Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından açıklanan Yükseköğretim Kurumları İmtihanı (YKS) sonuçlarındaki düşük ortalamalar, akıllara yine en son 2018’de açıklanan PISA sonuçlarını getirdi. PISA 2018 sonuçlarına nazaran Türkiye, 2003 yılından bu yana olduğu üzere yeniden “okuma, matematik ve fen bilimi” alanlarının tamamında Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ortalamasının altında kaldı. Barajın kaldırılmasıyla birlikte bu yıl birinci defa 4 milyon kişinin girdiği YKS ile sıralamaların en az 300 bin kişi oynaması, gençlerin özeller dışında rastgele bir üniversiteye yerleşme umudunu da alıp götürdü.
YKS sonuçlarını kıymetlendiren CHP Ar-Ge Bilim Platformu’ndan sorumlu Genel Lider Yardımcısı Prof. Dr. Fethi Açıkel, “Sınav sonuçlarının sayısal istatistiklerini incelediğimizde maalesef eğitim sistemimizin iflas ettiğini ve ülkemizin kalkınmasında kaldıraç olan gençlerimizin yüzüstü bırakıldığını bütün netliğiyle görüyoruz” dedi. YKS sonuçlarının, eğitim siyasetlerindeki plansızlığın, tekraren yapılan bakan değişimleri ile alt üst edilen imtihan sistemlerinin, müfredatların, bilimden uzaklaşmanın ve dogmatik/ideolojik eğitim dayatmasının kaçınılmaz bir sonucu olduğunu belirten Açıkel, “YKS sonuçlarındaki ders başına verilen yanlışsız yanıt ortalamalarına baktığımızda karşımıza çıkan dramatik başarısızlık tablosundaki trajik kabahat, gençlerimizin ve fedakar ailelerin değil, iş bilmez saray iktidarınındır” diye konuştu.
Eğitimin ulusal gelirden aldığı hisse yalnızca yüzde 2.4
AKP iktidarının, Türkiye’yi 2003’ten beri PISA’da tüm branşlarda OECD ortalamasının altında bıraktığını vurgulayan Açıkel, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bununla birlikte MEB tarafından yerli PISA olarak sunulan ABİDE Projesi’nin sonuçları da eğitim sistemindeki yetersizliği göstermektedir. AKP eğitim kaynaklarımızı, asrın projesi olarak sunduğu fakat 5 milyar TL’ye yakın kaynak harcanmasına karşın muvaffakiyet sağlanamayan, bir israf ve iflas projesine dönüşen Fatih Projesi üzere projelere harcadı. Eğitim için yapılan yanlış yatırımlar, planlamasızlıklarla ve kayırmacı uygulamalarla birleştiğinde eğitimdeki nitelik kaybı kaçınılmaz oldu. AKP iktidarı yıllardır ‘bütçede aslan hissesi eğitimin’ demesine karşın eğitim bütçesinin ulusal gelire oranı OECD ortalaması olan yüzde 6’nın yarısına bile ulaşmıyor. Türkiye’de eğitim bütçesinin GSYH’ye oranı yalnızca yüzde 2.4. MEB bütçesinden eğitim yatırımlarına ayrılan hisse ise 20 yıl öncesinin yarısına bile yaklaşamıyor. MEB bütçesinden eğitim yatırımlarına ayrılan hisse, 2002’de yüzde 17.18 iken 2022’de yüzde 8.06’ya kadar geriledi.”
