The Walt Disney Company’nin dijital yayın platformu Disney+, Haziran ayında büyük ses getiren bir lansman partisiyle Türkiye’de yayın hayatına başladı. Birçok yeni projeye imza atması beklenen platformun birinci özgün projesi Kaçış ise 6. kısmını tamamlayarak finale gerçek yaklaşıyor. Haftalık kısımlar halinde yayımlanan Kaçış’ın hikayesi Engin Akyürek, senaryosu Ali Doğançay imzası taşıyor, direktörlüğünü ise Yağız Alp Akaydın üstleniyor. Başrollerini Engin Akyürek, İrem Helvacıoğlu, Aziz Çapkurt, Onur Bay, Leyla Tanlar, Aras Aydın ve Levent Ülgen paylaşıyorlar.
Yayımlandığı günden bu yana izleyiciyi keskin bıçakla ikiye bölen bir diziden bahsediyoruz. İzleyicinin bir kısmı Kaçış’ın sürükleyiciliğine kendini kaptırırken, azımsanamayacak kadar büyük bir kısmı da imali birinci proje için bahtsız bir başlangıç olarak niteliyor.
İlk dönemi 8 kısım olan üretimin Haziran ayında yayımlanan birinci kısmı izleyiciden büyük tenkit toplamıştı. Ben de diziye biraz daha baht verebilmek için ilerleyen kısımlarını izleyerek bir yazı yazmak istedim. Lakin üzülerek söylemeliyim ki Kaçış yayımlanmak üzere onay almış, hatta birinci proje olmaya bedel görülmüş bir imal ismine epey şaşırtan, hatta birtakım enstantaneler düşünülünce inanması güç bile denilebilir.
Peki Kaçış ne anlatıyor, neyi anlatmaya çabalıyor? Vaadini ne kadar yerine getirebiliyor?
BİRBİRİNEDEN KOPUK BİR KOLAJ
“Savaş muhabiri Mehmet bir küme gazeteci ile birlikte haber yapmak üzere Ezidi köyüne gidiyor. Hudut ötesine gizlice geçen grup sonu kanlı biten bir baskın sonucunda radikal bir terör örgütünün eline düşüyor. Mehmet bu taarruzdan kurtuluyor fakat arkadaşları birebir talihe sahip olmuyor. Kaçış, Mehmet’in tutsak düşen arkadaşlarını kurtarma gayreti üzerine ağırlaşırken bir insanın nelerden vazgeçebileceğini, ne kadar ileri gidebileceğini onun dönüşümü üzerinden anlatıyor.”
Kaçış ile ilgili bu ve misal metinlere rastlayabilirsiniz. Fakat dizinin hakkını objektif manada verebilmek için 6 kısmı izlemiş biri olarak bu metindeki gayenin yalnızca bir istekten öteye geçemediğini söyleyebilirim.
Öncelikle dizinin taşıdığı kopuk bir atmosfer var. Bunun hem senaryo, hem de üretimin kurgusuyla ilgili olduğunu söylemek hakikat olur. Engin Akyürek’in 2017’de yazdığı kıssayı “Soygun oyunu : Büyük Vurgun” sinemasının senaristi Ali Doğançay kaleme almış. Lakin kıssa oluşturma, yan kıssalarla destekleme, karakter yaratma ve diyalog geliştirme üzere senaryo yazımı ile ilgili en temel ögeler eksik kalmış. Hasebiyle da aslında güçlü olabilecek bir içerik acımadan harcanmış.
