Piyasaların odaklandığı ABD Merkez Bankası FED’in faiz kararı bugün açıklanacak. Beklenti, bankanın enflasyonu denetim altına almak için resesyon riskini üstlenmesi ve sert bir faiz artışına gitmesi tarafında. Peki uzmanların faiz konusundaki beklentileri ne? İşte yanıtı..
Konuyla ilgili milliyet.com.tr’ye açıklamalarda bulunan Prof.Dr. Sefer Şener şu sözleri kullandı: ABD’den son gelen enflasyon dataları yüzde 8.6 düzeyinde beklentilerin üzerinde olduğu için piyasalar tekrar sanki ‘ABD Merkez Bankası (Fed), 0.75 baz puanlık bir artış yapacak mı?’ senaryosunu fiyatlamaya başladı. Lakin üretici fiyat endeksinin piyasa beklentileri doğrultusunda 0.8 olarak gelmesiyle birlikte ABD’de enflasyon kısa vadede çok düşmeyeceğini göstermektedir.
‘50 BAZ PUAN FAİZ ARTIŞI MUHTEMEL’
Sadece enflasyon açısından düşünüldüğünde 0.75 baz puan faiz artışı sürpriz olmayacaktır. Ancak uzun müddetten beri piyasa beklentileri 50 baz puan düzeyine kilitlendiğinden faiz artışının da çok yüksek ihtimalle 50 baz puan düzeyinde kalması beklenen gözükmektedir. Başka taraftan enflasyonun dışında gerek Dünya Bankası gerek IMF büyüme sayılarıyla ilgili aşağı tarafta revize ettiğinden ötürü büyüme kısmındaki risk hudutlu da olsa hala üretici tarafında fiyat artışlarını devam ettirmektedir.
Dolayısıyla büyüme açısından da değerlendirildiğinde 50 baz puanlık faiz artışına kesin gözüyle bakmak mümkündür. Şayet yıl sonuna gerçek büyüme beklentiler daha üst düzeylere çıkarsa piyasanın önünün açılması manasında faiz artışlarının daha radikal sayılar formunda gerçekleşmesi mümkündür.
Diğer taraftan gerek ham unsur gereksiniminin artması gerek Çin, Avrupa ve Avustralya pazarlarının süratli toparlanması ham unsur fiyatlarını ve emtia fiyatlarını canlı tutmakta, üretici enflasyonuna dönük gelecek beklentisini de artırmaktadır. Bütün bunlar düşünüldüğünde Fed’in 50 baz puanlık faiz artışı neredeyse kesin gerçekleşecek sayıdır. 75 baz puan faiz artışı beklentisi katiyen sürpriz olacaktır.
‘75 BAZ PUAN FAİZ ARTIŞI FİYATLANMAYA BAŞLADI’
Enflasyon dataları açıklandıktan sonraki 1 haftada piyasalar Fed’in 75 baz puanlık faiz artışı yapabileceğini de fiyatlamaya başlamıştır. Gerek dolar endeksinin 105 düzeylerine gelmesi gerekse emtia ve altında gevşemelerin yaşanması (Ons altının 1820 dolar düzeylerine inmesi) bu fiyatlamayı ortaya çıkarmaktadır.
Ancak unutmamak gerekir ki piyasanın gerçek gerçekleşmesi 50 baz puan faiz artışını fiyatlamış durumdadır.
‘ONS ALTIN 1900 DOLARIN ÜZERİNİ GÖRECEK’
Eğer faiz artışı 0.50 düzeyinde beklendiği üzere gerçekleşirse ons altında yine 1900’lü düzeyler denenecektir. Çok olasıdır ki altın önümüzdeki 2 hafta içerisinde 1900 dolar düzeylerinin üzerini görecektir. Fakat şayet beklentilerin ötesinde 0.75 puanlık bir faiz artışı gelirse o durumda 1780-1790 dolar düzeyleri aşağı taraflı kırması da beklenen gözükmektedir.
Zaten şu an 1815 dolar düzeylerinde olması da bu beklentiden kaynaklanmaktadır. Başka taraftan Rusya, Ukrayna krizi nedeniyle global risklerin hala devam ediyor olması tıpkı vakitte emtia fiyatlarındaki yükselişin de devam ediyor olması piyasalarda toparlanmanın hızlanmasıyla birlikte altın 1800 dolar düzeylerinin altına gevşememektedir. Bütün bu datalar ışığında orta vadede mutlak suretle altın getirisi olacak bir emtiadır.
GRAM ALTIN 1000 LİRANIN ALTINI GÖRÜR MÜ?
Eğer 75 baz puanlık artış olursa dolar endeksinde üst istikametli bir hareket olacağı için altın gram bazında 1000 liranın altına düşmeyecektir. Beklendiği üzere 50 baz puanlık faiz artışı gerçekleşirse altında önemli gevşemeler olmayacağı için tekrar gram bazında 1100 TL düzeyleri de görülebilecektir. Yani beklentiler doğrultusunda gram bazında altının fiyatının daha üst düzeylere çıkması mümkündür.
“ENFLASYONDA GEÇİCİLİK”
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Ekonomist Enver Erkan ise şu değerlendirmelerde bulundu: “Hiç elbet, Fed’in üzerinde artan enflasyon ve sakinlik risklerinin bir ortada olmasından kaynaklı siyaset baskısı var. Bilindiği üzere, ABD iktisadının resesyona girebileceğine dair riskler, Fed’in bu yıl içinde faiz artırımlarını durdurabileceği ihtimalinin bir orta lisana getirilmesine neden olmuştu. Enflasyon ise Fed açısından duraksama şartlarını sağlamayacak derecede yüksek kalmaya devam edecek ve iniş de süratli bir biçimde gerçekleşmeyecek görünüyor.
