Eski Devlet Bakanı Ufuk Söylemez, Türkiye’de besin enflasyonu nedeniyle sıhhatsiz ve yetersiz beslenmenin yetişkinlerde diyabet, çocuklarda bodurluk riskini artırdığına dikkat çekerek, Birleşmiş Milletler (BM) Dünya Besin Programı açlık haritasına nazaran Türkiye’de 14,8 milyon kişinin fiilen aç olduğuna işaret etti. Söylemez, “Bizim toplumsal devlet anlayışının içi boşaltıldı, maalesef yandaşlara kaynak transferine dönüştüğü için çocuklarımıza ve gereksinim sahiplerine kâfi ve istikrarlı beslenmeleri için imkanlar sağlanamıyor” dedi.
Eski Devlet Bakanı Ufuk Söylemez, Birleşmiş Milletler (BM) Dünya Besin Programı’nın hazırladığı açlık haritasının Türkiye datalarıyla ilgili açıklama yaptı. Söylemez, şu değerlendirmelerde bulundu:
“14,8 milyon vatandaş fiilen aç”
“Enflasyon büyük sorun lakin besin enflasyonu daha büyük bir sorun haline geldi. Dünyada açlık ve kıtlık riskinden bahsedilirken Türkiye’deki yansımaları vahim bir şey, TÜİK’in açıkladığı üretici fiyatları besinde yüzde 117, bu TÜİK’in açıkladığı sayılar. Türkiye’nin hiç girmediği, üçüncü dünya ülkelerinin girdiği raporda maalesef biz de yer aldık. 6 Haziran 2022 prestijiyle Birleşmiş Milletler (BM) Dünya Besin Programı bir açlık haritası hazırladı. Buna nazaran Türkiye’deki nüfusun 14,8 milyonu yetersiz besin tüketimine sahip, yani 14,8 milyon Türk vatandaşı aslında fiilen aç. BM Türkiye’deki çocukların yüzde 1,7’sinin akut yetersiz beslenmeden mustarip olduğunu, yüzde 6’sının ise kronik yetersiz beslenmeden mustarip olduğunu açıkladı.
“İnsanlar sıhhatsiz ve ucuz besinlere yöneliyor”
Ne demektir bu, yani akut ve yetersiz beslenme insanların sıhhatsiz, ucuz besinlere yönelmesine de neden oluyor. Bunun yetişkinlerde de çocuklarda da bir kez obezite riski taşıyor. Bilhassa yetişkinlerde Tip 2 Diyabet riski çok artıyor zira kâfi proteine, tavuk, balık, et, peynir, yumurta üzere eserlere erişemeyen, istikrarlı ve sağlıklı beslenemeyen bireyler daha çok nispeten o da kıymetli lakin unlu mamullere, hamur işlerine yöneliyorlar. Unlu mamuller ve hamur işleri karbonhidrat tüketimini arttıracağı için şekere dönüşüyor bedende, orta ve uzun vaade de şeker hastalığı denilen Tip 2 Diyabet riskinin patlamasına yola açacağını, bunu yalnızca ben söylemiyorum uzmanlar söylüyor.
“Yetişkinlerde diyabet, çocuklarda bodurluk riski var”
İkinci temel benim üzüldüğüm risk sağlıklı, istikrarlı ve kâfi beslenemeyen evlatlarımız, küçüklerimiz, çocuklarımızın riski… Bu toplumda et, süt, zerzevat, meyve, yumurta, peynire erişemeyen istikrarsız ve sıhhatsiz, yetersiz beslenen çocuklarda bodurluk riski stunting deniyor buna, bunu da tekrar tıp uzmanları açıklıyor. Biz iktisat konuşuyoruz lakin temelinde iktisat direkt insan hayat kalitesine dokunan bir şey olduğu için şu anda Türkiye’de yetişkinlerde Tip 2 Diyabet oluşabilecek bir risk. İkincisi çocukların zihinsel ve bedensel gelişimini engelleyecek bodurluk riskinin artacağı tasasıyla öne sürülen bir şey.
Bunların tamamının iktisat ile ilgisi var, Türk iktisadının bugün resmi olarak yüzde 73’lerde fakat fiili olarak yüzde 100’ü aştığı görünen besin enflasyonu, besin enflasyonda 171 ülke ortasından Türkiye; Lübnan, Venezüella ve Zimbabve’den sonra besin enflasyonu en yüksek olan ülke Mayıs 2022 itibariyle. Bu bizim için çok büyük ayıp. Bugün İstanbul’da ekmeğin 5 liraya satılacağına dair söylentiler bile ne kadar üzücü olduğunu gösteriyor. Bugün savaş halindeki Rusya’da besin enflasyon mayıs itibariyle yüzde 20,05, Ukrayna’da yüzde 22,4; savaş halinde olan, yaptırıma uğrayan ülkeler dahi Türkiye’den daha yeterli.
Türkiye’nin özelde besin enflasyonu, genelde enflasyon karşısındaki yetersiz, yanlış siyasetleri, ideolojik ve dogmatik saplantılarla nas ismi altında bugünün koşullarına uymayan yanlış siyasetlerin sonucunda geldiği nokta obezite riski, Tip 2 Diyabet riski, bodurluk riski diye görülüyor, bu bahiste uyarmayı vicdani, ahlaki bir vazife sayıyorum.
“Sosyal devlet anlayışının içi boşaltıldı”
Söylemez, Türkiye’de çocukların kâfi ve sağlıklı beslenmelerin önündeki mahzurların kaldırılması için toplumsal devletin müdahil olmasına ait soru üzerine şu cevabı verdi:
“Biliyorsunuz devletin kurumları yandaş vakıflara Manhattan’da dünyanın en lüks yerine Newyork’ta değerli yurt yapmak için para aktarıyorlar. Türkiye’de kaynaklar israf edildiği, yandaşlara aktarıldığı için maalesef çocuklara ve onların sağlıklı, kâfi, istikrarlı beslenmesine yönelik olarak yapılacak şeyler ihmal ediliyor. Toplumsal devletin özelliği bakıma muhtaç, kimsesiz ve muhafazaya muhtaç bütün insanların başta çocuklar olmak üzere toplumsal takviye sağlamaktır, bizim toplumsal devlet anlayışının içi boşaltıldı maalesef yandaşlara kaynak transferine dönüştüğü için çocuklarımıza ve muhtaçlık sahiplerine kâfi ve istikrarlı beslenmeleri için imkanlar sağlanamıyor.” (ANKA)