Milyon euroluk lüks arabaların ithalatında vatandaşı mağdur edip, devleti vergi kaybına uğratan ‘paralel ithalat’ çetesi yakayı ele verdi. Ticaret Bakanlığı gelen şikâyetler üzerine başlattığı soruşturmada, paralel ithalat yapan 20’ye yakın firmayı mercek altına aldı. Almanya, İrlanda, ABD, Kanada, Avusturya ve Fransa Gümrük İdareleri’ne yazılar yazıldı. Paralel ithalat yapan kimi şirketlerin, paravan firmalar kurarak, ikili faturalandırma yoluyla arabaları gümrükte düşük fiyattan gösterdiği, bu yolla vergi kaçırdığı tespit edildi. Paralel ithalattan devletin bugüne kadar 2.5 milyar TL ziyana uğratıldığı belirlendi. Bakanlık, sorumlular hakkında ‘kaçakçılık’ ve ‘resmi evrakta sahtecilik’ten hata duyurusunda bulundu.
OLAY NASIL BAŞLADI?
Sabah’tan Dilek Güngör’ün haberine nazaran Ticaret Bakanlığı 2021 yılının sonunda Yeşilköy Gümrük Müdürlüğü’nde Porsche, Ferrari, Mustang, Mercedes, Land Rover üzere değerli otomobillerin birtakım şirketler tarafından piyasa kıymetinin altında fiyatlarla ithal edilmiş üzere faturalandırılarak, Hazine’nin ziyana uğratıldığına yönelik ihbarlar üzerine harekete geçti. Ticaret Bakanı Mehmet Muş’un talimatıyla gümrük müfettişleri ön inceleme başlattı. Lüks araçları paralel ithalat yapan kimi firmaların getirdiği, bunların da yurtdışındaki gönderici şirketlerle örgüt içinde hareket ettiği belirlendi.
ÇAYCININ ÜZERİNE ŞİRKET!
İncelemeyi derinleştiren müfettişler, paralel ithalat yapan birtakım şirketlerin, Türkiye’de öğrenci, çaycı üzere isimlerin üzerine sanal ofisler kurduğunu, yurtdışında üreticiden arabaları alan gönderici şirketlerle de irtibatlı olduklarını tespit etti. Yurtdışında konseyi şirketlerin sahiplerinin de çoğunlukla Türk olduğu belirlendi. Hem yurtiçinde hem de yurtdışında kurulan paravan şirketler aracılığıyla arabaların fiyatlarının gümrük yönetimlerinde eksik beyan edildiği ortaya çıkarıldı.
ALMANYA VE FRANSA’YA YAZI GİTTİ
Almanya, İrlanda, ABD, Kanada, Avusturya ve Fransa Gümrük İdareleri’nden 5.500 araçla ilgili bilgi-belge istendi. Birebir vakitte Türkiye’deki distribütör bayilerle de yazışmalar yapılarak, araçların şasi numalarından gerçek fiyatları tespit edilmeye çalışıldı. İthal araçların Türkiye’de beyan edilen fiyatı ile yurtdışındaki gerçek fiyatı ortasında önemli farklılıklar olduğu dokümanlarla ortaya çıkarıldı. Lüks otomobilleri yurtdışından Türkiye’ye gönderen firmaların banka kayıtlarından hesap hareketleri incelendi.
ÇİFTE FATURAYLA TRANSFER
Otomobillerin bedelinin bir kısmının paralel ithalatı yapan şirket tarafından, kalan kısmının da ön kapora ismi altında paravan şirket tarafından yurtdışına transfer edildiği teyit edildi. Paralel ithalatçıların öğrenci, çaycı üzere isimlere kurdurduğu paravan şirketlerin birçoğu kayıtlarda gösterilen adreslerde çıkmadı. Bu firmaların ithalat gerçekleştikten sonra kapatıldığı da belirlendi.
