Enflasyonist baskı ve artan kur paralelinde Türkiye’de arabaya erişim giderek zorlaşırken, üst üste gelen artırımlar nedeniyle yüzde 80 ÖTV dilimi altında kalan model sayısı da 10’un altına düştü. En ucuz arabanın fiyatı 400 bin TL’ye yaklaştı. Yüzde 45 ve yüzde 50 ÖTV diliminde hiçbir model kalmaması, geçen yıl uygulamaya konulan yüzde 60 ve yüzde 70 ÖTV diliminde ise hudutlu sayıda araç kalması, tüketici tarafında ÖTV’de yeni bir matrah düzenlemesi beklentisi oluşturmuştu. Her ne kadar ODD ve OSD üzere bölümün önde gelen STK’larının liderleri araç bulunurluk sorunun devam etmesi ve ülkenin mali bilançosu göz önüne alındığında yakın vakitte muhtemel bir ÖTV indirimi beklemediklerini lisana getirse de son iki günde yaşanan gelişmeler tüketicide bu istikamette beklenti oluşturdu.
Ekonomi idaresine yakın kaynaklarından edinilen bilgiye nazaran; kamuoyunda arabaya ÖTV indirimi konusunda beklentinin çok yükselmesi, bütçe imkanları dahilinde bir düzenleme yapılmasının gerekliliğini ortaya koydu.
Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Lideri Ali Haydar Bozkurt, yayınlanan bildirimin, kimi tüketicilerde ÖTV indirimi beklentisi yaratmasına yönelik şu yorumu yaptı: “Keşke ÖTV indirimi gelse diyorum lakin biz bu tarafta bir yaklaşım gözlemlemiyoruz. Kesim olarak öncelikle matrah güncellemesinin yapılmasını bir de engelli ÖTV muafiyet güncellemelerinin yapılması gerektiğini söylüyoruz. Öncelikle bu iki mevzunun ivedilikle çözülmesi gerekiyor.”
DÖRTTE BİRİ DAHA AZ VERGİ SÖZÜ
Öncelikle CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, dün akşam toplumsal medya hesabı üzerinden, “Birkaç ay araç almayı ertelerseniz, Bay Kemal olarak sözümdür: İkinci el otomobil parasına, sıfır otomobil aldıracağım sizlere” notuyla bir görüntü paylaştı. Kılıçdaroğlu, bu görüntüde özetle önümüzdeki seçimlerde iktidara gelmeleri halinde daha ulaşılabilir olan alt segment araçlarda ÖTV’yi dörtte biri oranında azaltacaklarını, yalnızca lüks araçlardan bu vergiyi alacakları vaadini verdi. Bu da alt segment araçların fiyatlarında yüzde 30-35 ortasında indirim manasına geliyor. Kılıçdaroğlu, “İkinci el olarak satılan otomobilin parası ile sıfır otomobil alabileceksiniz” argümanında bulundu.
Özellikle toplumsal medyada büyük gündem yaratan bu açıklamaların yankısı sürerken, ÖTV konusunda bir atılım de hükümetten geldi. Arabada ÖTV düzenleme yetkisine yönelik kanun değişikliği bildirime taşındı. Resmi Gazete’de yayımlanan Özel Tüketim Vergisi (2) Sayılı Liste Uygulama Genel Bildirimi değişikliğiyle, daha evvel kanunda yapılan düzenleme bildiriye de taşındı. Buna nazaran, Cumhurbaşkanı Kararıyla GTİP 87.03 konumundaki insan taşıma için yapılmış taşıtların ÖTV’si 3 kata kadar artırılabilecek. Evvelki düzenleme 2 katıydı. Bildiride ayrıyeten, uzun müddettir tartışma yaratan aksesuar konusuna da açıklık getirildi. Bu bildiride ÖTV indirimine yönelik bir unsur yok. Fakat piyasada birtakım kesitlerde bu tarafta bir beklenti oluştu. Birçok kişi bildirimi ÖTV indirimine bir ön hazırlık olarak yorumladı.
