Gazeteci-yazar Ertuğrul Özkök, “Pazar Mektubu” yazılarına devam ediyor.
Ertuğrul Özkök 24 soru hazırlayarak 68 jenerasyonuna sorular sordu.
Ertuğrul Özkök’ün “Ne kadar döneksiniz?” diye sorduğu yazısı şöyle:
“Evet bugün 68’lileri divana yatırıyoruz.
Sadece 68’liler değil tabi, dün ülküleri olan herkes için geçerli.
O ülkülerimiz ne oldu?
Kimimiz onlara sadık kaldığımız, hiç değişmediğimiz için övünüyoruz, kimimiz ise değiştiğimiz için.
Değişmeyenler değişenlere “Dönek” “Liboş” diyor; Değişenler ise değişmeyenlere “Savaşın bittiğinin farkında olmadığı için ormanda gerillaya devam eden trajik Japon askeri…”
“Bir vakitler eski tüfektiniz”, şimdiyse antika bir piştov haline geldiniz…”
Böyle diyorlar.
Kimimiz ‘Davayı sattınız’ diyor; kimimiz ise, ‘Asıl biz değişerek davayı kurtardık’ diye düşünüyor.
Peki, öyleyse biz neyiz?
Hala “Omurgalı, dimdik duran dava insan” mı?
Yoksa omurgasını esnek bir organ haline getirip, değişen, evrimleşen birer canlı mı…
Hala devrimci misiniz, hala ‘Davanıza sahip’ biri mi;
Yoksa dönek bir liboş mu oldunuz?
Aşağıda 24 soru var.
Bu fikri geçen haftaki L’Obs mecmuasından aldım ve Türkiye’ye uyarladım.
Merak etmeyin soruları kimseye sızdırmadım.
Yani içiniz rahat olsun, hiçbir tesir altında kalmadan karşılık verin.
Ayrıca yanıtlarınız hiç bir yere kaydedilmeyeceği için kimin ne karşılık vereceğini kimse bilmeyecek.
Testi kendiniz yapıp kendiniz değerlendireceksiniz.
O nedenle “Mahalledeki, Mülkiyeliler Derneği’ndeki, 68’liler Kulübündeki arkadaşlar, ne düşünür diye hiç çekinmeyin.
Samimi karşılıklar verin.
Tek kural şu.
Her soruda yalnızca bir şıkkı işaretleyeceksiniz.
Çoklu seçme yok yani…
Haydi bakalım artık başlıyoruz.
Bakalım içinizdeki o devrimci bugün ne durumda…
Hiç ummadığınız sonuçlar çıkabilir…
Hiç şaşırmayın…
24 SORU 24 KARŞILIK: KİM DAVAYI SATMADI, KİM SATTI, KİM DÖNDÜ
O günlere dönüp gençleşmek isterseniz nereye gidersiniz?
(1) Eski Struga Şiir Günlerine
(2) Eski Mülkiye kantinine
(3) 70’lerin Türkbükü’ndeki Eda Pansiyon’a
(4) Coachella’ya
Uzun yaşama rol modeli olarak kimi seçerdiniz?
(1) Uğur Dündar
(2) Bernie Sanders
(3) İlber Ortaylı
(4) Mick Jagger
Sizin için para ne manaya gelir?
(1) Hiçbir şey, yalnızca bir ölçü birimi
(2) Bir zehir
(3) Bir arzu
(4) Burning Man şenliğinde lüks bir karavanda kalma imkanı.
Demir Yolları genel müdürü olsanız hangi ıslahatı yapardınız?
(1) Hekim Jivago sinemasındaki Pasha Antipov’un bindiği tren üzere lokomotifinin önüne kızıl yıldız koyardım.
(2) Tam devletleştirip, herkese parasız seyahat imkânı sağlardım.
(3) Trenleri, havayolundan daha ucuz hale getirinceye kadar sübvanse ederdim
(3) Çevreyi korumak için 1500 km’den kısa aralarda trenle seyahati mecburî hale getirirdim.
Ülke başkanı olsanız kabahati önlemek için ne yapardınız?
(1) Sosyalist ahlak aşılardım.
(2) Halk mahkemesinde cezalandırırdım
(3) Çabucak oradan uzaklaşırdım
(4) Hatalı insanı anlamaya çalışırdım
Bilgisayarınız bozulursa ne yaparsınız?
(1) Bir kenara atıp, George Pulitzer’in “Felsefe’nin Temel İlkeleri” kitabını yine okumaya başlarım.
(2) Mahalledeki işçi tamirciye götürürüm.
(3) Google’daki kullanıcı platformlarından tiyo alıp kendim tamir etmeye çalışırım.
