabinde insan ister istemez son zamanlardaki halka açılmaları düşünüyor…

Hangileri gerçek, hangilerinin hiç olmaması gerekirdi, halka açılan şirketlerin pay senetlerinin durumu ne? Birtakım pay senetlerinin fiyatları manipülatif süreçler sonucu mu kısa müddette çok artış gösterdi?

Özellikle son birkaç yılda halka açılmış şirketlerin durumunun çok yakından incelenmesi gerekiyor. Zira ortaya atılan savlar çok vahim. Rüşvet vermeyenin ne halka açılma müsaadesi alabildiği, ne de bedelli sermaye artırımına gidebildiği öne sürülüyor. Şu durumda demin de dediğim üzere aslında halka açılmaması, aslında bedelli sermaye artırımına giderek yatırımcısından para toplamaması gereken şirketler borsada uzunluk mu gösteriyor?

Peki bu şirketlere para yatıran küçük tasarruf sahibinin durumu? “Borsa kumardır” lafına haklılık kazandırmıyor mu?

BORSADA YATIRIM ÖNERMEK AĞIR BİR YÜKTÜR

BİST’te son birkaç haftadır kimi pay senetlerinde tabir yerindeyse acayip gelişmeler oluyor. Ne dal belirtmek durumundayım, hele hele ne şirket ismi. Kimi pay senetlerindeki fiyat artışına akıl sır erdirmek mümkün değil. Bir şirketin pay senedi üç beş gün üst üste her gün tavan oran olan yüzde 10 seviyesinde artar mı ya da niçin artar? Üstelik bunların kimileri borsaya yeni girmiş şirketler de değil. Yıllar yılı kar ettiği halde temettü bile vermemiş bir şirketin fiyatının üç beş günde tırmanıp gitmesinin altında yatan ne olabilir? Manüpilatif süreçler mi kelam konusu? Pekala bunu kim yapıyor?

Bu sağlıklı bir fiyat oluşumu değil. Bu türlü bir ortamda bir bakan da çıkıp vatandaşı borsada yatırım yapmaya çağırıyor.

Bakanın işi o piyasayı bir formda emniyetli, fiyatların sağlıklı oluştuğu, küçük yatırımcının ziyan görmesinin önlendiği, daha açık bir tabirle küçük tasarruf sahibinin “ütülmeyeceği” bir piyasa haline getirme konusunda adım atmak. Siz borsayı bu hale getirin, “Borsa kumardır” kelamının zihinlerde silinmesini sağlayın yeter! Sizin vazifeniz bu!

Diğeri yatırım danışmanlığına girer. Yatırım danışmanlığı da o denli “Hadi şunu yap, bak orada çıkar çok” denilecek kadar sıradan bir iş değildir.

KÜÇÜK TASARRUF SAHİBİ ÇOK DİKKATLİ OLMALI

Öyle bir periyottan geçiyoruz ki, hani “Paran var mı, kederin var” denilir ya, biraz da o durum… Üç kuruş tasarruf edebilen de kaygılı. Bu durumdakiler hem enflasyon karşısında bu tasarrufunun erimemesi için efor gösteriyor, bunu sağlarsa bu sefer de enflasyonun üstünde bir getiri elde edebilir miyim, diye uğraşıyor. Seçeneklerden biri de hiç kuşku yok ki pay senedi. Lakin borsa o denli gözü kapalı girilip üç beş günde paranın ikiye katlanacağı bir yer değil. Bu olmaz değil, olabilir. Lakin unutulmasın ki çok çıkar beraberinde büyük risk de getirir. Hele hele son devirde yaşananlara bakınca bu riskin daha da arttığı görülüyor. Küçük tasarruf sahibi borsada yatırım yapacaksa dersini düzgün çalışmak zorunda. Son vagona atlamak birçok vakit ziyan etmek demektir. Hem de o denli bu türlü değil; enflasyonun altında getiriden kelam etmiyorum, anaparanın bir kısmını kaybetmekten kelam ediyorum.

■ Pay senedi âlâ bir yatırımdır; ancak gerçek pay senedi ve yanlışsız zamanlamayla.

■ Siyasetçilerin tekliflerine kulak vererek zamanlama tayin edilmez.

■ Pay senedine gözü kapalı yatırım yapılmaz.

■ Borç parayla borsaya girilmez.

■ Vadesi olan, yani muhakkak bir tarihte kullanılması gereken parayla pay senedi alınmaz.

■ Alınan pay senedinin fiyatı vakit zaman düşebilir, birinci düşüşte panik halde satış yapılacaksa pay senedi tekrar alınmaz, alınmamalıdır.

En güzeli doğal ki bu mevzuyu çok âlâ bilen meslektaşlarımın yazılarını okumak; bankaların ve aracı kurumların yayımladığı raporları izlemek ve üstte saydığım temel unsurlara bağlı kalmak.”

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir