Şu anki işinize nasıl girebildiğinizi veya nasıl böyle harika bir aileyle sahip olduğunuzu hiç merak ettiniz mi? Çevrenizin gerçekten kim olduğunuzu öğrendiğinde sizi sevmeyi bırakacağını hiç hayal ettiniz mi? Hiç bir şey saklamamış olsanız bile bunlara maruz kalmaktan korkuyor musunuz?
Eğer öyleyse, imposter sendromu adı verilen yaygın bir psikolojik bozukluğa sahip olabilirsiniz. Kendi yeteneklerinizden şüphe duymanıza neden olan imposter sendromu, size bir gayrimeşruluk hissi verir ve başarılarınızın yeteneklerinizin değil, şans olduğuna inanmanıza neden olur.
İmposter sendromu, etkilenenlerin kariyerlerine, mahremiyetine ve ilişkilerine zarar verebilecek derin bir güvensizlik bozukluğu olarak tanımlanmaktadır. Kişi, iyi şeylere layık olmadığını hissedebilir ve sürekli olarak her şeyi kaybetmekten korkabilir.
Tüm bu korku, depresyon veya anksiyete gibi kronik bozukluklara yol açabilir. İmposter sendromu ile ilgili anksiyete, kişide obsesif kompulsif davranışlar gelişmesine neden olabilir.
Bu satırları okurken tepkiniz “Ama bunların hepsi beni anlatıyor!” ise, imposter sendromunun ayrım gözetmeksizin herkese uğrayabileceğini unutmayın. Ara sıra imposter sendromu atakları yaşamak normaldir. Ancak bu duygular aşırı eleştirel bir patron veya sevilen biri tarafından tetiklenebilir, kronikleşebilir ve ortaya impsoter sendromu çıkabilir.
Başarıya odaklanan insanlarda daha yaygın
Herkes imposter sendromu geliştirebilir. Ancak, imposter sendromu başarıya odaklanan insanlar arasında daha yaygındır. Sonuçları yücelten ve genellikle bireyin değeri ile karıştıran sosyal baskı da eklenince, imposter sendromu için mükemmel bir karışım elde edilebilir. Başarıya odaklanma ve her şeyi göze alma, bu sendroma karşı savunmasızlıkta büyük rol oynamaktadır.
Başarılarında tebrik edilmeyen ve iltifat almadan yetiştirilen çocuklar genellikle bu duyguları yetişkinliğe kadar korurlar ve imposter sendromu için risk altındadırlar. Artan toplumsal baskının, işyerindeki küçük saldırganlıkların veya kendinden şüphe duymanın kurbanı olan grupların bir parçası olan insanlar da risk altındadır.
Ayrımcılık ve baskı gibi faktörler bu bireylerde imposter sendromu riskini artırır. Boşanma veya kariyer değişikliği gibi bir durum da benlik saygısı kaybına karşı kişiyi savunmasız hale getirir ve imposter sendromunu doğurabilir.
İmposter sendromunun 12 belirtisi
Kişinin kariyerinde, ilişkilerinde ve genel olarak hayatında bir dolandırıcı veya sahtekar olduğu izlenimi, bu sendromun ilk belirtisidir. Ancak bu duyguya sahip olduğunuzu fark etmeyebilirsiniz.
Aşağıdaki sorular, hissedilen duyguları daha iyi tanımlamaya ve adlandırmaya yardımcı olabilir:
– Başarıyı veya mutluluğu hak etmediğinizi düşünüyor musunuz?
– İltifatları kabul etmekte sorun mu yaşıyorsunuz?
– Bir ödül veya kamuoyu önünde övgü almak sizi korkutuyor mu yoksa üzüyor mu?
– Becerilerinizi ve yeteneklerinizi sürekli sorguluyor musunuz?
– Kendinizden beklentileriniz çok mu yüksek?
– Eleştiriye karşı çok mu hassassınız?
– Benlik saygınız mı yoksa özgüveniniz mi düşük?
– Kendiniz, ilişkileriniz, işiniz veya varlığınız hakkındaki olumsuz düşünceler üzerine kafa yoruyor musunuz?
– Sizi gerçekten tanıyor olsalardı, insanların sizi sevmeyi bırakacağından endişeleniyor musunuz?
– Birisi sizden en büyük beş güçlü yönünüzü listelemenizi isterse, becerilerinizi adlandırmak sizin için zor mu?
– Hiç size iltifat etmeye çalışan birine öfkenizi dile getirdiniz mi?
– İltifatları reddetme alışkanlığınız var mı?
Zaman zaman herkesin kendisi hakkında şüpheleri olabilir, ancak soruların çoğuna evet cevabı verdiyseniz, bu imposter sendromu olabilir.
İmposter sendromuna karşı etkili ipuçları
İmposter sendromunun neden olduğu düşünce kalıpları geçmeyecekmiş gibi görünebilir, ancak onları sizi daha kötğ bir hale sokmadan önce döngüyü durdurabilirsiniz. Bu, her zaman suçlu hissetmeyi bırakmanıza yardımcı olacaktır.
Mükemmeliyetçiler çok yüksek hedefler, hayal kırıklığı ve kendileri hakkında şüphe duyma riskini taşırlar. Bunun yerine, gerçek yeteneklerinizi karşılayan gerçekçi hedefler belirleyin.
İmposter sendromunu etrafınızdaki insanlar sizi eleştirerek veya küçümseyerek tetikleyebilir veya daha da kötüleştirebilir. Toksik insanları içeren bir ortamdan çıkmazsanız iyileşemezsiniz. Yani, sağlığınız için toksik ilişkileri sona erdirin.
Bir şeyleri objektif olarak görmek, başarılarınızı daha iyi tanımlamanıza ve başarılarınızdan gurur duymayı öğrenmenize yardımcı olur. Bu nedenle başarılarınızın bir listesini yapabilirsiniz.
Kendinizi başkalarıyla karşılaştırmayı bırakın. İmposter sendromu yaşayan insanlar genellikle zayıf yönlerini başkalarının güçlü yönleriyle karşılaştırma tuzağına düşerler ve bu da olumsuz duygularını artırır. Karşılaştırmalar verimsiz ve gereksizdir. Başkalarını incelemek yerine, başarılarınızı görün ve bunların tesadüfen başınıza gelmediğini kabul edin.
Kendinizi gözlemleyin. Sizi canlı olarak izleyen bir yabancı olduğunuzu hayal edin. Bu şartlar altında kendiniz hakkında ne düşünürdünüz? Ya da bir arkadaşınızın sizin yerinizde olduğunu ve sizin onlara ne söyleyeceğinizi hayal edin. Kendinizi gözlemlemeye ve kendinizi dışarıdan hareket ederken görmeye çalışmak, durumu daha objektif hale getirir ve daha iyi anlamanıza yardımcı olur.