(4) Bozulanı çöpe atıp, daha gelişmiş yeni bir modelini satın alırım.
Finlandiya Başbakanı Sanna Marin üzere çılgınca dans etmek isterseniz hangisini tercih edersiniz?
(1) Nathalie Cardone’nin “Hasta Siempre’nin (Comandante Che Guevara) disko versiyonu
(2) Ankara’nın Bağları
(3) Bee Gees’in “Stayin Alive’ı”
(4) Coldplay’in “Viva La Vida’sının Rio konseri versiyonu
“Yaratıcı yıkım” denince aklınıza ne gelir?
(1) 1917 Sovyet Devrimi’nde Potemkin bahriyelilerinin San Petersburg’daki sarayı basarak çarlık rejiminin en büyük sembolünü yıkması.
(2) Marvel kahramanı Captain America’nın bir gün nefer olarak personel sınıfı gayretine katılması.
(3) Berlin Duvarı’nın yıkılması
(4) Köşe müelliflerinin ekranımızdaki çöp kutusuna gönderilmesi.
En sevdiğiniz kült sinema repliği hangisi?
(1) “Dünyada iki çeşit insan vardır. Dolu bir tabancası olanlar ve kendine mezar kazanlar. Sen mezar kazansın.” (İyi Makus Nahoş filminden)
(2) “Tüm umudumuzu kaybetmek özgürlüktür. Bırakın devrilelim. Her şey düşeceği yere düşsün. (John Malkoviç Olmak filminden)
(3) “Önce başına sıkıp uyarın, bir daha yaparsa ayağına sıkarsınız” (Organize İşler filminden)
(4) “Sokak köpeklerine selam vermek adam olmaya çeyrek var demektir” (Avare filminden)
Çalıştığınız yere parlak ve genç bir eleman gelmişse;
(1) Genç bir işçi gelmiş deyip, onu yakından tanımak için yemeğe davet eder, patronun casusu mu yoksa sendikamıza kazandırılacak bir yoldaş adayı mı diye öğrenmeye çalışırım.
(2) Çabucak üslerime imzasız bir ihbar mektubu yazarak, bu stajyerin “FETÖ’cü, PKK’cı, alkolik, ahlaksız, deist, fuhuşçu, metalci ve hatta şenlikçi olduğunu bildiririm.
(3) Ona burada çalışmanın nasıl felaket bir şey olduğunu anlatarak soğutmaya çalışırım.
(4) Ona çok beğenilen bir mentor tavsiye ederek, buradaki yöneticisinden çok mentorüne bağlanmaya teşvik ederim.
Sizin için hangisi Türkiye’nin sembolüdür?
(1) Paylaşılan aş ve ekmek
(2) Birlikte kaşık sallanan kuru fasulye pilav
(3) Baklava burger
(4) Tek başına yenen unagi suşi
Bugün hayatınızın bir bilançosunu çıkarsanız, neye bakarsınız?
(1) Toplumun bilinçlenmesine ne kadar katkıda bulunduğuma
(2) Global sınmaya, bayanlara, çocuklara yönelik şiddete, hayvanlara makûs muameleye karşı gayrette üzerime düşeni ne kadar yapabildiğime .
(3) Kendimin ve dava arkadaşlarımın mal ve para varlığıma
(4) Geçmişteki ve bugünkü aşk ilgilerime
Sizin için 68 Mayıs’ı ne söz ediyor?
(1) İşçilerin katılmadığı bir öğrenci hareketi
(2) Bir halk devrimi
(3) Bir şaka…
(4) Bir cinsel özgürlük
Feminist militanlar bıyık bırakırsa ne dersiniz?
(1) Bu da ne ya
(2) Niçin olmasın
(3) Çok tahrik edici
(4) Kahrolsun heteronormatif kafa
Yaşadığınız yeryüzü için bir şey yapmaya kalkarsanız ne yapardınız?
(1) Sınıf çatışmasına son verip, herkesin eşit, adil ve özgürce yaşayacağı bir dünya kurardım.
(2) Dünyayı mahfeden küreselci ülkelere karşı antiemperyalist uğraş verirdim.
(3) TEMA yahut Greenpeace’e üye olurdum.
(4) Param varsa çabucak bir hibrid otomobil alır, meskende gereksinimim olan zerzevatları bir “Teyze çifliğinden” temin etmeye başlardım.
Geçmişteki televizyon dizilerinden hangisini yine seyretmeyi tercih ederdiniz?
(1) Bizim Aile
(2) Dallas
(3) Friends
(4) Beavis and Buddhead
Bugün Türkiye’nin bulunduğu durumda hangi komedyeni beğeniyorsunuz?
