Merkez Bankası 2021 yılının son 4 ayında yaptığı 500 puanlık faiz indirimlerine 7 ay kadar orta verdikten sonra bugün bir indirim atağı daha yaptı. 100 baz puanlık faiz indirimiyle siyaset faizini yüzde 14 düzeyinden yüzde 13’e çekti. Tüm dünyada merkez bankalarının enflasyonla gayrette faiz artırımı yaptığı bir ortamda piyasada beklentilerinde 2022 yılı içinde değişim olmayacağı görünürken, yapılan indirim beklentilerin gerçekliğini sorgulattı. Başka yandan da bu konjonktürde yapılan indirimin münasebeti de merak konusu oldu. Karar metnini didik didik eden uzmanlar yanıt arıyor. Gelin biz de arayalım👇
Önce metni didikleyelim biz de!
Merkez Bankası Para Siyaseti Heyeti’nin açıkladığı karar metninde geçen ay ile bu aya ortasındaki farklarda ‘sabit bırakılan’ faiz oranı ile ‘indirilen’ kısmı değişirken birinci paragrafta birinci cümlenin de değiştiğini görüyoruz.
Etkisi artarak sürmekte olan jeopolitik riskler olumsuz istikamette tesirini sürdürmeye devam etmiş, dünyada iktisadi faaliyetin daha da zayıflamasına sebep olmuştur.
cümlesinin yerine gelen cümle 👇
Jeopolitik risklerin dünya genelinde iktisadi faaliyet üzerindeki zayıflatıcı tesiri artarak sürmektedir.
“Artan resesyon ihtimali” gitmiş yerine “resesyonun kaçınılmaz” olduğu gelmiş
‘Küresel besin ve emtia fiyatları’ yerine de besindeki yüzde 96 düzeyinde olan enflasyona rağmen ‘Türkiye’nin geliştirdiği stratejik nitelikte tahlil araçları’ gelmiş.
Devamını ise ekonomist Hasret Derici Şengül’den inceleyelim👇
twitter.com
Turizm vurgusu ve itimadı güçlenmiş, kredilerdeki büyüme kabul edilmiş, yeniden kredilere atıfla makroihtiyati siyaset setinde ‘gereklilik’ tabiri somutlaşmış görünüyor.
Enerjideki geçişte tesirin sürdüğüne karar verilirken, sanayi ve istihdam için faiz oranları düşürülmüş yani ‘enflasyonla büyüme’ stratejisine devam edilmiş.
Ekonomi idarenin amacı büyüme!
Türkiye İktisat Modeli’nde ana emel; büyüme! Bunu artık herkes öğrendi. Büyüme nasıl sağlanıyor? Para bolluğuyla. Para nasıl bol tutulur? Bilhassa Türkiye üzere bir ülkede, ki genel kurallar da bu tarafta, kredileri bol tutarak. Kredi nasıl bol tutulur? Faizleri düşürerek. Kredileri bol tuttunuz, faizleri düşürdünüz e bu para nereye gidecek?
-
Yatırım
-
Tüketim
BDDK ve TCMB kararlarının, birtakım bankalarda yüksek kredi faizlerinin, birtakım bankalarda kredi limitlerinin ve buna misal son devirde yaşananlar netleşti mi?
Kurumlar tarafından yapılan ince ayarlar ya da iktisat lisanıyla ‘makroihtiyati tedbirler’in nedeni de tam burada! Üretime para var. Endüstricinin isyanı bu yüzden çok değerli. Kişiselde ise alım gücü düşen vatandaşın harcamasıysa bir nevi denetleniyor. Tamam özetliyoruz:
Bireysel harcasın ancak enflasyonu sıçratmadan hafif artışlarla, üretimi yaşatacak kadar. Lakin üretim tam gaz devam etsin ki yatırım , dayanak ve istihdam artışıyla ihracat patlasın! Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu faiz indirimlerine başladığına ‘cari açık’ bahsini neden yapmıştı?
Tüm bunlar işe fayda mı? Bilmiyoruz. Lakin kesin olan bir şey var ki piyasalarda 2023 seçimlerine kadar bir sakinliğe mahal verilmesi istenmiyor.
Vatandaşın düşen alım gücündeyse, dolar/TL’nin yükselişini durdurmak için rezervlere müdahale ve KKM kullanırken, enflasyon için KDV indirimleri, kira artış sınırlaması, sıfır araç kararı, artan kontroller ve şirketlere kesilen cezalar, artan toplumsal yardımlar, enflasyona karşı mecburen artan maaşlar, kimi marketlerde indirim, güç sübvansiyonları üzere birçok yol uygulamaya alınıyor.
Yıl sonuna yaklaştıkça baz tesiri hesap ediliyor
Geçen yıl Kasım ve Aralık aylarında enflasyondaki artışın yüksek olması burada işe yaraması planlanırken, baz tesiri hesabına nazaran sayılarda düşük oranlar görülebilecek. Lakin bu enflasyonun düşmesi ya da fiyatların gerilemesi manasına gelmeyecek. Son günlerde konuşulan ve son yanılgılarda TCMB bilgilerinde de görüldüğüm üzere rezervlerdeki artış da dolar/TL açısından kullanabilir.
