Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Cemal Kaşıkçı cinayeti davasının düşürülmesine ait olarak, “Bazen hukukun verdiği kimi kararlar kamu vicdanını rahatlatmayabilir. Sonuçta mahkemenin verdiği karara hukuken hürmet duymak zorundayız.” dedi.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın Habertürk TV’de Kübra Par’ın Açık ve Net programında gazeteciler Aslı Aydıntaşbaş ve Gürkan Varlıklı ile birlikte başta dış siyaset olmak üzere gündemdeki soruları yanıtlıyor.
Kalın’ın sorulara verdiği cevaplar şöyle:
“İki seviyede cevaplamak isterim. Bir teknik olarak Kaşıkçı davası ikincisi genel çerçeve. Memleketler arası bağlantılarda daralmalar ve genişlemeler olur. Bizim Mısır, Ermenistan, Suudi Arabistan’la olağanlaşma devrinden geçiyoruz. Milletlerarası münasebetlerde ezeli ve ebedi düşmanlık hasımlık olmaz. Barış yaparsınız yolunuza devam edersiniz. Suudi Arabistan’la Kaşıkçı cinayetine kadar çok önemli sıkıntılarımız yoktu. Bir iki yerde görüş ayrılıklarımız vardı. Kaşıkçı cinayeti büyük bir travma yarattı. Ülkemizde bu halde yapılmış olması. Türkiye o periyotta üzerine düşeni fazlası ile yaptığını düşünüyorum. Duyurulması ve dünyada gündem olması. Daha sonra tüzel bir süreç başladı.
Bu hadiseden ötürü Suudi Arabistan’la bağlantılarımız önemli yara aldı. Türkiye Cumhuriyeti topraklarında bu türlü bir cinayete kurban gitmesi es geçilecek, üzeri örtülecek bir şey değildi. Trump açıktan çıkıp ‘Bu mevzu bizim için bir sorun değildir’ mealinde konuştu. Avrupa’da misal çıkışlar oldu. Bir vakit sonra geriye çekildiler. Hukuksal süreçle ilgili birkaç basamaklı süreç yaşandı.
Adli süreçlerde ilgili makamların birbiriyle konuşması gerekiyordu. Sonuçta bir diğer ülkenin vatandaşıyla ilgili bir iddianame ortaya koyuyorsunuz. Burada bir sürü hukuksal olarak teknik var. 6706 sayılı Memleketler arası İsimli İşbirliği Kanunu işletildi. Bizim bir vatandaşımız falanca ülkede uyuşturucu cürmünden idama mahkum ediliyor mesela. Bununla ilgili teşebbüste bulunuyoruz. ‘Mümkünse imkan olmasın, gelsin Türkiye’de cezasını çeksin’ üzere. Bazen hukukun verdiği kimi kararlar kamu vicdanını rahatlatmayabilir. Sonuçta mahkemenin verdiği karara hukuken hürmet duymak zorundayız. Siyaseten ve vicdanen kâfi bulmayabilirsiniz.”
“Siyasi olarak bu sıkıntı asla kabul edilebilir bir şey değil”
Bir öteki ülkenin vatandaşlarının yargılanması sözkonusu burada. O bireylerle ilgili Suudi Arabistan’da bir hukuksal süreç oldu. Dediğim üzere bizim vicdanımızı rahatlatmayabilir. Tüzel açıdan baktığımızda 6076 uygulandı. Öteki ülkeler de öbür türlü teşebbüsler de yapabilirdi. Bir iki yerde kişisel davalar açıldı. ABD’de öbür yerlerde. Bizim bu davalara dahlimiz sözkonusu olmaz. Ailesinin bir dava süreci olmadı Cemal Kaşıkçı’nın. Katılalım, katılmayalım bir tüzel süreç işletildi. Bir diğer ülkenin vatandaşların yargılanması sözkonusuydu. Bununla ilgili isimli süreç yapıldı, orada 16 bireyle ilgili mahkeme yapıldı ve cezalar verildi. Hasebiyle türel olarak baktığımızda bu tarafı ihmal etmek lazım. Siyasi olarak bu sıkıntı asla kabul edilebilir bir şey değil. Türkiye sert reaksiyon verdi, üzerine düşeni yaptı. Kemal Bey’in ‘üç beş kuruş yapıldı’ sözü nitekim sakil söz. Son analizde Suudi Arabistan bölgenin kıymetli aktöre. Bu olaya kadar bizim belirli bahislerde görüş ihtilaflarımız olsa bile, bu türlü bir çatışma periyoduna girmedik. Vakit zaman görüş ayrılıkları elbette olabilir ancak ülkemizin çıkarlarını da düşünmek zorundayız. Türkiye’nin pozisyonu, bölge ile bağlantıları, Suudi Arabistan alakalarını büyük fotoğrafı görmek zorundayız. Husumetle yönetemezsiniz dış siyasete.
“Son analizde biz de bu davanın mağduru olduk”
Onlar diyorlar ki, ‘biz tüzel süreç işlettik, mahkemeye çıkarttık, şu cezalara çarptırdık’. Bir öteki ülke Türkiye’deki bir küme Türk vatandaşı için bu türlü bir mahkeme kursa, yargılamaya kalksa Türkiye Cumhuriyeti haklı, haksız o vatandaşlarını mahkeme vermez. ‘Beğen beğenme ben burada yargıladım’ der. ABD, İngiltere hangi vatandaşını öbür ülkede yargılanmasına müsaade eder. Çok istisnalar dışında. Harikulâde savaş kabahatleri vs. vardır. Münasebetiyle burada bu türlü bir şey oldu. Keşke bu olay hiç yaşanmasaydı. Yalnızca bizim topraklarımızda değil rastgele yerde yaşanmasaydı. Son analizde biz de bu davanın mağduru olduk.