(1) Levent Kırca
(2) Metin Akpınar
(3) Cet Demirer
(4) Cem Yılmaz
Bugün sonu “İzm’le biten” akımlardan hangisi kulağınıza daha hoş geliyor?
(1) Leninizm
(2) Enver Hoxaizm
(3) Makyavelizm
(4) Zen Budizm
Geçmişte tıpkı his etrafında birleştiğiniz arkadaşlarınızla karşılaşsanız nasıl hitap edersiniz:
(1) Yoldaş
(2) Dava arkadaşım
(3) Dostum
(4) Dude (Vayy Kanka)
En sevdiğiniz Beatles üyesi hangisi?
(1) John Lennon
(2) Ringo Starr
(3) Paul McCartney
(4) George Harrison
Eski arkadaşlarla 68 mayıs muhabbeti yaparken, havaya girmek için hangi şarkıyı dinlersiniz?
(1) Bella Ciao
(2) Gün Doğdu Siperlere Dayandık
(3) Zülfi Livaneli’den Leylim Ley
(4) The Cure’dan “Friday I’m in Love”
Bir “Meçhul devrimci abidesi” dikmek isterseniz kimi model olarak kullanırdınız?
(1) Laz İsmail
(2) Kızıldere’de ölenler
(3) Ahmet Kaya
(4) Ayşe Arman
68’li devrimcilerden en çok hangisini kendinize yakın bulursunuz?
(1) Deniz Gezmiş
(2) Yetenekli Çayan
(3) Hüseyin İnan
(4) Sinan Cemgil
Devrimci sinema denince aşağıdaki sinemalardan hangisi aklınıza gelir?
(1) Potemkin Zırhlısı
(2) Sürü
(3) 400 Darbe
(4) Star Wars
DEĞERLENDİRME
ÇOĞUNLUKLA 1 NUMARAYI İŞARETLİYENLER: HALA SAF VE PAK BİR ‘ESKİ TÜFEKSİNİZ’
Arkadaş kendinden hiç şüphelenme. 1968’de neredeysen vallahi hala tıpkı yerde dimdik uyakta duruyorsun. Sen bu ülkede devrimci fikriyatın “Kurucu babalarındansın.” Yani “İlk günahtan önceki” çocuksu saflığınla bağlısın ihtilalin ülkülerine. Davana, ideolojine, fikriyatına, zikriyatına bir gün bile ihanet etmemişsin. Ruhunda fanatiklik yok. İnsani tarafın hiç yıpranmamış. Yani, 68 jenerasyonunun en saf ve pak kalmış “Eski tüfeklerindensin. “
Sen de halinden mutluysan, bize bir şey söylemek düşmez.
“Bandiera Rosso” ile,“Enternasyonal ile, Partizan marşlarıyla yoluna devam eder, dönmeden, sapmadan ilahi sona kadar gidersin.
Sessizce, kimseye ziyan vermeden yaşadığını devrimciliğini birebir sessizlikle tamamlarsın.
Kendini kahretme. Sonuçta devrimci olmak için vilayetle de ihtilal olması gerekmez. Sen üzerine düşeni yaptın.
Arkandan “İyi insandı” derler. Kıskanılacak bir yanın olmadığı için gerinden makus laf edecek kimse de olmaz.
Muhtemelen kimse de tek laf etmez.
ÇOĞUNLUKLA 2 NUMARAYI İŞARETLEYENLER: İÇİNİZDEKİ DENİZ VE MAHİR’LER HALA YAŞIYOR
Arkadaş sen hala 68’in ihtilalinin çelik muhafızlarındansın. Para, şan, şöhret kazanmış olsan, o parayı kazanmak için etrafa hayli hasar vermiş olsan da, içindeki Deniz’ler, Mahir’ler bugünmüş üzere ayakta.
O gün en büyük düşmanın “Revizyonistlerdi”, bugün “Dönekler…” İçinde hala radikal bir kor yanıyor. Senin için 1 Numarayı seçenler, bile dönekliğin hududunda dolaşan “Pasifistlerdir…” Yani 1 Numaradan ihtilale yarar yoktur.
Herkes döner sen dönmezsin. Hatta sen dönmüş olsan bile, içindeki Deniz’ler, Mahir’ler, Yusuf’lar, Hüseyin’ler dönemez…
Hiç korkma dostum.
Ana rahmine haklı düştün.
Toprağın kucağına da haklı gideceksin.
Neticede değişmemenin, değişememenin ne kadar büyük bir fazilet olduğunu şahsen kendi cismani ve manevî duruşunla ispat etmişsin.
