Gayrimenkul dalı yatırımcılar için cazibesini koruyor. Enflasyona karşı parasının pahasını korumak isteyenler ve inançlı yatırım arayanlar geçtiğimiz aylarda konuta yöneldi. Lakin Konut fiyatlarında yaşanan önemli artış yatırımcıları alternatif arayışına itti ve Arsa-tarla satışları öne çıktı.
Hürriyet’ten Gülistan Alagöz’ün haberine nazaran daha düşük bütçeyle yatırım yapma bahtı vermesi en değerli avantaj olurken, pandemi devrinde artan Müstakil Konut isteği de bu talebi olumlu tarafta etkiledi. Kimi uzun vadeli bir yatırım aracı olarak arsa alırken, bazıları de mesken yaptırmak için bu yolu seçti. Her iki kesitten gelen taleple arsa satışları da fiyatları da arttı.
ORTALAMA FİYAT 791 BİN TL
Teknoloji odaklı gayrimenkul değerleme platformu Endeksa tarafından yapılan araştırmaya nazaran, Türkiye çapında emlaktaki son 1 yıllık kıymet değişimi yüzde 83 olurken, ortalama arsa metrekare fiyatı temmuz ayında bin 405 TL, ortalama arsa fiyatı ise 791 bin TL’ye çıktı. Arsa fiyatlarının en yüksek olduğu vilayetler sırasıyla İstanbul, İzmir, Antalya, Rize ve Muğla oldu. İstanbul’da konut imarlı emlak için ortalama metrekare satış fiyatı 3 bin 549 TL, İzmir’de 2 bin 602 TL, Antalya’da 2 bin 597 TL, Rize’de 2 bin 303 TL ve Muğla’da 2 bin 129 TL olarak hesaplandı. Arsa fiyatlarındaki son 1 yıllık bedel değişimine bakıldığında Antalya yüzde 180’lik artışla birinci sırada yer aldı. İç Anadolu Bölgesi’nde; Çankırı yüzde 139, Yozgat yüzde 127, Ankara yüzde 114, Ege Bölgesi’nde; Aydın yüzde 118, İzmir yüzde 105, Muğla yüzde 104, Akdeniz’de; Antalya yüzde 180 ve Hatay yüzde 112, Marmara’da; İstanbul yüzde 112, Çanakkale yüzde 99, Kocaeli yüzde 98, Karadeniz’de; Gümüşhane yüzde 136, Rize yüzde 132, Doğu Anadolu Bölgesi’nde; Bitlis yüzde 136, Iğdır yüzde 125, Ardahan yüzde 122, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde; Diyarbakır yüzde 137 ve Mardin yüzde 118 kıymet değişimi ile öne çıkan vilayetler oldu.
SAHİL ŞERİDİNE AĞIR İLGİ
Fiyat artışlarını kıymetlendiren Endeksa Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Görkem Öğüt, “İlk olarak kıyı şeridindeki vilayetlere önemli bir ilgi olduğunu ve arsa fiyatlarının yükseldiğini görüyoruz. İkinci kategoride son devirde büyük kamu yatırımları yapılan Çanakkale, Rize, Gümüşhane, Yozgat üzere vilayetler var. Çanakkale’de köprünün açılması, öbür vilayetlerde de havalimanı projelerinin varlığı fiyatlara tesir etmiş görünüyor. Bir öteki kategori İstanbul, Ankara, İzmir, Diyarbakır üzere Türkiye’nin büyük kentleri ve bu kentlerin yakınlarında yer alan bölgeler. Bu kategoride yer alan vilayetler en çok konut imalinin ve satışının olduğu yerler olduğundan Arsa Fiyatları da arz talep istikrarı yeterince yükseliyor” diye konuştu.
PANDEMİ ETKİSİ
Artan inşaat maliyetleri ve dövizdeki dalgalanmalar nedeniyle yeni konut üretiminin zorlaştığını ve azalan arz nedeniyle konut fiyatlarının süratle arttığını söyleyen Öğüt, “Elindeki parayı en âlâ biçimde pahalandırmak isteyen beşerler konut almaya paraları yetmediği için daha ulaşılabilir olan yere yöneldiler. Talebi arttıran öbür bir neden de pandemi periyodunda karantinalar, yasaklar derken insanların büyükşehirde ömrü sorgulamaya başlaması oldu. Bu durum da bilhassa kıyı bölgelerinde arsa arazi alımlarını arttırdı. Tabiatla iç içe olayım, toprağa dokunayım diyen beşerler birikimlerini arsa ve yerde kullanmaya başladı. Ülkemizde arsa alımlarını şimdilik çok etkilemese de bugün bütün dünyada Iklim Krizi nedeniyle de arsa/arazi alımları yapılıyor, göçler yaşanıyor. Yani son periyotta arsa arazi alımına yönelik dünya çapında bir paradigma değişimi yaşanıyor diyebiliriz. Arsa bugün beşerler için bir yatırım aracından fazlasını söz ediyor” formunda konuştu.
KONUTU GERİDE BIRAKTI
Arsa ve tarla satış sayısının konutu geride bıraktığını belirten Görkem Öğüt, “TÜİK ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü bilgilerine nazaran konut dışı gayrimenkul satışları (arsa, tarla, işyeri, fabrika, ofis, depo, sanayi sitesi vs) 2021’de bir evvelki yıla nazaran yaklaşık yüzde 29.6 artarak 1 milyon 528 bin bandına geldi. Bu satışların 722 bin adedi tarla, 480 bin adedi ise arsa.
Konut dışı gayrimenkul satışı 2021 yılında birinci kere konut satışlarını geçti. Bu durum yaşanan sürecin en kıymetli göstergesi. 2022’nin birinci 6 ayında ülkemizde 1 milyon 603 bin 664 gayrimenkul satış süreci gerçekleşti. Bu süreçlerin 274 bin 500’ünü arsa, 430 bin 125’ini tarlalar oluşturdu. Yalnızca temmuz ayında 58 bin civarında arsa, 90 bine yakın tarla satışı gerçekleşti. 2021 bilgileri üzerinden bir projeksiyon yaptığımızda 2022’de arsa satışının daha da artacağını öngörebiliriz” diye konuştu.
HAZİNE YERLERİ SATIŞA ÇIKACAK
Eylül ayında Cumhuriyet tarihinin en büyük toplumsal konut projesi dışında bir de dar gelirliye arsa projesi açıklanacak. Hazineye ilişkin altyapılı emlak uygun ödeme şartı ile satışa çıkacak. Konutu olmayan vatandaşlar bu emlak için müracaat yapabilecek, hak sahipleri de kura ile belirlenecek. Vatandaş aldığı yerde konutunu yaptıracak.