Mide üzere mesane de içi boşken kasılabilme özelliğine sahip kese halinde bir organdır. İçinde sıvı yokken mesane duvarı kasları kısalıp kalınlaşarak mesanenin sağlam kalmasını sağlar. Böbreklerden çıkan idrar yolları mesaneye idrar taşıyarak bu yapının içinin sıvı ile dolmasına neden olur. Gelen sıvı ölçüsünün artması ile giderek genişleyen mesane, belli bir hududa ulaştığında idrara sıkışma sinyalleri üretir. Sistit neden olur? Sistit nasıl geçer? Sistit için meskende ne yapılır?
SİSTİT NEDİR?
Sistit, ekseriyetle idrar yolu enfeksiyonunun ikincil tesiri olarak ortaya çıkan mesanenin bir çeşit enfeksiyonudur. Bayanlarda daha fazla görülen sistit; ağrılı ve acılı geçebilir. Hafif sistit hadiseleri ekseriyetle birkaç gün içinde resen iyileşebilmektedir. Lakin sık sık sistit geçiren şahısların sistemli yahut uzun müddetli tedavi gereksinimleri olabilir. Sistite neden olan bakterilerin birden fazla sağlıklı bağırsak florasını oluşturur. İdrar yolu enfeksiyonlarının büyük bir çoğunluğu bağırsakta bulunan ve idrar yoluna ulaşan bakterilerden kaynaklanmaktadır. Hasebiyle hem tedavide hem de sistitin tekrarlamasını engellemede bu geçişi engellemek kıymetlidir.
Sistit tedavisi ertelendiğinde enfeksiyon böbreklere ulaşarak önemli sıhhat problemlerine yol açabilir.
Havuza, denize girmek ya da soğukta kalmak sistit nedeni olmamakla birlikte sistite yatkınlığı olan bireylerde kolaylaştırıcı bir etken olabilmektedir.
SİSTİT BELİRTİLERİ NELERDİR?
* İdrar yaparken yanma ve sızı (İdrar yaptıktan sonrada sürebilir),
* Sık idrara çıkma,
* Ağrının kasıklara ve makata yayılması,
* Ateş,
* Terleme,
* Yorgunluk,
* Kusma ve bulantı,
* İdrar bulanık, makus kokulu olabilir.
* Cinsel bağlantı esnasında ağrı hissi olabilir.
SİSTİT NEDEN OLUR?
Farklı etkenler sistit nedenleri ortasında sayılabilmektedir. Lakin çoklukla sistit nedeni bakteriyeldir. Olağanda bağırsak ve sindirim sisteminde bulunan ve zararsız olan bakterilerin mesaneye ulaşması sistit nedeni olmaktadır.
Sistite en çok Escherichia coli (E. coli) bakterisi yol açmaktadır.
Bakteriyel sistitin haricinde mesanenin ziyan görmesi yahut tahriş olması da sistit neden olabilir.
Genel olarak bakteriyel olmayan sistit nedenleri şu biçimdedir:
* İnterstisyel sistit: Ağrılı mesane sendromu olarak da bilinen İnterstisyel sistit mesanenin nedeni bilinmeyen kronik, steril inflamatuar bir hastalığıdır. Ekseriyetle bayanlarda görülen İnterstisyel sistit hastalığının teşhis ve tedavisi güç olabilmektedir. İnterstisyel sistit hastalığı enfeksiyon kaynaklı değildir lakin belirtileri mesane enfeksiyonunkiler üzere hissedilebilir.
* Bilhassa kemoterapi tedavisi olmak üzere birtakım ilaçlar mesanenin iltihaplanmasına yol açarak sistite neden olabilir. Birebir biçimde radyasyon tedavisi de sistit nedenleri ortasında sayılabilir.
* İdrar sondası, mesane tüpü üzere uzun müddetli kateter kullanımları iltihaplanmaya neden olacak doku hasarına yol açarak sistite neden olabilir.
* Etkin cinsel hayat sistit oluşma riskini artırmaktadır.
* Genital bölgenin paklığı. Bilhassa bayanlarda genital bölgenin geriden ön tarafa yanlışsız silinmesi sistite neden olabilir.