Kendini ne kadar övsen yeridir, dönekleri ne kadar gömsen de yeridir.
Her gün doğduğunda siperlere yine dayanmaya devam ediyorsun…
Biri çıkıp seninle “Bir vakitler akrep üzereydin kardeşim, lakin artık savaşın bittiğinden haberi olmayıp ormanda gerillaya devam eden Japon askeri üzeresin “ diye dalga geçmeye kalkarsa…
Hiç takma kardeşim…
68’de akrep üzereydin, bugün akrebin ta kendisisin kardeşim.
ÇOĞUNLUKLA 3 NUMARAYI İŞARETLEYENLER: GÖNLÜN NURHAK’DA VÜCUDUN UPPER CİHANGİR’DE
Aman arkadaş dikkat…Ben söylemiş olayım…Hafiften değişim başlamış. Önlem almazsan bir, bilemedin iki adım ötesi tam döneklik. Değişiyorsun. Bak oran buran, Saturday Night Fever sinemasındaki John Travolta üzere oynamaya başlamış. Stayin Alive müziği ile dans ediyorsun. Zati epeydir Upper Cihangir’deki 68 nostaljiklerinin Cuma akşamüzeri ayinlerinde kafan karıştı. Yani arkadaş, yola çıkmışsın, yoldan çıkman da yakındır.
Ama yok “Ben halimden memnunum”, “Çağıma ayak uydurmak istiyorum” falan filan dersen, bunu eski mahallendeki arkadaşlarına sakın söyleme.
Özellikle 2 Numaradakiler fabrika ayarlarını hiç kurcalamıyorlar. Kurcalamayınca da bozulmuyor. Seninse o ayarların artık bozulmuş; İçindeki devrimci Ruhi Su’dan Rolling Stones’a dönmüş bir kere…
Dönemezsin…Dönsen de döndüğün yerde olmayacaksın artık…
Tadını aldın bir defa Upper Cihangir kafelerinin.
Yani iki ortada bir deredesin kardeşim…
Gönlün Nurhak Dağları’nda, vücudun Upper Cihangir’de.
Tavsiyem şu: Gelecek yılki testte “4” numaraya geçmek için şimdiden dilekçe ver.
Mazoşizme ziyadesiyle eğilimsin. 4 Numarada daha çok dayak yersin fakat daha memnun olabilirsin.
ÇOĞUNLUKLA 4 NUMARAYI İŞARETLEYENLER: ARKADAŞ SEN BASBAYA DÖNEKSİN
Eveettt en uygun anlatacağım küme bu.
Neden mi? Çok kolay kendimden biliyorum da ondan.
Arkadaş bak evvel şunu söyleyeyim.
Sen bir döö neeek. siin…
Hayır falan deme, bal üzere basbaya döneksin.
Yahu devrimci bir 68 muhabbetini bile “Friday I’m in Love” müziği eşliğinden yapan beşerden diğer ne beklenir?
1960’larda John Lennon’dan başlamış, bugün en çevreci üye olan merhum George Harrison’a gelmişsin. 68 denince aklına bu yaşta bile cinsel özgürlük geliyor…
Barikatları unutmuşsun.
Tek devrimci çaban Lucca’nın dış yerinde bir masa kapmak için verdiğin kavga…
Maşallah halin vaktin yerinde.
Artık Coldplay’in Rio konserinde 100 bin kişi ile birlikte dans etme lüksün var.
Ne diyeyim keyfini çıkar.
Yapacağın tek şey kendi sözlüğünü kendin yazıp, “Dönek” sözünün karşısına, “Dünyayı ileri götüren en büyük motor olan “Değişim” sözünü yazmak.
Atasözünü “Değişebilmek hünerdir, birebir kalmak değil” biçiminde değiştir.
Bu kadar kolay yani…
Sonra her gün sana “Dönek”, “Liboş” diye saldıranlara nanik yap, “Viva la Vida’yı” söylemeye devam et…
Üstelik şundan da emin olabilirsin;
“StarWars”, “Kill Bill”, “Geleceğe Dönüş” sinemaları, “Potemkin Zırhlısı’dan” çok daha hoş ve eğlenceli.
Cool yani…
***
(*) MUHAFAZAKAR DÖNEKLER İÇİN ÇOK KIYMETLİ NOT: Değerlendirmeyi beğenmeyenler, kahvaltı masasında, öğlen yemeğinde “Şekerim ben buna hiç katılmıyorum” diyenler varsa ki kesinlikle vardır…
Tabii kendi değerlendirmelerini kendileri yapabilirler. Bence çok da eğlenceli olur.
Neticede bir döneğin gözüyle yapılmamış değerlendirmelere de gereksinimimiz var.