Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) hakkında yeni açıklamalarda bulundu. Kısmi emeklilik ve borçlanma ayrıntıları netlik kazanırken EYT ile ilgili yeni formüller unsur husus belirli oldu. Eksik primli olanların EYT düzenlemesi kapsamına girip girmeyeceği ise vatandaşlar tarafından merak edildi. İşte ayrıntılar…
3600 ek gösterge çalışmasının akabinde, kontratlı memura yeni haklar ve emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) için EYT yasası çalışmasında son dakika gelişmeleri yaşanıyor.
EYT üzerine yapılan çalışmaların 2022 yılı bitmeden tamamlanması, 530 bin kamu çalışanını ilgilendiren çalışmanın da Ekim ayı bitmeden kamuoyu ile paylaşılması bekleniyor.
EYT Çalışma Kümesi Oluşturulduğu Duyuruldu!
Vatandaşlar EYT ile ilgili yeni bahisleri sıkı bir biçimde takip ediyor. 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlamış, yılını ve primini doldurmuş lakin yaş kuralı nedeniyle emekli olamayan vatandaşlar için bir çalışma kümesi da oluşturuldu. Bu bahiste oluşturulan çalışma kümesini duyuran Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım yıl sonuna kadar çalışmaların tamamlanacağını duyurmuştu.
8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olan vatandaşlar için erkeklerde 25 bayanlar da ise 20 yıllık sigortalı olma koşulu bulunuyor.
Bunun haricinde de 5000 ile 5975 gün ortasında değişen prim koşulu bulunuyor. Yaş kuralı ise kademeli olarak işe giriş tarihine nazaran değişiyor. 8 Eylül 1999’da çıkartılan yasa ile yıl ve prim koşulunun yanına yaş kaidesi da getirilmişti.
EYT’liler bu yaş kuralına takıldıkları için emekli olamıyorlar. Bu durumda yılını ve primini tamamlamış olarak EYT’li olanlar emeklilik hakkının verilmesini bekliyor.
8 Eylül 1999 tarihinden evvel sigortalı olarak işe başlayan binlerce vatandaşın şimdi primleri tamamlanmamış halde. Kimisi çalışma imkanı bulamadığından kimisi de kayıtsız çalıştırıldığı için kâfi prime ulaşamadı.
Eksik primi tamamlamak için milyonlarca vatandaşın en çok merak ettiği 6 formül:
Mevzuatımıza nazaran 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olup EYT kapsamındaki vatandaşların 3600 günle yani 10 yıllık primle emekli olma imkanları bulunuyor. Eğer kâfi primi tamamlama imkanı yoksa 360/0 gün de emeklilik için kâfi oluyor. Burada emeklilik için üç kaidenin yerine gelmesi gerekiyor.
İlk olarak sigortalılık mühletinin 15 yıla tamamlanması lazım. Lakin bu koşul 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olan herkes için tamamlandı.
İkinci olarak 4A (SSK) kapsamında 3600 gün primin ödenmesi isteniyor.
Üçüncü olarak da bayanlarda 50 erkeklerde 55 yaşın dolmuş olmasına bakılıyor.Bu üç kuraldan hangisi en son biterse o tarihe nazaran de emeklilik yaşı belirleniyor.
Askerlik Borçlanması
Eksik primi olan erkek sigortalılar açısından askerlik borçlanması ile tamamlama imkanı da bulunuyor. Böylece EYT için primi eksik olan bir sigortalı bu yolla prim kazanabilir. Askerlik sigortadan evvel yapılmışsa borçlanılan gün kadar işe giriş tarihi de geri çekilerek ayrıyeten bir avantaj da kazanılıyor.
Doğum Borçlanması
Primi eksik olan bayan sigortalılar için ise doğum borçlanması imkanı bulunuyor. Sigortadan sonra dünyaya gelen 3 çocuğa kadar borçlanma hakkı var. her bir çocuk için 2 yıl yani 720 gün kazanılabiliyor. Böylelikle üç çocuk borçlanan bir bayan sigortalı 2160 gün kazanıp eksik primini tamamlayarak EYT’li olabilir. Burada ne kadar mühlete gereksiniminiz varsa o kadar borçlanabiliyorsunuz.
İhya İle Prim
EYT kapsamı belirlenirken farklı kurumlardan sigortalı çalışmış vatandaşlar da değerlendirilmeyi alınıyor. Bunlardan birisi de Bağ-kur. Bu kapsamda işyeri açmış ya da şirket ortağı olmuş vatandaşlar geçmişte şayet primlerini ödememişlerse günleri donduruluyor borçları da siliniyor. Fakat bu dondurulan günleri ihya sistemi ile yine kazanmak mümkün. Geçmiş günlerini ihya etmek isteyenler şimdiki minimum fiyat üzerinden ödeme yaparak günlerinin tamamını alıyor ve primlerine eklettirebiliyor.
İsteğe Bağlı Sigorta
Çalışma imkanı bulamayan sigortalılar eksik primlerini isteğe bağlı sigorta yaptırarak tamamlayabilirler. SGK’ya verilecek bir dilekçe ile başlayan isteğe bağlı sigortada her ay 30 gün kazanılıyor. 18 yaşından büyük Türk vatandaşı olmak ve Türkiye’de ikamet etmek kâfi oluyor. Burada dikkat edilmesi gereken nokta yapılacak ödemelerin 1261 günü yani 3.5 yılı bulmaması. Bu sayı aşılırsa isteğe bağlı sigorta Bağ-Kur kapsamından olduğu için emeklilik hesabı da Bağkur’a nazaran yapılıyor.
Hizmet Tespiti İle Tescil
Primi eksik olan EYT’liler için bir öbür imkan da hizmet tespit davası. Geçmişte sigortası yapılmış lakin primi eksik ya da hiç yatırılmamış olanlar ya da sigortasız çalıştırılanlar geçmişe dönük hizmet tespiti yaptırarak bu günlerini tescil ettirebilir giriş tarihini geri çekebilir. Sigorta girişi yapılıp primi yatırılmayanlar için vakit aşımı mühletine bakılmazken kayıt dışı çalıştırılmış olanlar için geriye yanlışsız vakit aşımı mühleti bulunuyor.
Sözleşmeli memurlar için Çalışma Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı bürokratları Cumhurbaşkalığı İdari İşler Başkanlığı uyumunda çalışma yürütüyor. Kontratlı memurlar için mevcut durumda uygulanan 3+1 formülü masada yer alıyor.