Getty ImagesBitcoin’in birinci kuralı Bitcoin hakkında konuşmamaktır.
Dünyanın en bilinen kripto para ünitesinin kıssası ve kıymeti daima büyük değişimler geçiriyor ve ne yazarsanız yazın yanlış olduğunuzu söyleyecek bir hayran kitlesi var.
Fakat son 24 saatte Bitcoin için bile sıra dışı olan büyüklükte bir kıymet kaybı yaşanınca bu husus hakkında yazmak kaçınılmaz oldu.
Bu makalede sadece Bitcoin’e odaklanacağım lakin kripto paraları yakından takip eden biriyseniz yalnızca Bitcoin’in değil, tüm ünitelerin benzeri bir durumda olduğunu görmüşsünüzdür.
Ne oluyor?
Bu yazdığım sıralarda Bitcoin’in bedeli 22 bin dolar civarındaydı. Bu son 18 aydaki en düşük paha.
Son beş gündeki düşüş yüzde 25’e yaklaştı.
Kasım ayındaki 70 bin dolarlık kıymet ise asırlar önceymiş üzere geliyor.
GoogleGrafikler yalnızca tek bir tarafa gidiyor: Aşağı.
Neden?
Uzmanlar bunun global gelişmelerle alakalı olduğunu söylüyor. Paha kaybeden tek şey kripto para üniteleri değil.
Resesyon havası yayılırken enflasyon, faizler ve ömür pahalılığı artıyor.
Borsalar da düşüşte: ABD’de S&P 500 endeksi son doruğundan bu yana yüzde 20 kıymet kaybetti.
Bunun sonucunda kimi büyük yatırımcılar bile eskisi kadar rahat hareket edemiyor.
Büyük şirketler ve yüksek riskli yatırım fonu yöneticilerinin yanı sıra sizin ve benim üzere sıradan insanların da yatırım yapmak için parası kalmıyor.
Pek çok kişi için böylesi vakitlerde kripto paralar üzere öngörülmesi sıkıntı enstrümanlara yatırım yapmak çok riskli.
Düzenleyici bir kurumu yok, finansal kuruluşlar tarafından verilen bir garantisi yok. Yani birikimlerinizle yatırım yaptıktan sonra pahası süratle düşerse yahut kripto cüzdanınızı kaybederseniz elinizde hiçbir şey kalmayabilir.
Neden artık?
Geçen ay daha düşük profilli ama yeniden de kıymetli kripto para üniteleri çöküş yaşamıştı.
Bu da kripto para piyasasına itimadı yeterlice düşürdü. Çok sayıda kişi satış yapmaya başladı. Bitcoin satan kişi sayısı arttıkça kıymeti de düştü. Düşüş sürünce daha fazla kişi satmaya başladı ve düşüş hızlandı.
Bu döngü bu türlü devam etti.
Geleneksel yatırım araçlarının bilakis Bitcoin’in içkin bir bedeli yok.
Financial Times gazetesinin editörlerinden Katie Martin, Bitcoin’in gerisinde rastgele bir iş modeli yahut para akışı olmadığını hatırlatıyor:
“Değeri yalnızca ve büsbütün insanların onun için ödemek istediği ölçüye bağlı. Bu korkutucu bir durum zira gereğince insan satmaya karar verirse bunun bir alt direnci olmaz.
“Belli bir ölçünün üstünde kişi satmaya karar verirse yarın bedelinin 10 bin dolara düşmeyeceğinin hiçbir garantisi yok.”
Neden tam olarak artık?
Bütün bu tablo Bitcoin için ziyadesiyle karamsarken bunun üzerine bir de son 24 saatte şunlar yaşandı:
- Dünyanın en büyük kripto para borsası Binance, Bitcoin bozma süreçlerini birkaç saatliğine durdurdu. Bunun teknik bir sorun nedeniyle gerçekleştiği açıklansa da buna herkes inanmadı.
- Kripto kredi platformu Celcius da birebirini yaptı ancak bunu teknik problemlerle değil, “sıra dışı piyasa koşullarıyla” gerekçelendirdi.
- Bu iki gelişmeden telaş duyan yatırımcılar daha fazla Bitcoin satmaya başladı.
İlk iki unsur paniğe yol açtı. Bankanızdan para çekemediğinizi ve diğerlerinin da tıpkı sorunu yaşadığını duyduğunuzu düşünün.
İlk fırsatta ATM’lere gidip para çekmeyi denerdiniz ve herkes bunu yapınca daha fazla panik oluşurdu.
Gidişatı bilakis çevirebilecek şeyler neler?
Kısa vadede Bitcoin’in kıymet kaybının durması için elinde Bitcoin bulunduran şahısların satmaktan vazgeçmesi ve almak isteyenlerin de buna karşılık daha yüksek paha ödemek istemesi gerekiyor.
Bu daha evvel yaşanmıştı.
Kripto para destekçileri artık alım için düzgün bir fırsat olduğunu zira fiyatların düştüğünü, alıp beklemeniz gerektiğini, bugüne kadar daima bu türlü olduğunu söyleyecektir.
Benim tweetime karşılık yazan bir kullanıcı “Her seferinde fiyatların artacağı bir periyot gelir” demişti.
“Kısa müddette köşeyi dönenlerin” kıssası ve ünlülerin dayanak vermesi yeni yatırımcılara cüret veriyor.
Crypto.com Matt Damon bir Crypto.com reklamında oynamıştı Elon Musk kripto para ünitelerine sevgisinden sık sık bahsediyor. Elektrikli araç şirketi Tesla geçen yıl 1,5 milyar dolarlık Bitcoin almıştı.
Fakat yatırım danışmanları çok dikkatli olunmasını tavsiye ediyor.
State Street Danışmanlık Yöneticisi Altaff Kassam “Sadece mert insanların yatırım yapması gereken bir alan bu” diyor.
Holywood yıldızı Matt Damon da 2021 Ekim’de “Şans cesurların yanındadır” sloganlı bir reklamda oynamıştı.
Reklam Twitter ve YouTube’da 28 milyon defa izlenmişti.
Fakat reklam çıktığında “cesurca” davranıp Bitcoin alanlar bahtın pek de yanlarında olduğunu hissetmiyordur. Zira o periyot Bitcoin’in kıymeti şimdikinin üç katıydı.