Hepimiz sıcak yaz günlerini severiz ancak güneş bildiğimiz eski dost değil. Güneş D vitaminini karşılaması, kemikleri ve bağışıklığı güçlendirmesi açısından bizler için çok yararlı bir kaynak olsa da ciltte kırışıklıklara, lekelere, alerjilere, yanıklara ve cilt kanseri üzere birçok sıhhat sıkıntısına yol açabiliyor. Deri kanserlerinin yüzde 90 sebebinin güneş ışığı olduğuna vurgu yapan Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi Başhekimi ve Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zekayi Kutlubay, “Son 50 yılda deri kanseri görülme riski 10 kat arttı. Burada kıymetli olan yeteri kadar korunarak güneşten faydalanmak. Sağlıklı bir cilt için cilt bakım rutininin en kıymetli adımlarından biri de güneşten hami eserler kullanmak” dedi.
“Ultraviyole (UV) ışınları, güneşten gelen ışık gücünü tanımlamak için kullandığımız bir terim. Bilhassa UVA’nın cilt üzerinde çok fazla olumsuz tesiri var. UVA ışınları cildin derin katmanlarına kadar nüfuz ederek, cildin erken yaşlanmasına sebep olur. Ayrıyeten uzun mühlet güneş altında kalındığında, cilt kanserine de taban hazırlar. UVB ışınlarının çok azı yeryüzüne inse de cildimize çok önemli tesirleri görülür. Üstelik UVA’dan çok daha ziyanlı ışınlardır. Tekrar tıpkı biçimde kansere ve erken yaşlanmaya sebep olur.”
‘D VİTAMİNİ ALIMINA PÜRÜZ DEĞİL’
Güneş koruyucuların insan sıhhati açısından güvenilirliğiyle ilgili net ve kâfi bilgilere bakıldığında güneş kremi kullanmanın ziyanlı olmadığını söyleyen Kutlubay, “Aksine düzenli kullanmanın güneşin ziyanlı tesirlerinden korunmada çok tesirli olduğunu görebiliriz. Yalnızca üretiminin yüzde 90’ı güneş ışınlarına bağlı olan D vitamini üretiminin, çok yüksek faktörlü güneş kremi kullanıldığında teorik olarak azalabileceği düşünülebilir. Ama yapılan klinik çalışmalar sonucunda, düzenli güneş kremi kullanımında bile D vitamini eksikliği görüldüğüne dair net datalara ulaşılamadı” bilgisini paylaştı.
‘PENCERE ÖNÜNDE DAHİ KULLANIN’
Güneş kremlerinin dışarı çıkmadan yarım saat evvel yüz, boyun, dudaklar, kulak üstleri, boyun ve erkeklerde saçsız baş derisi de dahil olmak üzere tüm açık bölgelere sürülmesi gerektiğini aktaran Kutlubay, “Deri kanserine yatkınlığı olan hassas şahıslar dört mevsim hayat uzunluğu kullanılmalı. Bu kremlerin aktifliği terleme, sürtünme ve denize girip çıkma ile azalıyor. Kış aylarında günde 1–2 uygulama kâfi olabilmekle birlikte, dağda kayak sırasında ya da yaz aylarında 3-4 saatte bir yahut gereksinime nazaran daha sık uygulama gerekir. Suya sağlam olan eserlerin tercih edilmesi önerilebilir fakat bunların bile gün içinde tekrarlanması gerekiyor. Güneş kremleri ‘güneş altında daha uzun müddetli kalabilme’ maksadıyla kullanılmamalı. Camdan UVA ışınları geçebildiğinden bu kremleri balkonda ve pencere önünde otururken dahi sürün” diyerek güneş ışınlarından korunmanın kıymetine vurgu yaptı.
“Güneş kremi seçiminde eserin içeriği epeyce kıymetli. Cildi güneşin UVA ve UVB ışınlarından koruyacak içeriğe sahip eserler tercih edilmeli. Dikkat edilmesi gereken bir öbür mevzu da SPF olarak da bilinen güneş muhafaza faktörü olacaktır. Cilt tipine uygun güneş koruyucular da seçmek mümkün. Yağlı cilt tipine sahip olanlar su bazlı güneş kremleri tercih edebilirken, kuru cilde sahip olanlar nemlendirici tesirli ve yağlı kıvamda koruyucular kullanabilir. Cilt tipine ve gereksinime nazaran uygun içeriğe sahip güneş gözetici seçiminde dermatoloji uzmanından da yardım alınabilir. Güneş kremleri üreticinin kendi internet sitesinden, eczanelerden ya da bilinen kozmetik marketlerden alınmalı.”
İKİ PARMAK KURALI GERÇEĞİ YANSITIYOR MU?
Son vakitlerde bilhassa toplumsal medyadaki tanınan husus başlıklarından birinin güneş kremlerinin sahip olduğu SPF kıymetini elde etmek için iki parmak kuralına nazaran uygulamak gerektiği olduğunu söyleyen Kutlubay, “Bu kural biz dermatoloji uzmanları tarafından önerilen bir kural değil. İki parmak kuralı yerine, yarım çay kaşığı kadar güneş kreminin yüz ve boyun bölgesini korumak için kâfi olacağını söyleyebiliriz. Paylaşmak istediğim başka bir bilgi de güneş kremlerinin her vakit nemlendiriciden sonra kullanılması gerektiği” diye konuştu.
SAHTE VE MERDİVEN ALTI ESERLERE DİKKAT!
“Bugünlerde birtakım güneş eserlerinin sahtelerinin piyasada, merdiven altı üretilen güneş kremlerinin pazarlarda satıldığını medyada görüyoruz” diyen Kutlubay, “Bu formda satılan sahte ve merdiven altı eserlerin kullanımı sonrası alerjik tepki, daha fazla irritasyon, deride yara, kızarıklık, şişme, ödem, daha çok akneye meyil ya da aknenin alevlenmesi, deri enfeksiyonlarına yatkınlık meseleleri meydana gelebilir. Bizim uydurma eser kullanımında en çok korktuğumuz durum ise olmaması gereken yasaklı kimyasal ya da kanserojen unsurların eserin içine girmesidir. Bazen de zayıf östrojen denilen unsurlar eserin içinde bulunabilir. Bedende davranışsal ve hormonal sorunlara neden olabilir” ikazında bulundu.
Sahte eserle gerçek eseri ayırt etmenin sıkıntı olduğunu belirten Kutlubay, “Güneş koruyucunun markasına bakılıp, barkodu denetim edilmeli. Burada kremin dokusunun uyarıcı olduğunu söyleyebilirim. Krem bazen alta çöker, üstte sıvı kalır. Eserin tek kıvamda olması gerekiyor. Kullandıktan sonra bozuluyorsa, rengi değişiyorsa, makûs koku oluşuyorsa dikkatli olmakta yarar var” diye konuştu.