“ARAÇ ALIMINI ASKIYA ALANLAR VAR”
Dünya Gazetesi’nden Aysel Yücel’e konuşan Renault bayi yetkilisi, bilhassa Resmi Gazete’de yayımlanan yeni ÖTV bildirisinin piyasada bir belirsizlik yarattığını, birtakım tüketicilerin alımlarını ötelediğini söyledi. İlgili yönetici, 12 araç almak için sipariş veren bir pazarlama şirketinin temsilcisinin bayiyi arayarak, “Araçları biraz bekletelim” dediğini söyledi. Bayi yetkilisi, tedarik sorunları nedeniyle piyasada arzın hala talebin çok gerisinde olduğunu hatırlatarak, bu nedenle alımlarını öteleyenlerin toplam satışlara tesirinin hudutlu olacağını öngördüklerini belirtti.
Konuştuğumuz Fiat bayisi yetkilisi de yaşanan son iki gelişmenin piyasada belirsizlik yarattığını tabir ederek, “Gün içinde müşteri tarafında iptaller oldu lakin bunun bildirimden mi, Kılıçdaroğlu’nun açıklamasından mı yoksa son devirde banka kredi alımlarında yaşanan zahmetlerden mi olduğunu anlamak kolay değil” dedi.
Otoshops Genel Müdürü Melih Memnun da mevzuyla ilgili DÜNYA’ya konuşarak, yapılan açıklamaların, uzun vadeyi işaret etse de tüketicilerin beklentiye girmesine yol açtığını söyledi. Keyifli, “Tabii ki, kısa vadede gereksinimi olan birçok tüketici alım tercihlerini değiştiremeyecektir. Öteki yandan, ikinci el piyasasında ve fiyatlarda bir değişiklik beklemiyoruz” dedi.
“2. EL ARAÇ SATIŞLARINI OLUMSUZ ETKİLER”
Ancak birtakım bölüm temsilcilerine nazaran, piyasada ‘ÖTV indirimi’ beklentisinin oluşması ikinci el satışlara olumsuz tesir yapacak. Zira piyasada son periyotta araba satışlarının yüzde 80’den fazlası yatırım emelli yapılıyor ve daha çok 3 yaşına kadar olan araçlar tercih ediliyor. Lakin mümkün bir ÖTV indiriminin gündeme gelmesi durumunda ziyan etmek istemeyen kimi tüketicilerin, araç alımını öteleyebileceği belirtiliyor. Zira muhtemel ÖTV indirimi, sıfır araçları yine avantajlı hale getirebilir, bu da ikinci elde fiyatların düşmesine neden olabilir.
“TALİHSİZ AÇIKLAMA”
Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) Genel Lideri Aydın Erkoç, Kılıçdaroğlu’nun araba alım ve satımını erteleyin davetinin halihazırda güçlü bir süreçten geçen kesimi daha da ezaya sokacağını söyledi. Erkoç, “Araç almak ya da aracını satmak isteyen vatandaşların başını karıştıracak ve dalda belirsizlik yaratacak bahtsız bir açıklama olmuştur” dedi.
KILIÇDAROĞLU: İKİNCİ EL PARASINA SIFIR ARABA ALABİLECEKSİNİZ
CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, dün akşam toplumsal medya hesabı üzerinden, “Birkaç ay araç almayı ertelerseniz, Bay Kemal olarak sözümdür: İkinci el otomobil parasına, sıfır otomobil aldıracağım sizlere” notuyla bir görüntü paylaştı ve araba kesimine yönelik özetle şu açıklamayı yaptı: “Bugün araba vergileri konusunu açıyorum. Bilhassa ÖTV. Türkiye’de bir araç alırken dünyanın en yüksek araç alım vergisi olan, ÖTV’yi ödüyoruz. Yetmiyor, aracın bedeli ile birlikte, bu verginin de vergisi olarak alınan yüzde 18 KDV ödüyoruz. Üstüne gümrük vergisi ödüyoruz. Üstüne Motorlu Taşıtlar Vergisi ödüyoruz. Bu kadar vergi nedir Allah aşkına? Artık açıkça davet yapıyorum; birinci yapacağımız işlerden birisi 1,6 motor arabalarda vergileri, bugünün yaklaşık dörtte bir oranına indirmek olacak. Biliyorsunuz, ‘gençlerin birinci sıfır otomobil almaları için ÖTV yok’ demiştim, o baki. Hafif ticari araçlarda da vergileri indireceğiz. Özetle; bugün, ikinci el