YouTube Music’e rakipleri Spotify ve Apple Music’de yer alan uyku zamanlayıcı özelliği ekleneceği kısa bir mühlet evvel açıklandı. YouTube Music’in bir müddettir uyku zamanlayıcısı özelliği üzerinde çalıştığı kimi teknoloji sitelerinde haber olarak yer almıştı. Ama bu özelliğin ne vakit geleceği konusunda kesin bir bilgi yok. Hala bu özelliğe ne vakit geçileceği ile ilgili bir mühlet verilmedi. YouTube Music’e eklenecek olan uyku zamanlayıcısı özelliği ile kullanıcılar muhakkak bir müddet belirleyerek uygulamanın kapanmasını sağlayabilecek. Ayrıyeten müzik çalma mühletinin sonuna gelindiğinde yeni mühlet belirlenmesi, yeni müddetin eklenmesi ya da zamanlayıcıyı büsbütün iptal etme üzere seçenekler de olacak. YouTube Music uyku zamanlayıcısının uygulamanın bir sonraki güncellemesinde yer alması bekleniyor. Temel olarak uyku zamanlayıcı özelliği günümüzde klima dahil birçok elektronik aygıtta olan uyku modundan farklı olmayan bir özelliği tabir ediyor. Esasen hali hazırda bu özellik, Spotify dahil olmak üzere öteki müzik hizmetlerinin birçoklarında var.
UYKU VE MÜZİK
Uyurken müzik dinlemek ve müziği açık bırakarak uyumak günümüzde birçok kişinin sahip olduğu bir alışkanlık… Hatta uyku ve müzik alakasıyla ilgili yapılan kimi araştırmalar da var. Teksas’ta bulunan Baylor Üniversitesi Uyku Laboratuvarı’nda yapılan bir araştırmaya birinci olarak yaş ortalaması 35,9 olan, yani Y jenerasyonu üyesi 199 denek katılmış ve deney sonucunda bir anket doldurulmuş. Uyurken tanınan müzikleri dinleyen bu deneklerin %33’ü, gece ya da sabah uyandıklarında dinledikleri müziklerin lisanlarına dolandığını fark etmişler. Ayrıyeten gündelik ömründe daha çok müzik dinleyen iştirakçilerin daha düşük uyku kalitesine sahip oldukları da bu araştırmanın sonuçlarında belirtilmiş. İkinci etapta ise bu kere yaş ortalaması 21,2 olan, yani Z jenerasyonu üyesi 50 denek laboratuvar ortamında gözlemlenmiş; 3 tanınan müziğin kelamsız, yani enstrümantal versiyonları dinletilmiş. Bu sırada tüm deneklerin kandaki oksijen düzeyleri, beyin dalgaları, nefes alma nizamları, kalp atış suratları, gece boyunca göz ve beden hareketleri takip edilmiş. Fakat sonuç daha makûs çıkmış. Deneklerin daha geç uykuya daldıkları, daha düşük uyku randımanı ve kalitesi yaşadıkları tespit edilmiş. Araştırmanın başyazarı ve birebir vakitte Baylor Üniversitesi’nde yardımcı psikoloji ve sinirbilim profesörü olan uyku araştırmacısı Psikolog Michael K. Scullin, durumun tanınan müzik sanayisindeki “tekrar eden melodiler ve akılda kalıcı şarkılar” üretme eğilimi ile bağlantılı olduğunu, bu tip melodilerin zihinde kolaylıkla yer edinerek süratlice lisana dolandığını, çoğunlukla bu biçim müzikler dinleyen şahısların uyku kalitesinin daha çok düşebileceğini belirtiyor. Özetle yatmadan evvel her yerde duyulan, tanınan ve tanıdık müzikleri dinlemek beynimizin çalışmasına ve uyku kalitemizin düşmesine neden oluyormuş. İnsan beyni, hiçbir şey çalmıyorken bile müziği işlemeye devam ediyormuş; uyuyor olsa bile… Ne kadar çok müzik dinlerseniz, yatma vakti başınızın içinde gitmek bilmeyen müzik çalma ihtimali de o kadar fazla olur. Bu türlü bir şey olduğunda, uykunuz olumsuz etkilenebilirmiş.
KULAKLIKLA MÜZİK DİNLEMEK
Bu durumun bir sonraki evresinin ise kulaklıkla müzik dinleyerek uyumak daha farklı ziyanlar verebiliyor. Düşük ya da yüksek ses şiddeti fark etmeksizin 6-7 saat boyunca kulak zarına daima sinyal iletiminin son derece ziyanlı olduğu tabir ediliyor. Daima ve uzun periyodik rastgele bir sese maruz kalmanın kulak için bir travma olduğu ve iç kulak hücrelerine ziyan vererek işitme kaybı oluşumunda değerli bir etken oluyormuş. Müzik dinlerken kulaklık kullanıldığında sesin şiddeti özgür ortamdan gelen sesten daha fazla olduğu için kulaklıklar dış kulak yolunu büsbütün kapatarak sesin kulağa olan baskısının artmasına sebep olmaktaymış. Kulaklık ile uykuya dalmak, kulaklığın uzun vadeli dış kulak yolunda kapalı bir ortam oluşmasına neden olmakta ve havanın geçişini engellemekteymiş. Bu durum ise bilhassa mantar ve çeşitli bakteri enfeksiyonlarına sebebiyet vererek dış kulak yolu enfeksiyonlarının oluşmasının önünü açmaktaymış. Kulaklıkların cilde uzun müddetli teması ve baskısı ciltte tahriş yaparak cilt sorunlarına de yol açması da bir öbür sıkıntıymış.
Esas olarak tarih boyunca müzik, bir tedavi usulü olarak da yüzlerce yıldır kullanılıyor. Evvelce Arap kültüründe, doktorların yanında çalışan müzisyenler varmış. Yunanlılar ise akıl hastalığını tedavi etmek için müziği kullanmışlardı. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra müzisyenler, askerlerin fizikî ve duygusal travmanın güzelleşmesine yardımcı olmak için ABD hastanelerine müzisyenleri getirmişlerdi. Günümüzde ise bebeklerin uykuya dalmalarını kolaylaştırmak için sıklıkla başvurulan bir metot de bebeğe müzik dinletmek… Yapılan araştırmalar gösteriyor ki uyku öncesi ve uyku sırasında çalınan bebeklere uygun müzikler ve ninniler bebekleri sakinleştirerek uykuya hazır hale getirebiliyor. Bebeklerin anne karnında 6. aydan itibaren dışarıdan gelen sesleri duymaya ve bilhassa de müzik sesine reaksiyon vermeye başladıkları bilinen bir gerçek. Yapılan araştırmalar; bebeklerin anne karnında duydukları müziği doğduktan sonra dinlediklerinde tanıdıklarını da gösteriyor.
Teknolojinin her yeni gelişmesiyle müziğin ruhunu gitgide kaybettiği çok açık bir gerçek… Kapitalizmin para kazanmadığı rastgele bir alana yatırım yapması mümkün değil. Hal bu türlü olunca teknoloji şirketleri büyük bir iştahla müziği en ince detayına kadar para emeliyle kullanmaya devam ediyorlar. Müziğin ruhunun daha uygun anlaşılması dileğiyle…
Sevgiyle kalın.
Kaan Çağlayangöl