Erzurum Devlet Tiyatrosu çatısında oynanan Sersemler Konutu, 2004 yılındaki birinci sahnesinden sonra bu akşam İstanbul’da tekrar perde açacak. Atatürk Kültür Merkezi’nde iki akşam üst üste gösterilecek oyun, ülkemizdeki tek maske tiyatrosu. Daha evvel 2007 ve 2009 yılları ortasında tekrar Toby Jon Wilsher’ın yazdığı Kral Dairesi ve Şeytan Detayda Saklıdır maske tiyatroları Erzurum’da seyirciyle buluşmuştu. Wilsher’ın yazıp yönettiği Sersemler Konutu, 13 yıl ortadan sonra tekrar 2021-2022 döneminde Erzurum DT’de sahnelendi.
MASKELERİ OYUNCULAR HAZIRLIYOR
Yaklaşık 2 saatlik oyunda oyuncular ne bir kelam kullanıyor ne bir mimik. Yalnızca maskeleri ve vücut lisanını görüyoruz sahnede. Seyirciyi meraklandıran üretimi, oyuncuların nasıl hazırlandığını Erzurum DT müdürü ve oyuncusu Sezai Yılmaz anlattı. Yılmaz, Türkiye’de maske tiyatrosunu yaygınlaştırmak için daha fazla oynamak gerektiğine dikkat çekiyor: “Seyirci ‘Hiç kelam yok, oyunu nasıl anlayacağım’ diye merak ediyor. Oyun akarken, kelama muhtaçlık kalmadığını görüyor. Bu çeşit oyunları oynayıp, izleyip, görsel zekamızı bu tarafta geliştirdikçe biz de yazabileceğiz. Maske tiyatrosunda oyuncular metinlerini doğaçlama oluşturuyor. Hatta sanatçı arkadaşlarımız maskelerini Erzurum DT çatısı altındaki atölyelerde yapıyor.”
Wilsher’ın 90’lı yıllarda İngiltere’de sahneye koyduğu oyunu, bu sene Erzurum DT yine sahnelemiş. Şimdiki espriler ve Erzurum yöresine mahsus müzikler eşliğinde sunulan Sersemler Evi’ne Erzurumlu öğrenci öyküsünün nasıl dahil olduğunu şu sözlerle anlatıyor Yılmaz: “Yönetmenle sohbetimiz sırasında bu türlü bir fikir gelişti. Evvelki oyunda öğrenci Türk’tü ve genel bir memleket kavramı yoktu. Toby, ‘Madem Erzurum’da oynuyoruz, ana karakterlerden öğrenciyi gurbete giden Erzurumlu yapalım’ dedi. Fikir üzerine ağırlaşıp, çalışmalarımızı yaptık. Öğrenci, konservatuvar okumak için Erzurum’dan Hollanda’ya gidiyor. Orada memleket hasretiyle nasıl yaşadığını ve açtığı Erzurum türküsüyle neler hissettiğini göreceğiz.”
İZLEDİ, ETKİLENDİ, OYUNCUSU OLDU
Tiyatro oyuncusu Oğuzhan Vartolioğlu, Wilsher’ın oyununu birinci defa lise öğrencisiyken izlemiş ve maske tiyatrosuna ilgisi artmış. Direktörün oyununda yer alacağı belirli olunca ise çok heyecanlanmış: “Maske oyunculuğunu deneyimlemeyi çok istiyordum. Yüksek lisans tezimi de maske tiyatrosu üzerine hazırlamıştım. O nedenle biraz hazırlıklıydım. Provalara saatinden evvel gidip maskelerle vakit geçirdim. Yabancı bir direktörle çalışma konusunda telaşlarımız oldu lakin provaların başlamasıyla keyif almaya başladık.”
Maske tiyatrosunun oyunculuğuna çok şey kattığını lisana getiren Vartolioğlu, “Oyuncuların sahnede iki anlatım silahı var; ses ve mimikler. Maske, ses ve mimiksel anlatımı kapatıp, manası vücuda yüklüyor. Bir müddet sonra karakteriniz ortaya çıkıyor ve seyirciyle bütünleşiyorsunuz. Seyirci sizi anlamaya başladığında inanılmaz bir haz alıyorsunuz. Maske cansız bir hususken oyuncunun vücudu ve seyircinin hayal gücüyle ruh kazanıyor” diyor.