‘Eğitim olmadan büyüme ve kalkınma kıssası yazamayız’
Türkiye’de üniversite imtihan sonuçlarını yalnızca kolay bir imtihan sonucu olarak görmemek gerektiğini vurgulayan Açıkel, “Türkiye, gençlerine nitelikli bir eğitimi, 21. yüzyılın gerektirdiği maharet ve bilgi setlerini sunamadığı için çağın gerekliliklerine uygun marifetleri kazandıracağı ve meslek sahibi yapacağı genç nüfus avantajını kaybediyor. Yanılgılı, dogmatik ve kayırmacı eğitim siyasetleri, plansız ve birbirinden kopuk yükseköğretim ve istihdam siyasetleri; önümüzdeki yıllarda istihdam krizinin derinleşmesine ve buna paralel olarak büyüme ve kalkınma sorunlarına neden olacaktır. Genel ve mesleksel eğitimdeki niteliksizliği durdurmadan; büyüme ve kalkınma kıssası yazamayız. Sınıfsal, bölgesel ve kuşaksal eşitsizlikleri önleyemeyiz” dedi.
Dünyada imalat, haberleşme ve lojistik kesimlerinden başlayarak, tarımda, güçte ve sıhhat dallarında büyük bir dijital dönüşüm ihtilali yaşandığını belirten Açıkel, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Dijital dönüşüm, yeşil iktisada yatırım ve Sanayi 4.0’ın gerektirdiği bilgi, marifet ve istihdam setlerinin geliştirilmesi çok büyük ehemmiyet taşıyor. Geleceğin meslekleri ve istihdam alanları ile AKP’nin eğitim siyasetleri ortasındaki kopukluk maalesef en üst seviyeye çıktı. AKP’nin eğitim siyasetlerinin Türkiye’yi, gençleri ve sanayicilerimizi 21. yüzyıla ve dijital dönüşüme hazırlayamadığı her sonuç ve ölçümle tekrar ortaya çıkıyor.”
PISA 2018’e nazaran, Türkiye tüm branşlarda OECD ortalamasının altında
- Türkiye “okuma, matematik ve fen bilimi” alanlarının tamamında OECD ortalamasının altında kaldı.
- Türkiye, PISA testine katılan 37 OECD ülkesi ortasında sadece Slovakya, Yunanistan, Şili, Meksika, Kolombiya ve İspanya’yı geçerek 31. sırada yer aldı.
- Türkiye 2003’ten bu yana 3 yılda bir yapılan PISA imtihanında tüm branşlarda OECD ortalamasının altında kalmıştır.
- Türkiye’de sosyo-ekonomik açıdan avantajlı öğrenciler, okuma alanında dezavantajlı öğrencilerin 76 skor puan üzerine çıkmış durumda.
- Türkiye’de öğrencilerin yüzde 74’ü okuma hünerlerinde en az ikinci yeterlik seviyesine ulaşırken, OECD ortalaması yüzde 77’nin altında kalınmıştır.
- Türkiye’de öğrencilerin yalnızca yüzde 3’lük bir kısmı okuma hünerleri alanında beş ve altıncı seviyeye erişmiş durumdayken, OECD ortalaması ise yüzde 9’dur.
- Türkiye’deki öğrencilerin yüzde 44’ü (OECD ortalaması: yüzde 67) hayatlarından şad olduklarını belirtti.
- Türkiye, ortalaması 493 olan Fen Bilimler sıralamasında 425 puanla, ortalaması 493 olan okuma hünerlerinde 405 puanla, ortalaması 490 olan matematikte ise 413 puanla tüm alanlarda OECD ortalamasının epey gerisinde kaldı.
Not: PISA’nın son yayınlanan çalışması 2018 yılına ilişkin, çalışma 3 yıllık dönemlerle hazırlanıyor. 2021 yılına ilişkin sonuçlar Aralık 2022’de yayınlanacak.
.
YKS 2022 ortalamaları
❖Türkçe-40 soruda: 17.7
❖Matematik-40 soruda: 6.9
❖Tarih-11 soruda: 1.9
❖Türk Lisanı ve Edebiyatı-24 soruda: 6.6
❖Fizik-14 soruda: 2
❖Kimya-13 soruda: 1.5
❖Biyoloji-13 soruda: 2
❖Felsefe-12 soruda: 2.1