Hayat pahalılığı günden güne artarken, devlet elektrik faturalarını hafifletmek yerine dağıtım şirketlerini güçlü etmeyi tercih etti. Nisan ve mayıs aylarında Yenilenebilir Güç Kaynakları Destekleme Mekanizması’ndan (YEKDEM) yaklaşık 6 milyar TL elde edilen fazla gelir 21 özel dağıtım şirketine aktarıldı.
YEKDEM’den faydalanan santrallerden YEKDEM bedelleri üzerinden alım yapılması gerekiyor. Piyasa takas fiyatı (PTF) yani elektrik maliyetleri artınca, YEKDEM bedeli PTF’nin gerisinde kaldı. YEKDEM ve PTF ortasındaki fark milyarlarca liralık büyüklüğe ulaştı. Nisanda YEKDEM gelir-gider farkı 3 milyar 807 milyon TL olurken, mayısta 1 milyar 897 milyon TL oldu.
PTF’nin altında oluşan YEKDEM bedeli aslında elektrik maliyetlerini düşürecek değerli bir öge. Bölüm temsilcilerinin SÖZCÜ’ye yaptığı açıklamalara nazaran, YEKDEM birinci kere eksiye düştü. Elektrik fiyatları ucuzlayabilirdi fakat bu yapılmadı.
FOSİL YAKIT DESTEKLENDİ
Bununla birlikte fosil yakıtla üretim yapan santraller hariç uygulanan tavan fiyat nedeniyle nisanda 2 milyar 346 milyon TL, mayısta 927 milyon TL fark oluştu. Bunlar da birebir halde şirketlere dağıtıldı. Böylelikle elektrik faturalarını düşürebilecek 9 milyar TL’den fazla kaynak şirketlere aktarılmış oldu.
Faturalar 1 TL daha az olabilirdi
Hem YEKDEM’den gelen kaynak hem de tavan fiyat nedeniyle oluşan gelirin faturalara yansıtılması durumunda değerli katkı sağlayacağı söz ediliyor. SÖZCÜ’nün yaptığı hesaplamalara nazaran, işyerleri kilovatsaat başına vergiler dahil 1 TL daha ucuz fatura ödeyebilirdi. Bununla birlikte 21 dağıtım şirketine aktarılan kaynağın dışında, özelleştirilme sürecinde ayrıyeten bu şirketlere yüzde 2.38 kâr garantisi verilmişti.