Son olarak Cengiz Han’ın vefat sebebini ortaya çıkartan bir küme arkeolog, Van’da, 1258’de Bağdat’ın yağmalanmasıyla tanınan Cengin Han’ın torunu Hülagü’ye ilişkin yazlık sarayın kalıntılarına ulaştıklarını öne sürdü. Araştırmayla direkt irtibatı bulunmayan öbür bilim insanları da yapının Cengiz Han’ın ailesine resmi olarak bağlanabilmesi için daha fazla bilgiye muhtaçlık duyulduğunu vurgulayarak araştırmacıları dikkatli olmaya çağırdı.
Kayıp Rıhtım’dan İhtilal Beyaz’ın aktardığı habere nazaran, Cengiz Han’ın torunu Hülagü Han, Milattan Sonra 1217’den 1265 yılına dek yaşamış ve Orta Doğu’daki birçok askeri sefere liderlik etmiş bir Moğol hükümdarıydı. Hülagü Han, bilhassa 1258 yılındaki Bağdat seferini ve Bağdat’ın Büyük Kütüphanesi olarak da bilinen Beyt’ül Hikmet de dahil olmak üzere kentin büyük bir kısmının yağmalanmasından sorumlu olmasıyla tanınıyordu.
SIRLI ÇATI KİREMİTLERİ, TUĞLALAR VE PORSELENLERE ULAŞILDI
Birçok tarihî kayıtta Van bölgesinde bir saray ve yazlık başkentlerin varlığı geçse de bu yapıların tam olarak nerede olduğu bugüne dek ortaya çıkartılmadı. Moğol Bilimler Akademisi’nden arkeolog ve hafriyat takımı üyesi Munkhtulga Rinchinkhorol, Words Side Kick’e verdiği demeçte, “Han’ın saray kompleksinin kalıntıları artık büsbütün mahvoldu” dedi. Takım, yıllar süren yağmalamalara karşın sırlı çatı kiremitleri, tuğlalar, üç renkli sırlı seramik çanak çömlek ve porselen üzere kalıntılara ulaştı.
‘EN BÜYÜK İPUCU SVASTİKA DESENİ’
Rinchinkhorol, keşfettikleri en kıymetli bulgunun birtakım çatı kiremitlerinin bitiş kısımlarında s’ gibisi sembollere sahip olmaları olduğunu belirtti. Svastika deseni ya da tamga olarak bilinen bu semboller, Moğol Hanlarının güç sembolleri ortasında yer alıyor. Antik ve Orta Çağ’da birçok svastika deseninin kullanıldığı belirtilirken bunların bir versiyonunun da 20. yüzyılda Naziler tarafından benimsendiği belirtildi. Araştırmacılar bu sembollerin bulunduğu çinilerin, Hülagü Han’a ilişkin bir saray keşfedildiği görüşünün en değerli temeli olduğunu aktardı.
North Georgia Üniversitesi’nde Orta Avrasya Tarihi profesörü Timothy May ise bir açıklama yaparak, daha fazla bilgiye muhtaçlık duyulduğunu fakat bu ihtimalin de çok muhtemel olduğunu söz etti. Birçok bilim insanından görüş alan Words Side Kick, Kore’deki Yonsei Üniversitesi’nde Asya Çalışmaları lideri Michael Hope’un da bu keşfi heyecan verici bulduğunu aktardı.
‘BÖLGE MOĞOLLAR İÇİN ÖNEMLİ’
Bu sarayın varlığını doğrulayabilecek birtakım tarihi kaynakların da bulunduğu belirtildi. Michael Hope, 13. yüzyıl Ermeni tarihçisi Genceli Kiragos’un (MS 1200 ila 1271 yılları ortasında yaşadı), Van Gölü ile Urmiye Gölü ortasında bir yerde bulunan bir saraydan bahsettiğini belirtti. Hope ayrıyeten, Akanc’lı Grigory (yaklaşık 1250-1335 yılları ortasında yaşadı) isimli bir öteki Ermeni tarihçisinin, İlhanlıların Van Gölü’nün kuzeydoğusunda yer alan Ala Taq’ta muhtemelen bir saray da içeren yazlık bir başşehir inşa ettiğinden bahsettiğini de aktardı.
Hope, bölgenin Moğollar için kıymetli olduğunu vurgulayarak, “Bölgede İlhanlı kervansaraylarının kalıntılarını ve küçük yerleşim yerlerini, hatta tahminen de sarayları bulmak bizi şaşırtmamalı. Bunun Kirakos’un anlattığı Hülagü’nün sarayı olup olmadığı şimdi belirli değil. Yapılan bu keşfi mutlaka göz gerisi etmem lakin daha fazla bilgi edinebilmek için sabırsızlanıyorum” dedi.
ARAŞTIRMA RAPORU HAZIRLANIYOR
Moğol Bilimler Akademisi’nden arkeolog ve hafriyat grubu üyesi Munkhtulga Rinchinkhorol, araştırmayla ilgili bir raporun önümüzdeki birkaç ay içinde hazırlanacağını da söyledi.