Enflasyonda 2022 yılının kapanışı 2021 düzeylerinin de üzerinde olacak. Bu durum, Fed’in geçen sen yaptığı “enflasyonda geçicilik” okumasının yanlışlığını teyit ediyor. Elbette faiz artırma noktasında, iktisat Covid pandemisi sonrasında rayına otururken bir yavaş davranma kelam konusu. Artık ise o denli bir dengesizlik oluştu ki, evvel likidite bazlı ilerleyen enflasyon sonrasında beslendiği kaynağı arz problemlerine çevirdi, Rusya – Ukrayna savaşı da durumu kötüleştirdi. Arz meseleleri tam çözümlenmemişken, talebin yönlendirdiği hizmet enflasyonu ile enflasyonun ilerleyen periyot ziyanından kaçınmak isteyen tüketicilerin erken talep davranışları hızlanan bir enflasyona neden oldu.
Powell, FOMC’nin, faiz artırımlarının suratını yavaşlatmadan evvel enflasyonun yavaşladığına dair “net ve ikna edici” işaretler görmesi gerektiğini söyledi, lakin bu duruma bağlı hangi enflasyon göstergesinden sinyal alınacağı konusunda farklı görüşler kelam konusu olabilir. Güç ve besin maliyetleri hariç enflasyon göstergeleri, çekirdek mal ve hizmetler bazında tepenin çoktan geride kaldığını gösteriyor. Çekirdek enflasyon göstergeleri yavaşlarken, akaryakıt fiyatlarının tekrar hızlanması göz önüne alındığında hala daha fazla düşüş delili görme konusunda çok erken evredeyiz. Son açıklanan geniş kapsamlı datalar güç ve besin maliyetleri dahil TÜFE önümüzdeki aylarda hala yeni doruklar olabileceğini gösterdi. Fed’in tercih ettiği gösterge ise PCE deflatörü. TÜFE ve PCE deflatörü (Fed’in tercih edilen fiyat göstergesi) birbirinden farklı görünüyor ve birincisi ikincisinden daha süratli bir enflasyon gösteriyor. Ayrışmaya devam ederlerse, TÜFE’den mi yoksa PCE’den gelen sinyal mi daha değerli? Bu ince nüanslar şu anda bizce Fed ve Powell açısından ana doğrultu kadar kıymetli değil. Powell muhtemelen, komitenin enflasyonda yavaşlamanın “açık ve ikna edici” işaretlerini nasıl aradığına dair daha genel bir karşılık verebilir ve her iki göstergeyi de müşahede alanı içinde tutabilir.
“TERMİNAL FAİZ” MANASINDA ÖNEMLİ
Ekonomik projeksiyonlar ve nokta grafiği de bu toplantıda yenilenecek. Mart toplantısında 2023 federal fonlama oranı orta noktası %2,8 iken 2024 sonrasına ait olarak istikrar faiz oranı konusunda öngörüler düşüyor. Genel konsensüs hala %3’ün az altını işaret ederken, önümüzdeki birkaç yıldaki ABD faiz oranlarının görünümünü yansıtan Eurodolar vadeli süreçlerinde Aralık 2023 kontratı için piyasa fiyatlandırması %3,85 zımni bir getiri gösteriyor. Zımni getiriler Mart 2024 kontratında %3,73’e, Haziran’da %3,63’e işaret ediyor. Bu oranlar Fed’in faiz artırım döngüsünün doruğu ya da “terminal faiz” manasında kıymetli.
FOMC’nin para siyasetinin işsizlik açısından rastgele bir maliyet olmaksızın sıkılaştırılabileceğine ait optimist görüşten kademeli olarak uzaklaşmasını yansıtır halde, enflasyon ve işsizlik oranlarında üst taraflı revizyonlar gelebilir. Manşet PCE enflasyonu, Mart ayında beklenen %4,3’ten keskin bir halde üst revize edilebilir, lakin gelecek yıl kestirimleri yaklaşık %3 civarında kalabilir. İşsizlik konusunda Mart ayındaki medyan görüş 2022 ve 2023’te %3,5’te kalması, akabinde 2024’te %3,6’ya çıkacağı tarafındaydı. İşsizlik varsayımı gelecek yıl için muhtemelen yükselecektir, 2024 için de yaklaşık olarak %4’e çıkarılabilir. Lidere muhtemelen sakinlik olasılıkları sorulacaktır. İktisadın yakın vadede faiz artışlarına dayanacak kadar güçlü olduğu ve finansal piyasalarda son vakitlerde yapılan ayarlamaların bir aksiliğe yol açmayacağını söylerse, Fed’in sıkılaşma ilerlemesinden çekinmeyeceği sonucu çıkar.
FOMC’nin, Powell’ın bir evvelki toplantıda komite üyeleri ortasında Haziran’da 50 baz puanlık faiz artırımına gereksinim duyulacağına dair “geniş bir anlaşma” olduğu istikametindeki rehberliği ile dengeli olarak, Haziran ayındaki FOMC toplantısında faiz oranlarını 50 baz puan artırması bekleniyor. Powell, Temmuz ayında da bir öteki 50 bps’lik artışın sinyalini verebilir. Şayet, Fed’in datalara bağlı olduğuna dair genel geçer tabir kullanırsa açıklama daha güvercin algılanır. Ayrıyeten Powell’ın Eylül toplantısında 50 baz puanlık öteki bir atılım sinyali verme talihi da yüksek görünüyor. Kimi görüşler, Fed’in Mayıs ayında beklenti bandını aşan TÜFE nedeniyle 75 bps faiz artışı da yapabileceğini öne sürüyor.”