Onlarca yıl sonra sıcak çatışmanın kıtada görülmesiyle pembe hayalden uyanan Avrupa’nın felaket senaryosu gerçekleşti. Ukrayna topraklarına girerek savaşı başlattığı günden beri büyük yaptırımlarla Batı dünyası tarafından dışlanan Rusya, Avrupa’ya tedarik ettiği gazı ‘önemli ölçüde’ kısacağını açıkladı. Avrupa’daki ülkelerin en büyük doğalgaz tedarikçisi, Rus güç devi Gazprom, tam kapasite ile günde 160 milyon metreküp gaz tedarik ettiği Kuzey Akım 1 (NS) boru sınırından sevkiyatı yüzde 40’a kadar düşürmüştü. Gazprom yetkilileri, günlük 64 milyon metreküp ihracatın devam ettiği hatta yarı yarıya düşüş olacağını duyurdu. Kıta ülkelerinin üretim yeteneklerini kısıtlayacak ve ekonomik darboğaza sokacak gelişme Avrupa Birliği’ni (AB) alarm pozisyonuna geçirirken, “6 aydır cephede istediği sonucu alamayan Rusya, Ukrayna’nın müttefiklerine gaz savaşı başlattı” yorumlarına neden oldu. Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenski de yorumu destekleyerek, “Rusya, birleşmiş Avrupa’ya karşı bir gaz savaşı yürütüyor” sözlerini kullandı.
SEVKİYAT YÜZDE 20’YE DÜŞTÜ
TEPKİLER SONRASI GÜNCELLENDİ
Brüksel’in Rus gazına büyük ölçüde bağımlı olan, Birlik’in lokomotif ülkesi Almanya’nın iktisadını kurtarmak için hazırladığı düşünülen ‘Güvenli Bir Kış için Gazdan Tasarruf Et’ planı, 27 ülkenin güç bakanlarının katıldığı görüşmede güncellenerek kabul edildi. Üye ülkelerin tükettiği gazda “yüzde 15 kesintiye gitmesini” kural koşan karar, itirazların akabinde, “gönüllü ülkeler için geçerli” olmak üzere revize edildi. Daha evvel reaksiyon toplayan “gazdan tasarruf programı” taslaktan çıkarıldı ve her ülkenin kendi tasarruf planını oluşturmasına imkan sağlandı.
CILIZ TASARRUF PLANI
RUSYA AB’Yİ İKİYE BÖLDÜ
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Rusya’nın gaz kesintisinin Avrupa’yı bölmeyi başaramadığını argüman ederken, Polonya’dan bu açıklamaya zıt düşen bir çıkış geldi. Hiçbir üye ülkeye zorla doğal gaz tasarrufu yaptırılamayacağını vurgulayan Polonya Güç Bakanı Anna Moskwa, “Zorla tüketim kısıntısında anlaşamayız. Polonya başka ülkelerin güç güvenlikleri konusunda karar verici olmayacak” tabirlerini kullandı.
Ekonomik toparlanma planı öteki bahara
Rusya’nın gazı kesmesi sonrası, AB ülkelerinin, “Yeşil Anlaşma” kapsamında kapatma kararı aldığı kömür ve nükleer santralleri kullanmaya devam etmesi bekleniyor. Belçika hükümeti geçen hafta, ulusal güvenliği münasebet göstererek iki nükleer santralin ömrünü 10 yıl uzatmak için siyasi bir mutabakata vardığını duyurmuştu. Fransa da misal bir karar alarak, mevcut santrallerini kullanacağını ve yeni santraller için bütçe ayırdığını duyurmuştu. Koronavirüs sürecinde üretimin aksamasıyla yıpranan ve 2022-23 devrinde toparlanma amaçları açıklanan AB iktisadının planları, Rusya’nın gaz atağı ile suya düşmüş oldu.