DEVLETİ BU TÜRLÜ SOYDULAR…
İthal edilen bir arabanın gümrükte düşük beyanla yurda sokulması ile gerçek bedeli üzerinden beyanname verilmesi ortasında devletin nasıl ziyana uğratıldığını bir örnekle anlatalım. Örneğin, 2000 CC üzeri lüks bir araba gümrükte 100 bin euro üzerinden beyan edildiğinde 5 milyon TL civarında bir vergi (%220 ÖTV-%18 KDV) ödemesi oluyor. Bu araç gerçek bedeli olan 150 bin euro üzerinden beyan edildiğinde ise devletin kasasına ÖTV-KDV olarak 7.5 milyon TL’ye giriyor. Yani, düşük beyanlı fatura oyunuyla otomobil başına devlet 2.5 milyon TL gelirden oluyor.
PARALEL İTHALAT NEDİR?
*Paralel ithalat, orjinal bir eserin, o ülkedeki distribütörü haricinde öbür bir kişi/firma tarafından yasal olarak ithal edilmesidir.
NASIL VERGİ KAÇIRDILAR?
PARAVAN şirketler aracılığıyla devleti ziyana uğratan çete, lüks arabaları şöyle yurda soktu: Örneğin, yurtdışında gerçek fiyatı 150 bin euro olmasına karşın paralel ithalatçı şirket, arabası İstanbul’daki gümrükte 100 bin euro olarak beyan etti. 100 bin euro üzerinden yüzde 18 KDV ödeyerek arabası gümrükten çıkardı. Arabanın bedelinin 100 bin euroluk kısmı paralel ithalat yapan şirket tarafından yurtdışına transfer edildi. Kalan 50 bin euroluk kısım ise paralel ithalatı yapan şirketin kurduğu paravan firma aracılığıyla yurtdışına gönderildi. Böylelikle gümrükten çıkarıldığında fiyatı 100 bin euro olarak beyan edilen arabadan daha düşük ÖTV-KDV alındı. Devlet, lüks arabalarda yüzde 220 oranında ÖTV alıyor. Bunun üzerine de yüzde 18 KDV kesiliyor. Bu şirketler, düşük beyanla, devlete daha az ÖTVKDV ödedi.
BU KOŞULLARA UYAN İTHALAT YAPABİLİR
Ticaret Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı, bir taraftan şikâyetleri incelemeye alırken, öteki taraftan idari önlemler getirdi. Buna nazaran, gümrük değerinde kuşku oluşursa paralel ithalat yapan şirketten ek bilgi isteniyor. İthalat sırasında firma yurtdışı ihracat beyannamesi ile yurtdışı yetkili bayi faturasını ibraz etmek zorunda. Faturalarda, araç üstünde bulunan ek donanım ve aksesuvar bilgileri ile bunların bedellerinin yer alıp almadığı denetim ediliyor. Beyan edilen araçta bulunan donanım ve aksesuvarların bedelinin gerçek tespiti için ithal edilen markanın Türkiye distribütöründen aracın şasi numarası temel alınarak bilgi isteniyor. Ayrıyeten, paralel ithalat yapacak firmalarda, minimum 5 milyon TL ödenmiş sermaye, minimum 5 işçi çalıştırma, müracaat tarihinden 3 yıl evvel kurulmuş olma kuralları aranıyor. Paralel ithalatı bu kurallara uygun olarak gerçekleştiren, Gümrük yönetimlerine beyanlarını mevzuatlar çerçevesinde yapan firmaların ithalatı devam ediyor.
SUÇ DUYURUSUNDA BULUNULDU
Yapılan incelemelerin sonucunda, 600’e yakın aracın gerçeğe alışılmamış faturalarla ithal edildiği, devletin bugüne kadar ziyanının da 2.5 milyar TL’yi bulduğu tespit edildi. Bakanlık, sorumlular hakkında ‘kaçakçılık’ ve ‘resmi dokümanda sahtecilik’ten kabahat duyurusunda bulundu.”