olarak satılan otomobilin parası ile sıfır otomobil alabileceksiniz. Tek yapmanız gereken şimdilik otomobil alımını ötelemek. Ve kısa bir mühlet iktidarımızı beklemek. Bu kadar. Ailenizle sıfır otomobil kokusu olan araçlara bineceksiniz. Açık konuşayım. Zenginin, çok kazanının vergilendirilmesi taraftarıyım. Bu ülkede çok kazanan; yoksulun, fukaranın hayatının güzelleşmesi içinde beytülmale katkıda bulunmak zorundadır. Otomotiv kesimi de bana darılmasın. Onlar da biraz sabretsinler. ÖTV sorununu çözdüğümüzde, kayıplarını çok süratli telafi ederler. …”
YENİ ÖTV BİLDİRİMİ ‘AKSESUAR’ KRİZİNİ ÇÖZDÜ
Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Lideri Ali Haydar Bozkurt, Resmi Gazete’de yayımlanan motorlu araçlarda ÖTV uygulamalarındaki değişikliklere ait değerlendirmelerde bulundu. Bozkurt, “Aksesuar satışlarındaki ÖTV uygulamalarında önemli bir karışıklık ve muğlaklık kelam konusuydu. Bu hususa bir açıklık getirilmiş oldu. Hem bayilerin, hem de müşterilerin aksesuar satışlarında karşılaştıkları belirsizlikler tahlile kavuşmuş oldu” dedi.
Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) İdare Şurası Lideri Dr. Altuğ Erciş, de yeni bildiri ile meslektaşları açısından haksız rekabet yaratan çok kıymetli bir ögenin yürürlükten kaldırıldığını lisana getirdi. Yeni bildirimin kendileri açısından yararlarına değinen Erciş, şunları kaydetti: “Yeni araç alımlarında müşterilerimiz tarafından talep edilen ve aksesuar ismi altında toplanan tüm mal ve hizmetlerin satışı, geçmiş bildiri ile yetkili satıcılar tarafından gerçekleştirilirse yasal düzenlemenin açık olmaması sebebiyle ÖTV matrahına dahil ediliyor ve hem aracın hem de mal ve hizmetlerin bedeli ÖTV oranında artıyordu. Yeni yayınlanan bildiri ile bu uygulama tüm piyasa oyuncuları için ortak yere getirilerek, aracın birinci tescilinden sonra yapılacak mal ve hizmetlerin satışının ÖTV matrahına dahil edilmeyeceği açık ve sarih biçimde düzenlenmiş ve sağlıklı bir ticaret ve vergilendirme yapılabilecek hale getirildi.”
Müşteriler açısından da birebir esere farklı fiyat uygulamasını ortadan kaldıracak bu gelişmenin daha yararlı olacağına inandıklarını bildiren Erciş, şunları aktardı: “Müşterilerimizin aksesuar kapsamındaki tüm mal ve hizmetlere eşit koşullarda ulaşmasının önünü açacak bu uygulamanın haksız rekabeti ortadan kaldırmasını ve hür rekabet koşulları içerisinde bu eser ve hizmetlere ulaşılmasını sağlayacaktır. Hür rekabet ortamının doğal akışına muhalif olan bu durumun yeni bildirim ile değiştirilmesinden büyük memnuniyet duyuyoruz.”
ÖTV’DE KANUN DEĞİŞİKLİĞİ BİLDİRİYE TAŞINDI
Resmi Gazetede yayımlanan Özel Tüketim Vergisi (2) Sayılı Liste Uygulama Genel Bildirisi değişikliğiyle, daha evvel kanunda yapılan düzenleme bildirime de taşındı. Buna nazaran, Cumhurbaşkanı Kararıyla GTİP 87.03 konumundaki insan taşıma için yapılmış taşıtların ÖTV’si 3 kata kadar artırılabilecek. Evvelki düzenleme 2 katıydı. Bu değişiklik daha evvel kanunda yapılmıştı. Böylelikle Bildirim de kanun değişikliğine uygun olarak düzeltilmiş oldu. Ayrıyeten yeniden kanunda verilen yetkiye dayalı olarak bu tıpkı GTİP durumundaki taşıtların motor gücü, cinsi, sınıfı, üst yapı gövde tarifi, emisyon tipi ve bedeli, istiap haddi ile yolcu ve yük taşıma kapasitesine nazaran kategorilere ayrılarak başka farklı ÖTV belirleme yetkisi de bildirime taşınmış oldu.