Gelir dağılımında adaletsizlik, kapitalist tertibin bu düzey teknolojik gelişmişlik içinde dahi her geçen gün daha da büyüyen yarası olurken, geçmiş yıllardaki eğitimde fırsat eşitliği neredeyse köşe başında üniversite eğitimi alınabilen ülkemizde maddi manada daralırken, eğitim düzeyi olarak sağlanmanın sorunu olmaya başladı. Gerçi bunlar derin tartışmalar ve muhatapları da eğitim ve toplumsal bilimciler olabilir. Bizim problemimiz ‘kredi’ ismi altında verilen KYK ödemeleri.
Eğitimde maddi imkan eşitsizliğinin yarası, yakın geçmişte bir çok olay ve sıkıntıyla yaşanmış olması, görülmesi manasına gelmediğinden hala devam eden meselelerin tahlili yerine yeniden günü kurtarma operasyonları, iktisatta esaslı tahliller yerine tekrar popülizm seçilirken, büyüyen mağdur kesim ise artık göz gerisi edilemeyecek bir sıkıntıya sahip. Gitgide zorlaşan şartlar, kredi borçlarını büyütürken, işsizlik ve düşük maaşlar gençleri hayata bir değil adım bir çok adım geriye atıyor.
Kredi ve Yurtlar Kurumu (KYK) tarafından verilen ‘öğrenim kredisi’ aslen devletin eğitim gayesiyle muhtaçlık sahibi öğrencilere verdiği, uzun vadeli ve düşük faizli olması gereken bir kredi. Son yıllarda ise enflasyondaki artış ile şahısları sözün tam manasıyla iflas boyutuna getirdi
Artan genç işsizlik yanında bir de maaşlardaki düşüklüğe bu kredinin ‘tefecilerle’ yarışan faizleri eklenince tartışmanın boyutu haliyle büyüdü.
KYK Borçlular Hareketi ismi altında gençler faaliyetlerini bir müddettir devam ettiriyor. Yürütülen kampanya ışığında son devirde toplumsal medyada yankı bulan hareket siyasalların de dikkatini çekti.
CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun açıklaması sonrası İYİ Parti Genel Lideri Meral Akşener de Twitter’dan yaptığı paylaşım ile ‘Alınan paranın kat kat ziyadesiyle borçlanmanın bitmesine de, KYK borçlarının, toplumsal sorumluluk projeleriyle geri ödenmesine de çok az kaldı!’ derken, Zafer Partisi Genel Lideri Ümit Özdağ da, ‘100 milyar doları Suriyelilere ümmete yardım diye 71 milyar doları değişik ülkelere insani yardımı diye harcayan AK Parti öğrencilere tefeci faizi uyguluyor. İnanılır üzere değil. Yandaş şirketlerin silinen borçlarını tahsil edip öğrencilerin borçlarını ödeyerek sileceğiz’ deyince hükümet de bu bahiste açıklama yapma gereği duydu.
AKP’den MKYK üyesi eski milletvekili Metin Külünk mevzuyla ilgili paylaşım yaptı
İlgili kurumların sorunu çözeceğine inandığını söyleyen Külünk, ‘Öğrencilerimizin aldığı KYK kredilerine uygulanan faiz öğrencilerimiz ortasında çok önemli rahatsızlığa neden oldu, Kesinlikle kaldırılmalıdır. Evlatlarımız derslerine mi odaklansın, yoksa 4 yıl sonra ödeyeceği faiz ölçüsüne mı… Olmaz, olmamalı. İnanıyoruz ki, ilgili kurumlarımız bu sorunu kesinlikle çözecektir. Faizsiz taksit yapılanması olmalı’ dedi.
Enflasyonun bedelini neden biz ödemek zorundayız?
