Asgari Fiyat Tespit Komitesi’nin kritik orta artırım toplantısı başladı. Türkiye Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), taban fiyata ait görüş ve taleplerini toplumsal medya hesabından unsurlar halinde açıkladı. “Türkiye’de taban fiyatın tespitinde milletlerarası standartlara uyulmuyor. Minimum fiyat tespitinde emekçinin ailesi hesaba katılmıyor.” tabirlerine yer verilen paylaşımda taban fiyatın milletlerarası kurallara uygun saptanmasına, personelin kendisi ve ailesi birlikte hesaba katılmasına dikkat çekildi.
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alim’in başkanlığında Minimum Fiyat Komitesi bir kere daha toplandı. DİSK, toplumsal medya hesabından minimum fiyata ait 10 unsurluk görüş ve talepleri şu formda:
“Çalışanların büyümeden hisse almasını sağlayacak hesaplama metodu gerekli”
“1-Asgari fiyatın tespitinde minimum fiyatın ortalama fiyat haline geldiği dikkate alınmalıdır.
Asgari fiyat ülkemizde en düşük fiyat değildir. Ortalama fiyat haline gelmiştir. AB ülkelerinde yüzde 4 civarında olan minimum fiyat kapsamı ülkemizde yüzde 50 civarındadır. Minimum fiyat, milyonların sorunudur. Minimum fiyat tespitinde bu gerçek dikkate alınmalıdır.
2- Minimum fiyat artışında gayri safi yurt içi hasıla temel alınmalıdır.
Asgari fiyat tartışmalı resmi enflasyon oranlarına nazaran değil, geçim koşullarına ve ekonomik büyümeye nazaran saptanmalıdır. Dar gelirlilerin besin enflasyonu ile kişi başına gayri safi yurt için hasıla artışı temel alınmalıdır. Çalışanların büyümeden/verimlilikten hisse almasını sağlayacak bir hesaplama formülü gereklidir.
“Asgari fiyata sağlanan vergi istisnası minimum fiyatın iki katına kadar yükseltilmeli”
3- Brüt minimum fiyat net olarak ödenmelidir.
Asgari fiyatlı personelin SGK prim hissesi bütçeden karşılanmalıdır. Hükümet 14 yıldır patronlara 5 puan SGK prim dayanağı sağlıyor. Bunun bir gibisi de emekçi için yapılmalı. Personellerin SGK pirim hissesi yüksek enflasyon periyodunda bütçeden karşılanmalıdır.
4- Yüksek enflasyon periyodunda taban fiyatın iki katına kadar bütün fiyatlar vergiden istisna tutulmalıdır.
Yüksek enflasyon devrinde fiyatlar bir yandan enflasyonla öte yandan vergi ve kesintilerle azalmaktadır. Minimum fiyata sağlanan vergi istisnası yüksek enflasyon periyodunda (enflasyon yüzde 10’un altına ininceye kadar) taban fiyatın iki katına kadar yükseltilmeli. Minimum fiyatın iki katına kadar olan fiyatlardan geri vergisi alınmamalıdır.
“Vergi tarife dilimleri en az taban fiyat artışı kadar arttırılmalı”
5- Minimum fiyat sonrası birinci vergi dilimi oranı yüzde 10’a indirilmelidir.
Asgari fiyata sağlanan vergi istisnası yanında, taban fiyat sonrası birinci vergi dilimine uygulanacak tarife oranı da yüzde 10’a düşürülmelidir. Böylelikle taban fiyata yakın fiyatlarla çalışan çalışanlar daha az vergi vermiş olurlar.
6- Gelir vergisi tarife dilimleri en az taban fiyat artışı kadar artırılmalıdır.
Vergi tarife dilimlerinin, enflasyondan ve taban fiyat artışından az arttırılması nedeniyle ücretliler her yıl daha fazla vergi vermektedir. Vergi tarife dilimleri en az minimum fiyat artışı kadar arttırılmalıdır.
“Asgari fiyat üç ayda bir belirlenmeli”
7-Asgari fiyat milletlerarası kurallara uygun saptanmalı, Personelin kendisi ve ailesi birlikte hesaba katılmalıdır.
Türkiye’de taban fiyatın tespitinde milletlerarası standartlara uyulmuyor. Minimum fiyat tespitinde emekçinin ailesi hesaba katılmıyor. Taban fiyat tespitine ait 131 sayılı ILO Mukavelesi onaylanmalı, Avrupa Toplumsal Şartı’na taban fiyatla ilgili konan çekince kaldırılmalıdır.
8- Taban fiyat yüksek enflasyon devrinde yılda dört defa belirlenmelidir.
Enflasyon yüzde 10’un altına düşene kadar taban fiyat üç ayda bir (yılda 4 kez) belirlenmelidir. Temmuz’dan sonra Ekim ayında da minimum fiyat tekrar belirlenmelidir.
“Küçük ölçekli işletmeler için farklı bir minimum fiyat kabul edilemez”
9- En düşük emekli aylığı taban fiyat seviyesine yükseltilmelidir.
2008 yılında çıkarılan 5510 sayılı maddeden evvel taban fiyattan düşük emekli aylığı kelam konusu değildi. Günümüzde emekli aylıkları Hazine tarafından karşılanan farla 2.500 TL’ye tamamlanmaktadır. En düşük emekli aylığı alan emeklinin aylığı, taban fiyatın yüzde 42 altındadır. Bu haksızlık giderilmelidir.
10- Takviyeler için işsizlik sigortası fonu kullanılmamalıdır.
Küçük ölçekli işletmeler için başka bir minimum fiyat kabul edilemez. Küçük ölçekli işletmelere minimum fiyat için verilecek dayanaklarda Bütçe ve Hazine kaynakları kullanılmalı. İşsizlik Sigortası Fonu, taban fiyat dayanakları için kullanılmamalıdır.