İtalya’da Mario Draghi liderliğindeki geniş iştirakli koalisyon hükümetinin ortaklarından 5 Yıldız Hareketi’nin (M5S), hükümetin aileler ve işletmeler için hazırladığı ekonomik yardım paketinin parlamentodaki oylamasına katılmama kararı alması siyasi krize neden oldu. Draghi Hükümeti’nin, Ukrayna’daki savaş nedeniyle ailelerin ve işletmelerin artan güç fiyatlarıyla gayretine takviye için hazırladığı ekonomik yardım paketine yönelik parlamentonun üst kanadı Senato’da bugün yapılacak oylama öncesi İtalyan siyasetinde tansiyon yükseldi.
‘Ülke uçurumun eşiğinde’
Sözkonusu paketi, bir müddettir eleştiren ve aileler için ayrılan takviyesi kâfi bulmayan M5S başkanı Giuseppe Conte, parti kümesiyle yaptığı görüşme sonrasında, Senato’daki oylamaya katılmayacaklarını açıkladı. Draghi’den pakette birtakım iyileştirmeler yapmasını istediklerini hatırlatan Conte, “Ülke, uçurumun eşiğinde. Biz, acil durumlar karşısında hükümete baskı yapan tek partiyiz. Farklı bir evreye geçmek lazım. Draghi’nin açıklamaları kâfi değil. Oylamaya katılmayacağız.” tabirlerini kullandı.
Conte, yapan katkı için diyaloğa açık oldukları bildirisini verdi.
‘Söz İtalyanlara verilmeli’
Conte’nin çıkışına, koalisyonun başka ortaklarından reaksiyon gecikmedi. Draghi Hükümeti’ni oluşturan partilerden Lig Partisi’nden yapılan birinci açıklamada, M5S’nin oylamaya katılmaması durumunda hükümetin parlamentodaki çoğunluğunu kaybedeceği belirtilerek, bu durumda kelamın İtalyanlara verilmesi gerektiği söz edildi. Ayrıyeten Lig Partisi başkanı Matteo Salvini ile hükümette yer alan Forza Italia partisinin başkanı Silvio Berlusconi‘nin, krizi kıymetlendiren bir telefon görüşmesi yaptıkları, merkez sağ ittifak olarak birlikte hareket etmede mutabık oldukları bildirildi. Bir öteki koalisyon ortağı Demokratik Parti (PD) önderi Enrico Letta ise Draghi Hükümeti’nin, 2023’ün birinci yarısında sona erecek yasama devri sonuna kadar vazifede kalması gerektiğini kaydetti.
‘Derhal seçim’
M5S’den kısa mühlet evvel ayrılarak kendi partisini kurma yolunu seçen ve mevcut hükümette Dışişleri Bakanı olarak misyon yapan Luigi Di Maio da savaşın olduğu bir devirde hükümet krizine yol açanları, sorumsuz olmakla suçladı. Kamuoyu yoklamalarında birinci sırada çıkan ana muhalefetteki çok sağcı İtalya’nın Kardeşleri Partisi (FdI) önderi Giorgia Meloni ise Twitter’dan, “Savaş, pandemi, enflasyon, artan yoksulluk, yüksek faturalar, artan hammadde maliyetleri, güç arzındaki riskler, besin krizi ve bunların karşısında hareketsiz kalan, saray oyunlarıyla boğuşan ‘en uygunların hükümeti’. Derhal Seçim” paylaşımını yaptı.
Başbakan Draghi’nin atacağı adım bekleniyor
Conte’nin akşam saatlerindeki açıklaması sonrasında Başbakanlık’tan rastgele bir açıklama gelmedi. Başbakan Draghi, 12 Temmuz’da düzenlediği basın toplantısında, M5S’nin kendisine ilettiği 9 unsurluk talep listesinin hükümetin gündemiyle uyumlu olduğunu belirtmiş lakin, hükümetin “ultimatomlarla” ilerleyemeyeceğini tabir etmişti. Draghi, M5S’nin hükümetten çekilmesi halinde bundan sonraki gidişata karar verecek olan kişinin Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella olacağını da söylemişti. Draghi, daha evvel de Conte’nin partisi M5S olmadan hükümetinin devam etmeyeceğini, öteki bir hükümete başkanlık etmeye istekli olmadığını kaydetmişti.
Conte’nin gece saatlerinde yaptığı açıklamadan sonra İtalyan siyasetinde Draghi’nin nasıl bir yol izleyeceği merak konusu oldu.
Genel seçim 2023’ün birinci aylarında
İtalya’da erken seçim kararı alınmazsa genel seçimlerin 2023’ün birinci aylarında yapılması bekleniyor.
Eski Avrupa Merkez Bankası Lideri Mario Draghi, Giuseppe Conte’nin teknokrat önder olarak başında bulunduğu koalisyon hükümetinin 26 Ocak 2021’de dağılmasının akabinde, Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella tarafından hükümeti kurmakla görevlendirilmişti. Draghi, 13 Şubat 2021’de çok sayıda partinin dayanağıyla ulusal birlik koalisyonu ismiyle anılacak hükümetini kurmuştu.
Draghi Hükümeti’nin önceliği, Kovid-19 salgınının yol açtığı sıhhat ve ekonomik krizin tesirleriyle çaba etmek olmuş, buna bu yıl Ukrayna-Rusya savaşının toplumsal ve ekonomik tesirleri de eklenmişti.