BBC Türkçe’den Mahmut Hamsici haberine göre, KYK borçlusu gençler, iktisatta meseleler büyürken, bu borçların hayatlarına çok büyük bir mani çıkarttığını söylerken, yeni mezun bir genç, e-devlet üzerinden borcunu öğrendiğinde çok şaşırdığını söylüyor ve hala iş aradığını iş buması halinde dahi borcun kendisini zorlayacağını belirtiyor. 26 bin lira civarında bir kredi aldığını belirten Ayşenur isimli genç, artık ise borcun toplam 74 bin TL olduğunu söylerken, etrafındaki birçok kişinin de tıpkı sorunu yaşadığını, KPSS’ye hazırlandığını söylerken, şunları da ekliyor:
Kamuda işe girmek kolay değil. Şayet özel bölümde bir işe girersem büyük ihtimalle taban fiyat alacağım ve aldığımın büyük bir kesimini borca vereceğim. Neden kendi ülkemde, imza attığım fiyat dışında bir ölçü ödemek durumuna sokuluyorum? Enflasyonun bedelini neden biz ödemek zorundayız?
5 milyondan fazla borçlu var, yüzbinlerce genç icra takibinde ve tam sayı bilinmiyor
Geçen yıl İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olan, stajını tamamlayan ve iş arayan Mert isimli bir genç de ödemesinin geldiğini açıklarken, ana borcun faiz eklenince ikiye katlandığını açıklıyor. 2020 yılından bu yana KYK Borçluları Hareketi olarak görüşmelere yaptıklarını 2017 yılından bu yana seçim devirlerinde siyasetçilerin kelamlar verdiklerini, 2019’da da hükümetin de söylemlerinde KYK borçlarının bulunduğunu lakin bir adım atılmadığını belirtiyor. 2 yıl evvel Meclis’te borçların yine yapılandırması için bir karar çıktığını lakin meseleleri çözmediğini söylerken, temel sorunun işsizlik ve düşük maaşlar olduğunu da ekliyor ve şöyle söylüyor:
Temelde, toplumsal devletin gereği olarak borçların silinmesini talep ediyoruz. Meclisten bir günde geçecek bir yasaya bakıyor.
“Bu borç hayallerimizi, gelecek planlarımızı, kendi hayatımızı kurmamızı engelliyor.”
Yıldız Teknik Üniversitesi’nde sosyoloji yüksek lisans yapan Ebru isimli bir genç ise lisans eğitiminde 29 bin kredi kullandığını belirtirken, faiz hesaplanmasını bekliyor. Hayata birinci adım attıkları devirde bir mahzur olduğu belirtilen borçların tesirlerini ise şöyle sıralıyor:
KYK borcu bulunduğu için hayatlarında değişiklik yapamayanlar, evlenmek isteyip evlenemeyenler, mezun olduktan sonra iş bulamayan ve aile meskenine dönmek zorunda kalanlar… Bu borç hayallerimizi, gelecek planlarımızı, kendi hayatımızı kurmamızı engelliyor.
“Bunu ödeyecek durumda değilim, milyonlarca genç de bu türlü.”
Hacettepe Üniversitesi’nde psikoloji okuyan İbrahim de, mevcut KYK kredisinin halihazırda yetersiz olduğunu savunurken, iki kişi kaldıkları meskende toplamda 2500 TL kira ödediklerini KYK’nın ise 850 TL. olduğunu söylerken, çalışarak geçimlerini sağladıklarını belirtiyor. Okul yerine işe gitmek zorunda kaldıklarını, kredinin artırılması ve burs olarak verilmesi gerektiğini söylüyor. KYK borcu yüzünde mezun olmak istemediğini söyleyen İbrahim, arkadaşlarının mezun olduklarında 100, 150 bin lira kredi borçları ile karşı karşıya kaldıklarını bu borçla hayata atılmak, geçinmek ve ödemenin sıkıntı olduğuna dikkat çekiyor ve şunları söylüyor:
Bu derde deva bulunduktan sonra mezun olmak istiyorum. Bunu ödeyecek durumda değilim, milyonlarca genç de bu türlü.