Esma-i Hüsna, en güzel isimler anlamında, Yüce Allah’ın bütün isimleri için kullanılan bir terimdir.
İsmin çoğulu olan esmâ ile “güzel, en güzel” anlamındaki hüsnâ kelimelerinden oluşan Esmâ-i Hüsnâ, Yüce Allah’ın 99 isminin karşılığı olarak ifade edilir. Kur’an-ı Kerimdeki ayetlerde ve Hadis-i Şeriflerde çokça zikredilen Esma-i Hüsna’yı ezberleyen kişilerin Cennete gireceği, Hz. Peygamber (s.a.v) tarafından şu şekilde müjdeleniyor:
“Allah’ın doksan dokuz -yüzden bir eksik- ismi vardır. Bunları ezberleyip benimseyen (ihsâ) cennete girer.” (Buhari) Hadis-i Şerifteki ezberlemekten maksat, Yüce Allah’ı isimleriyle tanıyarak, O’na ibadet ve taatta bulunarak iman etmektir.
Allah’ın isimleri, 99 ile sınırlı olmayıp, bunların dışında başka isimleri de vardır. Söz konusu Hadis’te 99 sayının zikredilmesi sınırlama anlamında değil, bu isimlerin Allah’ın en meşhur isimleri olması sebebiyledir. Tirmizi ve İbn-i Mace’nin rivayet ettiği Hadis’te bu isimler tek tek sayılmıştır.
Kuran-ı Kerim’de Esma-i Hüsna
Kuran-ı Kerimde Esma-i Hüsna ile ilgili zikredilen başlıca ayetler şunlardır:
“Allah O’dur ki O’ndan başka ilâh yoktur, en güzel isimler O’nundur.” (Taha-8)
“O, takdir edip yaratan, (bir uygunluk içinde) var eden, varlıklara sûret veren Allah’tır. En güzel isimler O’nundur. Göklerde ve yerde olanlar O’nu tesbih (ve tenzih) eder. O, mutlak galiptir, hüküm ve hikmet sahibidir.” (Haşr 24)
“De ki: “İster ‘Allah’ diye dua edin, ister ‘Rahmân’ diye; hangisi ile dua etseniz, nihayet en güzel isimler O’nundur.” Namazda sesini pek yükseltme, pek de (duyamayacak kadar) kısma, bu ikisinin arasında bir yol tut.” (İsra-110)
“Esmâü’l-Hüsnâ (en güzel isimler) ancak Allah’ındır.[44] O halde O’na, onlarla dua edin. O’nun isimleri hakkında eğriliğe sapanları terk edin. Onlar yapmakta olduklarıyla cezalandırılacaklardır.” (Araf 180)
(Tirmizî rivayetinde yer alıp yaygınlık kazanan doksan dokuz esmâ-i hüsnâ (Nesih, Hasan Rıza hattıyla; Ekrem Hakkı Ayverdi hat koleksiyonu)
Esma-i Hüsna (Allah’ın 99 ismi) ve anlamları
Allah (C.C): Eşi benzeri olmayan, Tek ilah, isimlerin sultanı
Er-Rahman: Tüm yaratılanlara merhamet eden
Er-Rahim: Ahirette inananlara sonsuz ihsan, ikram ve lütufta bulunan
El-Melik: Tüm evrenin sahibi, saltanatı ve mülkü sürekli olan
El-Kuddüs: Tüm eksikliklerden uzak
Es-Selam: Tüm tehlikelerden selamete çıkaran
El-Mü’min: Koruyan, Güvenilen
El-Müheymin: Her şeyi gören ve gözeten
El-Aziz: Her şeyin galibi ve izzet sahibi olan
El-Cebbar: Kudret sahibi olan
El-Mütekebbir: Eşi benzeri olmayan büyüklükte olan
El-Halık: Yaratan
