Baş dönmesi, ortamın (duvarlar, zeminler, tavanlar, nesneler) hareket etmeye başladığı yanılsamasıyla ortaya çıkar. Ayrıca bir yer değiştirme olarak da hissedilebilirler. Hissedilen hareket çoğunlukla daireseldir, kişi bir atlıkarıncadaymış gibi hissedebilir, aynı zamanda bu hareket dikey de olabilir, kişi bir asansördeymiş gibi hissedebilir.
Baş dönmesi, bunlar haricinde sallanmaya veya bir düşme hissine benzer olarak da ortaya çıkabilir. Bu belirtiler bir denge bozukluğu ile bağlantılıdır. Kişi ayaktayken veya yürürken ortaya çıkarlar. Bir yerden destek aldığında, otururken veya uzanırken kaybolurlar. Ayrıca mutlaka tıbbi bir kontrol gerektirirler.
Baş dönmesinin süresi ve sıklığı çok değişkendir. Baş dönmesi birkaç saniyeden birkaç saate kadar sürebilir, benzersiz olabilir veya düzensiz aralıklarla kendini tekrar edebilir.
Baş dönmesinin en yaygın 8 nedeni
Baş dönmesi yaşayan kişilerde düşme ve yaralanma riski daha fazladır. Baş dönmesi, yaşam kalitesini büyük ölçüde düşürebilir. Dolaşmak, giyinmek veya banyo yapmak gibi belirli günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirme yeteneğini sınırlayabilirler.
Bu nedenle baş dönmesinin nedenlerini bilmek ve bu neden göre tedavi alternatiflerini denemek hayati önem taşır. İşte baş dönmesinin en yaygın 8 nedeni.
Düşük tansiyon
Sabah yataktan kalktığınızda başınız dönüyor mu? Bu durumun arkasında genellikle düşük tansiyon vardır. Bu durumda tansiyon genellikle 100/60 mmHg’nin altına düşer. Genellikle uzun vadeli fiziksel riskleri yoktur. Çünkü yüksek tansiyondan farklı olarak bu durumda kan damarlarına veya organlarına zarar gelmesi beklenemez.
Hızlıca en az yarım litre su için veya tuzlu hamur işleri tüketin. Ayrıca uzanmalı ve bacaklarınızı kaldırmalısınız.
Ağız boşluğunda iltihaplanma
Milyarlarca bakteri ağız boşluğunda yaşar ve ağız florasını oluşturur. Bu ağız florası tehlikeli mikropları ağız boşluğundan uzak tutar. Ağız florasının dengesi bozulursa diş etlerinde iltihaplanma gelişir ve bakteriler damarlar yoluyla vücuda girer. Olası sonuçlar genellikle baş dönmesi ile başlar, kalp kası iltihabı, kalp krizi ve hatta felce kadar giden bir döngüye dönüşebilir. Kök kanallarında tedavi görmüş dişlere özellikle dikkat edin; bakteriler genellikle fark edilmeden oraya yerleşir.
B12 vitamini eksikliği
B12 vitamini, kırmızı kan hücrelerinin oluşumunda önemli bir rol oynar. Bu hücreler oksijeni vücutta taşırlar ve böylece kalbi hareket halinde tutarlar. Ayrıca B12 vitamini, kalp ve damar sistemine zarar veren hücresel toksin homosisteinini parçalar.
B12 vitamini eksikliğini önlemek için mutlaka kırmızı et, balık, süt ürünleri ve yumurta tüketilmelidir.
Hipoglisemi
Hipoglisemi, kandaki şeker seviyesinin anormal derecede düşük olduğu bir durumdur. Normalde vücutta, kan şekeri seviyeleri oldukça dar bir aralıkta tutulur. Diyabette kan şekeri seviyesi çok yükselir ve hipoglisemide kan şekeri seviyesi çok düşer.
Beynin düşük kan şekerine verdiği tepkilerden biri baş dönmesidir, çünkü şeker (glikoz) beynin en büyük enerji kaynağıdır. Baş dönmesinin nedeninin hipoglisemi olduğundan şüpheleniyorsanız, baş dönmesi devam ederken parmağınızdan bir şeker testi yapın.
Sıvı eksikliği
Vücudun yüzde 70’i sudan oluşur. Bu nedenle, çok az sıvı alındığında vücut dengesi bozulur. Günde en az 2 ila 3 litre su içilmeli, bu miktar hava sıcaklıklarına bağlı olarak artırılmalıdır. Bu, kanın olması gerektiği kıvamda olmasını ve organların yeterince beslenmesini sağlar.
Tiroid bozuklukları
Tiroid bozuklukları, tiroid bezinin yapısında veya çalışmasında bir bozukluk anlamına gelir. Tiroid bezi tarafından düzenlenen hormonların çalışması bozulduğunda sorunlar ortaya çıkar, bu nedenle hormonlar eksik veya çok fazla üretilir.
Tiroid hastalığının neden olduğu uzun bir semptom listesi vardır, bu nedenle bazen teşhis edilmesi zordur. Hastalık tiroid fonksiyon testleri ile teşhis edilebilir. Belirtilerinden biri de uzun süren baş dönmeleridir.
Boyun ve omuzlarda gerginlik
Stres
Üzüntü ve endişe uzun vadede vücuda büyük bir yük bindirir. Birçok uzman, genellikle hastalıklarla birlikte, baş dönmesinin nedeni olarak giderek daha fazla psikolojik sorun gördüklerini dile getiriyor. Bu nedenle stresi yönetmeyi öğrenmeli ve kronik strese maruz kalmamaya dikkat etmelisiniz.
Baş dönmesinde ilk yardım için ipuçları
Ani ve şiddetli bir baş dönmesi krizi durumunda, düşme ve kafa yaralanmalarını önlemek için hemen oturmak veya uzanmak en iyisidir.
Biraz sıvı alınmalıdır, kan şekerindeki düşüş baş dönmesine neden olduysa meyve suyu içmek iyidir. Baş dönmesi sıklaşırsa ve günlük aktiviteleri etkilerse, özellikle konuşma bozuklukları, çift görme veya yüz ve uzuv kaslarının zayıflığı eşlik ediyorsa, mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır.
Teşhis sürecinden sonra doktor, baş dönmesi semptomlarına neden olan hastalığı tedavi etmenin gerekli olup olmadığını belirleyecektir.
Baş dönmesinin nedeni vertigo olabilir. Vertigo şikayeti olan hastaları tedavi ederken, tansiyona, kulağın iltihaplanma belirtileri açısından muayenesine ve hastanın kardiyak ve nörolojik durumunun değerlendirilmesine dikkat edilir. Klinik muayenede göz kürelerinin (nistagmus denilen) istem dışı ritmik hareketlerinin olup olmadığının belirlenmesi de önemlidir. Daha ayrıntılı bir teşhis için kan testleri, stabilometre, işitme testi, Beyinsapı İşitsel Uyandırılmış Potansiyeller (BAEP), beyne kan sağlayan kan damarlarının ultrason muayenesi (Doppler), EKG, servikal omurganın röntgeni ve BT veya MR yapılabilir.