Bir çok alanda kredilerde artış seçime yakın olacak diye konuşulmaya da başlandı
Başkent Üniversitesi Memleketler arası Finans ve Bankacılık Kısım Başkanı Prof. Dr. Şenol Babuşcu, HalkTv’de Nuray Tarhan’ın aktardığına nazaran, ‘Yılbaşından sonra düşük faizli krediler pompalanmaya başlayacak” derken, bankacılık uzmanı Erol Taşdelen de KGF kredilerinin tekrar devreye girmesinin ve ivme stilinin istihdam ve yatırım hedefli kredi beklentisini de artırdığını açıkladı.
İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz ise ‘Bir kredi paketi, büyüme oranının ivmelenmesinde geçen yıllarda olduğu üzere kredi genişlemesinin kullanılacağı manasına geliyor. Büyüme oranı seçim atmosferinde ön plana çıkarılacak en kıymetli makroekonomik gösterge olacak’ dedi.
O halde yine gerçeklere dönelim 👇 Bugün faiz indiriminin akabinde IIF Başekonomisti Robin Brooks, Dolar/TL ve gelişmekte olan ekonomiler için nasıl yorumlar yapmış bakalım
twitter.com
Türkiye son haftalarda dolar/TL’yi 18’in altında tutmayı başardı. Bugün yapılan büsbütün beklenmedik faiz indirimiyse bunu sonlandırdı ve kur bu eşiğin üzerine çıktı. Piyasalar Kasım ve Aralık 2021’deki sürpriz faiz indirimlerini beğenmemiş ve TL’yi satmıştı. Artık de birebirini yapıyorlar…
“TL’de baskı 2021 sonu üzere olacak!”
twitter.com
Türk Lirası’nın denetimden çıkmasına neden olan, Kasım ve Aralık 2021’de Türkiye’nin siyaset faizi indirimleriydi, zira bu indirimler başka pek çok EM artıştayken geldi. Lira üzerindeki o üstün yüklü baskı ve risk, bugünkü indirimde de birebir olacak (mavi)
Yabancı ekonomistler de bizi görecek mi?
Societe General, Avrupa, Ortadoğu ve Afrika Baş Stratejisti Marek Drimal, BloombergHT’ye yaptığı açıklamada, dolar/TL için yılsonu amaçlarında 22 düzeyini koruduklarını belirtirken, Monex Europe Döviz Masası Lideri Simon Harvey de, kur için olumlu bir karar olmadığını, faizin büyümeyi desteklediğini dolasıyla ana amacın enflasyonla gayret olmadığı gösterdiğini belirtti.
InTouch Capital Markets’ten Piotr Matys, TL üzerindeki baskının artacağını söylerken, SEB Stratejisti Hammarlund da TL için yolun açık olmadığını belirtti.
Coex Partners Stratejisti Henrik Gullberg, kararı ‘kesinlikle şaşırtıcı’ olarak nitelerken, rezervlerdeki artışın TCMB’yi cesaretlendirdiğini, tüm dünyanın faiz artırdığı bir ortamda enflasyondaki yüksekliğe rağmen faiz indirmenin ‘çılgınlık’ olduğunu söyledi.
Ünlü ekonomist Cevdet Akçay, karar için “gerçekten sürpriz mi?” dedi.
twitter.com
Piyasa beklentilerini ve Merkez Bankası’nın atağını farklı bir biçimde yorumladı
👇
👇
👇
Bir yandan da şöyle bir bakış açısı bulunuyor👇”Yılsonu enflasyon bekleyişleri ile enflasyon gayesi ortasındaki farka merkez bankasının prestij açığı diyorlar.”
Dünya’da köşesinde İnanç Sak, geçen günlerde Merkez Bankası prestijini ele aldı. Bakalım neler demiş?
Enflasyon bekleyişleri nasıl şekilleniyor? İşte orada geçenlerde yapılan bir çalışma teknisyenlerle halkın, sokaktaki insanın enflasyon dinamikleri konusunda misal bir biçimde düşünmediğini ortaya koydu. Amerika’da 6500 denekle yapılan ve geçenlerde alanında saygın bir mecmua olan Review of Economic Studies’te yayımlanan çalışmanın sonuçları ikinci grafikte yer alıyor. Burada piyasa profesyonelleri ile halkın enflasyon ve işsizlik dinamikleri konusunda emsal bir bakışa sahip olmadığını görüyoruz
Sadede gelelim
Bu faiz indirimi seçimlere hazırlık ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın faiz görüşünü yansıtıyor. Muhtemelen devamının da gelmesi bekleniyor.
Seçimler için büyüme isteniyor ve hatta gerekiyor. Enflasyon ve döviz için de kesinlikle bilmediğimiz ya da şimdi açıklanmayan ve bugüne kadar yapılanlara emsal önlemler planlanıyor. Bildiğimiz kısımsa son 1 yılda yaşanılanlar.