El-Bari: Kusursuz ve eksiksiz yaratan
El-Musavvir: Tüm varlıklara şekil veren
El-Gaffar: Mağfireti bol olan
El-Kahhar: Her şeye hakim olan
El-Vehhab: Karşılıksız veren
El-Rezzak: Rızık veren
El-Fettah: Dardan kurtaran
El-Alim: Her şeyi bilen ve gören
El-Kabıd: Dilediğini darlık verme gücü olan
El-Basıt: İstediğine bolluk veren
El-Hafıd: Kafirleri alçaltan
Er-Rafi: İnananları yükselten
El-Mu’ız: Aziz kılan, dilediğini yücelten
El-Müzil: Dilediğini değersiz kılan
Es-Semi: Her şeyi duyan
El-Basir: Her şeyi gören
El-Hakem: Mutlak hakimiyete sahip olan
El-Adl: Adil olan
El-Latif: Kullarına değer veren
El-Habir: Her şeyi bilen
El-Halim: Ceza verirken acele etmeyen
El-Azim: Yüce
El-Gafur: Affedici olan
Eş-Şekur: Az amelde bile çok sevap veren
El-Aliyy: Yüce
El-Kebir: Büyük olan
El-Hafiz: Koruyan
El-Mukit: Yaratılana rızkını veren
El-Hasib: Hesaba alan
El-Celil: Yüksek sıfatları olan
El-Kerim: İkram eden
Er-Rakib: Gören ve gözeten
El-Mucib: Dualarını kabul eden
El-Vasi: Rahmeti ve ilmi bol olan
El-Hakim: Hikmetli
El-Vedud: Kullarını seven
El-Mecid: Şerefi yüksek olan
El-Bais: Ölmüş olanları dirilten
Eş-Şehid: Her zaman ve her yerde hazır olan
El-Hakk: Hakkı gösteren
El-Vekil: Tevekkül edenlerin işlerini yoluna koyan
El-Kaviyy: Kudretli
El-Metin: Güçlü olan
El-Veliyy: İnananlara dost olan
El-Hamid: Övgüye layık olan
El-Muhsi: Tüm varlıkların sayısını bilen
El-Mübdi: Yoktan var eden
El-Muid: Öldüren ve sonrasında tekrar dirilten
El-Muhyi: Dirilten, can veren
El-Mümit: Öldüren
El-Hayy: Sonsuz hayata sahip olan
El-Kayyum: Varlıkları ayakta tutan
El-Vacid: istediğini her zaman bulan
El-Macid: Şanı yüce olan
El-Vahid: Eşi benzeri olmayan
Es-Samed: Muhtaç olunan
El-Kadir: Kudretli
El-Mektedir: Her şeye gücü yeten
El-Mukaddim: İstediğini yükselten
El-Muahhir: Dilediğini geri bırakan
El-Evvel: Ezeli
El-Ahir: Ebedi
El-Zahir: Varlığı açık olan
El-Batın: Mahiyeti gizli olan
El-Vali: Sahip olan
El-Müteali: Yüce
El-Berr: İyiliği bol olan
Et-Tevvab: Günahları affeden
El-Müntekim: İntikam alan
El-Afüvv: Affeden
Er-Rauf: Merhametli olan
El-Muksit: Adaletli olan
El-Cami: Mahşer günü bir araya toplayan
El-Ganiyy: Kimseye muhtaç olmayan
El-Mugni: Müstağni
El-Mani: İstediği bir şeye mani olan
Ed-Darr: istediğine zarar veren
En-Nafi: istediğine fayda veren
En-Nur: Alemi aydınlatan
Al-Hadi: Hidayet sahibi
El-Bedi: Benzersiz yaratan
El-Baki: Ebedi
El-Varis: Tüm her şeyin tek sahibi
Er-Reşid: Yol gösteren
Es-Sabur: Ceza vermek için acele etmeyen
Malik-ül Mülk: Tüm varlıkların sahibi olan
Zül-Celali vel İkram: Celal sahibi