Sanem Sandıkçı
Geçtiğimiz günlerde Youtube’da yayınlanan Mabel Matiz’in son müziği ‘Karakol’un klibi, muhafazakâr kesim tarafından gaye gösterildi. Birincinin RTÜK’ün klibe yayın yasağı getirmesiyle başlayan baskı, toplumsal medyada kitlelerin nefret telaffuzuyla müthiş bir hal aldı.
‘Karakol’ ismiyle yayınlanan klibin bu kadar reaksiyon almasının tek nedeni, klipte iki erkeğin ortasında geçen aşkı anlatması oldu. Ama klibe pek çok açıdan bakılabilir: Klip, renk, aksesuar, dekor, kostüm, makyaj, kamera açıları ya da görsel dramaturji üzere pek çok bahiste alkışı hak ediyor… Zira baştan sona sinema tadında ve her anında estetik gözetilmiş. Klişelerden uzak, farklı bir anlatısı olan klip, linçleyen bölümler tarafından ise yalnızca bir noktadan görülmüş.
Aşkın, hüznün ve hasretin ağır ve naif bir biçimde anlatıldığı klip, müzik kelamlarıyla de bu naifliğini koruyor. Sözlerde hiçbir biçimde cinsiyetçilik, taciz ve hırpanilik yok.*
Mabel Matiz’in elbette yaşanılacaklara karşı bir öngörüsü vardı. Lakin belirli bir kesitin ve kurumların baskısına karşın klibi yayınlamış olması da ayrıyeten yavuz bir hareket. RTÜK’ün içinde fizikî ya da ruhsal şiddet barındırmayan bir klipten korkup, yayın yasağı getirmesi aslında RTÜK’ün vazifesini yapmadığını göstermektedir. Çünkü prime time’da halihazırda ana akım dizilerde süregelen şiddetin her türlüsüne suskunluğunu devam ettiriyor. Bayanın bayana şiddeti, erkeğin bayana şiddeti, erkeğin erkeğe şiddeti, silah, yaralama vb. sahneler halâ ekranda yerini alıyor.
. Ya da Mabel Matiz kelam konusu klibinde partner olarak bir bayan seçseydi hiçbir kesim tarafından eleştirilmeyecekti… Son periyot kliplerine baktığımızda birçoğunun bir karbon kopyadan öteye gitmediği görülüyor. Bilhassa son periyot rap kliplerine baktığımızda, rapçi bir erkeğin etrafında dans eden bayanları görmekteyiz. Kelam konusu kliplerde bayan oyuncular ya da dansçılar, bir aksesuar olarak gösterilmekten öteye gidemiyor. Kimi vakit pasifize edilmiş ya da vücutlarının ayrıntı (ayrıntı) planlarla parçalanmış ve böylelikle istek objesi haline getirilmiş halleri otoritelerce konuşulmaya hiç gerek görülmüyor.
. Kimi vakit yakın devir, kimi vakit ezbere bildiğimiz müziklerde da cinsiyetçi ve saldırgan lisan kullanımı sıkça görülmekte. Örneğin Nihat Doğan’ın “Benim Olmazsan Taciz Ederim”, Ankaralı Turgut’un “Yakalarsam Tık Tık”, Norm Nadir “Eksik Etek” ve Edip Akbayram’ın “Aşk Olsun Sana Çocuk” müzikleri, yüksek derecede cinsiyetçi ve tacizkâr lisanın eserleri olarak günümüzde yerini almaktadır.
LGBTI+ husus edinen klipler, dünya genelinde de sonlu. Hozier’in “Take Me To Church” müziğinin klibi, eşcinsel iki gencin kiliseye karşı bir başkaldırısı ve kilisenin bu gençlere karşı acımasız tavrını anlatır. Klibi birinci izlediğimde çok etkilenmiştim. Ortada hala açar dinlerim ve her dinlediğimde bizim ülkemizdeki kliplerde neden iki erkeğin ya da iki bayanın aşkı, hasreti işlenmiyor diye düşünürüm… Bu yüzden ‘Karakol’ beni çok heyecanlandırdı. ‘Karakol’ klibi, klipten öte özgürlüğe, umuda ve onura açılan bir kapı…
Muhafazakâr kesitten internet gazetelerine baktığımızda, başlıklar tıpkı nefret telaffuzuyla devam etmekte: “Mabel Matiz’in yeni müziğinin klibindeki skandal ‘eşcinsellik’ algısı!” başlıklı gazete zihniyetlerinin yanı sıra Twitter ve Youtube üzere alanlarda klip ile ilgili olumlu yorumlar da azımsanmayacak kadar çok. Matiz’in LGBTI+ aksiyonlara dayanağı ve eşcinsel oluşunu gizlememesi başlı başına sanatçı duruşunun en değerli ve en değerli özelliklerinden biri. Zira bizim televizyonlarımızda Huysuz Virjin (Seyfi Dursunoğlu) yasaklandı. Aslında Matiz , LGBTI+’lara karşı yapılan ayrımcılığa ve hâkim ideolojiye ‘Karakol’ klibiyle bir nevi karşılık vermiş oldu…
*KARAKOL
Her gecemde akşamımda
Tütüyorsun gözlerimde
Her şafakta her güneşte
Sana dair bir şey var işte
Bana verdin bu zehri amma
Dönemem ki artık bu yoldan
Yara bere karavana sevmek yok
Dedim lakin, kalbim güya karakolda
Vermedim ismini zora koydular
Aşkın mezarını cana oydular
Camlara düşüyor yaşı yedi göğün
Ellerin elime niçin kapı duvar?
Vermedim ismini zora koydular
Aşkın mezarını cana oydular
Camlara düşüyor yaşı yedi göğün
Ellerin elime niçin kapı duvar?
Dağlanıyor üzere gençliğim
Aç şu kapıyı