Dizinin daha birinci dakikalarından itibaren rakı masasında başlayan bir konuşmanın evvel Londra’da bir bara, sonra Hattat’ta terör örgütü tarafından başı kesilen bir bireye, akabinde da havalimanında hudut dışı seyahate çıkmaya hazırlanan bir küme gazeteciye bağlandığını görüyoruz. Sahneler ortasındaki bağlantısızlık evvel merak uyandırsa da bu tavır dizinin devamında da pek de şuurlu olmayan bir formda seyrediyor. Yani bunun bir başlangıç algoritması olduğunu düşünmek yerine, dizinin genelinde izleyiciyi aksiyona boğan lakin o aksiyonun münasebetini, desteğini, önünü – sonunu anlatmayan bir hava seziyoruz. Seçilen bahis itibariyle imal, ideolojik bir tabanda yükselmesi gerekirken hem yalnızca aksiyon sahneleri üzerinden ilham alıyor, hem de neredeyse tek boyutlu formda işlenen karakterlerin kaçma – kurtulma dürtüsüyle motive oluyor. Kısaca birtakım – büyük – olaylar oluyor ve kelamım ona tecrübeli bir savaş muhabiri olarak coğrafya ile ilgili hiçbir bilgisi olmayan, hatta eğreti duran bir ana karakter tüm belalardan güldürücü olabilecek bir biçimde kurtuluyor.
Aslında üretimin anlatmaya uğraştığı, Engin Akyürek’in tabiriyle “çok kaygısı olan” kıssa değerli. Bir savaş muhabiri olarak işsiz kaldıktan sonra ateş çizgisi bir coğrafyada haber yapmaya giden bir takımın başına gelen olaylar ve ortalarından birinin, hatta baş karakter Mehmet’in bu sürgünden, hem kendini hem de arkadaşlarını kurtarmak için bir halde terör örgütüne dahil olması, son derece incelikle işlenebilecek bir içerik. Halbuki biz, hakkında hiçbir şey bilmediğimiz Mehmet’in gereksiz büyük çıkışlarıyla ya birden fazla vakit ne olduğunu anlamaya çalışıyoruz, ya da hiçbir arazi refleksi olmayan bu şaşkın savaş muhabirinin, kendinden daha da şaşkın ancak çok kanlı terör örgütünü nasıl olup da bu kadar kandırabildiğini…
Adı hiç geçmese de Daeş’i ima eden bir terör örgütünü merkezine alan imal, memleketler arası projelerde terörle irtibatlı rollerde artık çokça Türkleri görür olduğumuzu düşününce aslında hassas bir tabanda ilerliyor. Lakin öylesine karikatürize işlenmiş bir terör örgütü ki bu, Mehmet’in finalde zafer kazanmaması neredeyse mümkün gözükmüyor.
DİJİTAL PLATFORMLAR NEYİ AMAÇLIYOR
Kaçış’ın en dikkat alımlı noktası, Disney+’ın birinci yerli ve özgün içerik olarak seçimini bu kadar zayıf bir imalden yana kullanmış olması. Tahminen de bu tıp platformların idare takımlarında televizyon geçmişli tecrübelerin yanısıra daha memleketler arası vizyona sahip çalışmaları takip eden entelektüel bir bakış açısının da önemsenmesi gerekiyor. Yoksa tıpkı Kaçış üzere yıllardır hizmet etmeye alışkın olunan, daha düşük beklentili ve profilli bir ana akım mantığından uzaklaşılamıyor. İlgi alımlı diye seçildiği hayli muhakkak bir husus, birden fazla ve mantık kusurlarıyla dolu sembolistik ögeler, birbirinden kopuk bir kolaj = bir dizi etmiyor. Günümüz izleyicisinin asıl aradığı şey, yani içerik ve mana öksüz kalıyor.
Dolayısıyla Disney+ üzere yeni platformlar hayatımıza girdikçe, artık daha da çok şey izlediği için neredeyse profesyonel kıvama gelen izleyiciyi keyifli etmenin yollarını da bulmak çok kolay olmayacak. Tıpkı Kaçış dizisinin Disney+ üzere bir platform için ne kadar berbat bir başlangıç olduğunu iddia etmenin sıkıntı olmadığı kadar…
Elçin Demiröz
Odatv