Rusya’nın işgal ettiği Ukrayna kenti Berdyansk’tan hareket eden tahıl yüklü bir geminin Türkiye’de Karasu Limanı açıklarına ulaşmasının akabinde Ukrayna, Türkiye’nin gemiye el koymasını talep etti.
BBC, Zhibek Zholy isimli geminin Berdyansk’tan Karasu’ya kadarki seyrini takip etti.
Gemideki tahılların nereden geldiği ve nasıl elde edildiği bilinmese de Rusya son devirde Ukrayna’da denetim ettiği bölgelerden tahılları çalmakla suçlanıyordu.
- Rusya, Ukrayna’dan çaldığı buğdayı nereye götürüyor?
Gemi 22 Haziran’da Rusya’nın Novorossisk’ten demir aldıktan sonra Azak Denizi’nde vericilerini kapatmış olsa da BBC’nin araştırması, geminin Berdyansk limanına gittiğini ve oradan Türkiye’ye gittiğini ortaya çıkardı.
BBCBerdyansk kenti Ukrayna’nın güneyindeki Zaporizhzhia bölgesinde, Azak Denizi kıyısında bulunuyor.
Geminin kentten ayrılışı, Rusya’nın işgal altındaki Zaporizhzhia bölgesine atadığı vali Yevhen Balytskyi tarafından Telegram üzerinden duyurulmuştu.
Balytskyi 7 bin ton tahılın “dost ülkelere” hakikat yola çıktığını açıklamış, limanın etrafındaki deniz mayınlarının temizlendiğini ilan etmiş ve “geminin güvenliğinin Rusya’nın Karadeniz Donanması tarafından sağlanacağını” belirtmişti.
Telegram Rusya’nn Shmel sınıfı bir gambotu gemiye eşlik ederken görüntülendi Balytskyi daha sonra paylaşımını değiştirerek geminin taşıdığı yük ve gideceği ülkeye dair referansları sildi.
Geminin donanma eşliğinde kentten ayrılışının görüntüsü birden fazla Kremlin yanlısı Telegram hesabında da paylaşıldı.
Telegram Telegram’da yayınlanan bir görüntü haberde Zhibek Zholy görülüyor Telegram’da yayınlanan görüntüdeki manzaralar de Berdyansk limanının uydu fotoğraflarıyla uyuşuyor.
Videodaki hava durumu ve limandaki gölgeler, imajların 28 Haziran’da çekildiğine işaret ediyor.
Videoda geminin kimi özellikleri ve ismi bulanıklaştırılmıştı.
Fakat BBC, Berdyansk’tan ayrılan gemi ile Türkiye açıklarında bekleyen geminin birebir olduğunu Telegram hesabından paylaşılan imajlar ve Ukraynalı denizcilik uzmanlarının tanıklıklarıyla teyit etti.
Telegram Berdyansk’taki Zhibek Zholy Geminin Berdyansk limanından evvelki hareketlerini de kayıtlardan ortaya çıkardık.
Gemi 22 Haziran’da Türkiye’den demir alarak Rusya’nın Novorossisk kentine yük götürdü.
Daha sonra işgal altındaki Ukrayna topraklarına yaklaşırken takip aygıtını kapattı.
29 Haziran’da ise takip aygıtını tekrar açtı.
Bu aygıtın paylaştığı datalar, geminin bu süreçte su içinde alçaldığını ortaya koyuyor ve bu da geminin yük aldığına işaret ediyor.
Lloyd’s List Intelligence bilgi tahlil şirketinin piyasalar editörü Michelle Bockmann, vericinin kapatılmasının “şüpheli bir hareket” olduğunu söylüyor.
Bockmann, Azak Denizi’nde pek çok kargo gemisinin takip aygıtını kimi bölgelerde kapattığını ancak hedefledikleri limana varınca vericiyi tekrar açtığını belirtiyor.
Kiev bir müddettir Rusya’yı Ukrayna tahıllarını çalmak ve Ukrayna limanlarını ablukaya almakla suçluyor. Rusya ise bu savları reddediyor.
Zhibek Zholy gemisinin son amacının Karasu mu olacağı, yoksa Boğazlar’dan geçerek bilinmeyen bir amaca yanlışsız mu ilerleyeceği şimdi net değil.
Reuters’a konuşan geminin sahibi olan Kazakistan merkezli KTZ Express şirketi, geminin Rus bir şirket tarafından kiralandığını söyledi.
Şirket, taraflarla görüşme halinde olduklarını ve milletlerarası yaptırımlara uyacaklarını açıkladı.
Habere katkıda bulunan muhabirler: Josh Cheetham, Maria Korenyuk, Daniele Palumbo, Erwan Rivault, Onur Erem ve Karasu’da bulunan Mahmut Hamsici.