Fransa’nın en değerli entelektüellerinden biri olan ve İslam’la onurlanan Roger Garaudy’nin “Batı Fotoğrafının Yedi Yüzyılı/Geleceği Müjdeleyen 60 Tablo” isimli kült yapıtı Türkçe’ye çevrildi. Kitapta, Cimabue’nin “Sultanımız Bakire Meryem”den başlayarak Pablo Picasso’nun 1937 tarihli “Guernica”sıyla biten 60 tablo var. 13. yüzyıldan 20. yüzyıla, her yüzyıla damgasını vuran, o yüzyılın bütün özelliklerini taşıyan tabloları seçen Garaudy, Batı fotoğrafının nasıl bir değişime uğradığını da gözler önüne seriyor.
HATIRASINI YAŞATMAK İÇİN
Roger Garaudy’nin şaheseri olarak bilinen bu yapıtı, onun 20’yi aşkın kitabını lisanımıza kazandıran mütercim Cemal Aydın çevirdi. Bu kitabı çevirmeye evvel yürek edemediğini, söyleyen Aydın, Garaudy’nin anısını yaşatmak için çevirmeye karar verdiğini söylüyor. Müslüman olmadan 8 sene evvel bu kitabı yazan Garaudy, hem estetik sanatını hem de dinler tarihini çok düzgün bilen bir isim. Aydın, “Bu kitap oburunun yazabileceği bir kitap değil. Kitapta tabloyu en ince detayına kadar anlatıyor, sonra da ‘Tablonun çıktığı anlar’ diye bir başlık atarak o periyotta hangi felsefi akımlar olduğunu, kanıda, edebiyatta, toplumsal yapıda ne üzere değişikler olduğunu sıralıyor. Tabloları incelerken Batı fotoğrafının değişimini de görebiliyorsunuz. Evvel tablolar büsbütün dini içerikliyken, yavaş yavaş dinden uzaklaşılıyor ve büsbütün dünyevi hale geliyor.”
GELECEKTEN HABER VEREN RESSAM
Kitabında dostu Pablo Picasso’nun da tablolarını inceleyen Garaudy, ünlü ressamın gerçekliği deforme ederek çizim yapmasını, geleceği evvelden haber vermek olarak pahalandırıyor.
Picasso’nun Alman bombardımanı altında kalan Guernica kasabasını resmettiği ünlü yapıtı Guernica tablosunu incelerken, iktidarın şiddeti olarak yorumlamaz. Graudy, “İnsan ihtirasları, en besbelli biçimde hayvanlarda görülür, hem de en uç örnekleriyle: Kuş, parçalanmış barış güvercini, hayatta kalışın ve karanlıklarda ağlayıp sızlayışın imgesi; tüm acıyı, daha büyük bir güce davet yaparak selamete ermek için, acılardan kurtulma eforunu özetleyen at. Yeniden de, bu katliam ve bu kaos, sadece biçimsel sözüyle, bizde bir bozgun ve ümitsizlik duygusu uyandırmaz.”
Garaudy’ye nazaran Guernica, hem birkaç sene sonra bütün Avrupa’nın can çekişmesi ve Hiroşima’nın kıyameti olacak ileriye dönük kıymetli bir ön haber hem de birebir vakitte insanın gelecekte bu kâbusların üstesinden gelebileceğinin muştusu. Garaudy, “İnsanın zaferine kesin inanma, şu yahut bu ayrıntıdan, pencereden fırlayıp da meşalesini orada fütursuzca duran boğaya uzatan alev-kadın üzere bir şeyden doğmuyor. İnsanın kesinlikle üstün geleceğine inanış, tablonun genel yapısından çıkıyor” diyerek anlatıyor bunu.
Estetiğe geçiş de heybetli
Dünyaca ünlü felsefeci Roger Graudy’nin fotoğraf sanatıyla ilgili kült bir yapıta imza atması, evvel insanı şaşırtıyor. Lakin estetik onun yan kısmı. O denli ki ideolojide devlet doktorası olduğu halde, bir periyot üniversitenin rektörüne gidip, artık ideoloji dersi veremeyeceğini, ikinci kısmı olan estetik dersi vereceğini söyler. Sebebini soran rektöre, Avrupa’yı Ortaçağ’ın karanlığından kurtaran İslâm ideolojisini bilmediğini ve bunun için ideoloji dersi veremeyeceğini söyler. Estetik dersleri verirken de bu kitabı müellif.