* Doğum denetimi için diyafram kullanmak.
* Mesane taşı, prostat bezinin büyümesi yahut hamilelik üzere nedenlerle mesanenin tam olarak boşaltılamadığı durumlar sistit nedenleri ortasında bulunabilir.
* Menopoz sürecinde östrojen eksikliği sistit nedeni olabilir.
* Diyabet hastalarının idrarındaki yüksek şeker düzeyleri, bakterilerin çoğalması için düzgün bir ortam sağlayabileceğinden sistite yer hazırlayabilir.
* Parfümlü sabun yahut köpük banyosu üzere tahriş edici kimyasal hususları kullanmak sistit nedeni olabilir.
SİSTİT TEŞHİSİ NASIL KONULUR?
Bir ürolog şikayetlerin tanımına ve testlere dayanarak teşhis koyabilir. Bu testler idrar tahlilleri, sistoskopi (özel bir aletle üretra ve mesanenin gözlenmesi) ve damar içi pylogram denilen özel bir röntgen çekimini kapsar. Bu tetkikler bilhassa enfeksiyona taban hazırlayan faktörleri araştırmak için yapılır. Enfeksiyona neden olan bakteriyi tanımlayabilmek için de idrar kültürü gerekebilir. Sistit çabucak ve uygun halde tedavi edilirse kıymetli bir hastalık değildir. Sistit ve altında yatan neden tedavi edilmezse, kronik ve insanı zayıf düşüren bir hale girer.
SİSTİT TEDAVİSİ NASILDIR?
Sistitin ekseriyetle bakteriyel kaynaklı olarak meydana gelmesi nedeniyle tedavinin birinci basamağını antibiyotik ilaçlar oluşturur. Altta yatan bir enfeksiyon durumu tespit edilememesi halinde ise sistit tedavisi fakat mümkün nedenin bulunması ve ortadan kaldırılması ile gerçekleştirilebilir.
Antibiyotik ilaçlardan hangisinin kullanılacağına karar vermede kişinin genel sıhhat durumu, mevcut bakteri tipi ve kültür sonuçları göz önünde bulundurularak karar verilir. Birinci sistit enfeksiyonunda antibiyotik tedavisinin başlangıcını takiben çoklukla 1-2 gün içerisinde düzgünleşme meydana gelebilir. Bireylerin dikkat etmesi gereken husus güzelleşmenin gerçekleşmiş olmasına karşın antibiyotik ilaçlarını reçetelendirdikleri mühlet boyunca kullanmaya devam etmeleri gerektiğidir. Tekrarlayan enfeksiyonlarda ise daha uzun periyodik ve daha güçlü antibiyotik tedavisine başvurulabilir.
İnterstisyel sistit olgularında oluşan inflamasyonun altında yatan neden tam olarak anlaşılamadığı için “interstisyel sistit nasıl geçer” sorusuna verilebilecek net bir karşılık yoktur. Bu olgularda oluşan şikayetlerin denetim altında tutulması ve kronik sistit tedavisi hedefiyle çeşitli ilaçlara, mesane germe prosedürlerine (sisti yahut hudut stimülasyonu üzere uygulamalara başvurulabilir.
Bu tedavi prosedürlerine ek olarak tabiplerin bilgisi ve önerisi dahilinde sistit nasıl geçer sorusuna yanıt niteliğindeki yapabileceğiniz sıvı tüketiminin artırılması, kafeinin mesaneyi tahriş edici özelliği olması nedeniyle kahve tüketiminin azaltılması, alt karın bölgesine sıcak su torbası uygulanması, dar kıyafet giyilmesinden kaçınmak ve yaban mersini suyu tüketimi üzere çeşitli uygulamalar da sistit şikayetlerinin hafifletilmesine katkı sağlayabilir.
Üriner sistem (böbrekler ve idrar yolları) genel sıhhatiniz için hayli değerli beden yapılarıdır. Bedeninizde idrar yollarına dair oluşabilecek belirtileri gözlemlemeniz halinde, sıhhat kuruluşlarına başvurarak uzman doktorlardan takviye almanız önerilir.