Antalya’nın Manavgat ilçesinde yumurtadan çıktıktan sonra deniz yerine caddeye yönelen 11 yavru caretta caretta, yoldan geçen araçların altında ezildi.
Sorgun Halk Plajı’nda gece saatlerinde yumurtalarından çıkan caretta carettaların, deniz yerine caddeye gitmesi nedeniyle her gün onlarca yavru hayatını kaybediyor.
Deniz Kaplumbağaları Akdeniz Fokları Kum Zambakları Müdafaa ve Yaşatma Derneği (DEKAFOK) Lideri Seher Akyol, plaj etrafındaki aydınlatmaların caretta caretta yavrularının yollarını şaşırmasına neden olduğunu söyledi. Akyol, deniz kaplumbağalarının yumurtlama ve yavruların yuvadan çıktıkları devirde aydınlatmaların kapatılmasını belediye yetkililerinden talep ettiklerini, fakat cevap alamadıklarını söyledi.
“Ortalama 200 civarında yavru öldü”
Seher Akyol, sabaha karşı yuvalarından çıkan yavru deniz kaplumbağalarının, yola yönelip araçlar tarafından ezildiğini anlatarak, ‘Cadde üzerinde ezilmiş 11 yavruyu saat 06.00 civarında bulduk. Işıkların fazla olması, kıyıdaki yavruların ışıklara yönelmesi sonucu son olarak 11 yavru öldü. Her gün 10-15 civarı yavru ezilerek ölüyor. Ortalama 200 civarında yavru öldü. Yetkililerden yardım istiyoruz’ dedi.
“Akdeniz Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cengiz Deval, şunları söyledi: “Kıyılardaki yapay ışıklar, deniz kaplumbağalarını ve doğal hayatı olumsuz etkiliyor. Birinci tesiri, yumurtlamak için kıyıya çıkan dişi kaplumbağaların sayısını düşürüyor. İkinci tesiri ise yapay ışıklar altında yumurtadan yeni çıkan yavru kaplumbağalar oryantasyonlarını kaybediyor, denize gitme mühletleri uzuyor, bazen karşıt tarafa gidiyorlar. Bilhassa ay ışığı olmadığı vakitler, yapay ışıklara gidiyorlar. Denize gidebilseler bile bu alanda çok vakit kaybettiklerinden denize ulaştıklarında yorgun oluyorlar. Böylece denizdeki yırtıcılara karşı daha muhafazasız kalıyorlar.”Geçen sene plajda ışık yoktu, 100’e yakın yuvalama alanı vardı”
Akyol, plaj etrafındaki ışıklandırma sisteminin saat 22.00’den sonra kapatılması gerektiğini söyledi. Aydınlatma nedeniyle çok sayıda dişi deniz kaplumbağasının kıyıya gelmediğini anlatan Akyol, ‘İnsanlar yuvalara dokunabiliyor, kazıyor, yuva çıtalarını söküyor. Işığın verdiği ziyan beşerler kadar değil. Yavruların çıkışının ne vakit olacağı muhakkak olmuyor. Aydınlatma bulunmayan 1100 metrelik Mendirek Kıyısı’nda 86 yuva, aydınlatması olan 1300 metrelik halk plajı alanında 40 civarında yuva var. Geçen sene plajda ışık yoktu, 100’e yakın yuvalama alanı vardı’ diye konuştu.
“Yapay ışıklar altında yumurtadan yeni çıkan yavru kaplumbağalar oryantasyonlarını kaybediyor, denize gitme mühletleri uzuyor, bazen karşıt tarafa gidiyorlar”
Akdeniz Üniversitesi Su Eserleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cengiz Deval, şunları söyledi:
‘Kıyılardaki yapay ışıklar, deniz kaplumbağalarını ve doğal hayatı olumsuz etkiliyor. Birinci tesiri, yumurtlamak için kıyıya çıkan dişi kaplumbağaların sayısını düşürüyor. İkinci tesiri ise __yapay ışıklar altında yumurtadan yeni çıkan yavru kaplumbağalar oryantasyonlarını kaybediyor, denize gitme müddetleri uzuyor, bazen aksi tarafa gidiyorlar__. Bilhassa ay ışığı olmadığı vakitler, yapay ışıklara gidiyorlar. Denize gidebilseler bile bu alanda çok vakit kaybettiklerinden denize ulaştıklarında yorgun oluyorlar. Böylece denizdeki yırtıcılara karşı daha muhafazasız kalıyorlar.’
Aydılatmalarda düzenlemeler yapılmış
Yavru deniz kaplumbağalarının yolda araçlar tarafından ezilip ölmesi sonrasında Manavgat Belediyesi tarafından yazılı açıklama yapıldı. Bölgede yuvalama alanı oluşturan deniz kaplumbağaları ve kum zambaklarının korunması için her türlü önlemin alındığı belirtilen açıklamada, şöyle denildi:
‘Caretta carettalar düşünülerek komplike reflektör yapısı ile ışık kaynağı gizlenen ve homojen aydınlatma sağlayan, birebir vakitte 3000 K ışık sıcaklığına sahip aydınlatma teknolojisi kullanılarak hem vatandaşların keyifle vakit geçirmesi sağlanmış, hem de caretta carettaların hayat alanları aydınlatma tarafından korunmuştur. Ayrıyeten bir hafta evvel ek olarak pergoleli oturma alanlarındaki aydınlatmaların denize bakan kısımları da siyaha boyanarak ekstra tedbir alınmıştır. Bunun dışında Boğaz kıyımızda kullanılan aydınlatma armatürleri carettaların istikametlerini şaşırtacak olan ayışığı renginde değildir.’
İşte yavru caretta carettaların hayata başlarken yaşadığı birinci ölümcül engel