ANKARA – Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde (ODTÜ) misyonlu araştırma vazifelileri Sibel Bekiroğlu ile Mehmet Keyifli, rektörlük tarafından açığa alındı. Bir haftadır ODTÜ Rektörlüğü önünde hareket yapan akademisyenlerin araçlarının üniversiteye girişine dahi yasak getirildi.
ODTÜ Rektörlüğü önünde yaptıkları aksiyonla açığa alınma kararının iptal edilmesini talep eden Bekiroğlu ve Memnun ile konuştuk.
Üniversite idaresinin aldığı kararı “Akademide yeni bir tasfiye dalgasının kapısını aralamak” olarak niteleyen akademisyenler, “En çok da ODTÜ idaresinin özerkliğini savunuyoruz” dedi.
‘GİZLİ ŞAHİT TABİRİ ÜZERİNDEN YARATILAN MESNETSİZ SAVLARLA KARŞI KARŞIYAYIZ’
Bir müddet evvel meskenlerinize yapılan operasyonla gözaltına alınmış akabinde da bâtın bir şahidin tabirine dayanarak hakkınızda “terör örgütü” üyeliğinden dava açılmıştı. Şimdi hâkim karşısına çıkmadan üniversite idaresi tarafından münasebet gösterilmeden açığa alındınız. “Gizli tanık” siyasilere yönelik davalarda sıkça karşılaşılan bir şey lakin akademisyenlere yönelik de dava münasebeti olmaya başladı. Bu süreç nasıl gelişti?
Sibel Bekiroğlu: Bâtın şahit bilhassa siyasi davalarda sıklıkla kullanılan, kurumsallaşmış da bir araç haline geldi. Bizim durumumuzdaki absürtlük, “Okula öğrenci soktuğumuz” ile ilgili bir bilinmeyen şahit sözünün olması. ‘Okula aksiyon yapmak gayesiyle öğrencilere referans olduğumuz’ söyleniyor. Bilinmeyen şahidin bize dair ‘Tanımıyorum’ üzere tabirlerinin de olmasına karşın bu temel alınarak dava açıldı. Üniversitelere aksiyon yapmak gayesiyle da öğrenciler gelebilir, kütüphaneyi de kullanabilir. Bunun yanlış ya da dava konusu olabilecek bir husus olduğunu düşünmüyorduk. Fakat zımnî şahit sözü üzerinden yaratılan mesnetsiz savlarla karşı karşıyayız. ODTÜ Rektörlüğü de kendine buradan görev çıkararak bununla ilgili bir disiplin soruşturması başlattı. Benim açığa alınmama münasebet olan disiplin soruşturmasıyla saklı şahidin sözü temel alınarak açılan dava ortasında şu an bir ilişki yok. ODTÜ idaresi tarafından bana bildirilen bir münasebet yok.
‘ÖNCE MÜNASEBET YARATILDI…’
Mehmet Memnun: Açığa alınmamızla devam eden öykünün polisiye, isimli ve idari tüm boyutları Türkiye’deki yargı süreçlerinin minyatür bir örneği. Evvel bir münasebet yaratıldı. Bu münasebetin destekleri pespaye destekler. Bilinmeyen şahit beyanları iftira boyutunda. Örneğin saklı şahidin tabirinin akabinde hazırlanan iddianame bizim araçlarımızla öğrencileri yerleşkeye aldığımızı argüman ediyor. Bilinmeyen şahidin dahi söylemediği bir şey iddianamede yorumlanmış. Tabir ettikleri tarihlerde benim de Sibel’in de aracı yok. Ben bahsedilen periyotta ODTÜ’de değil Çukurova Üniversitesi’nde görevliydim. Pandemi gerekçesiyle buranın çalışanı olmadığım için yerleşkeye dahi giremiyordum.
Sibel Bekiroğlu: Hukuksuz, keyfi bir açığa alma durumu var. Bunun üzerinden cezalandırma var. Bu keyfiliğin altında politik bir taban yatıyor. Keyfilik, İçişleri Bakanı’nın vaktinde ‘Siz gidin hukuk ardınızdan gelir’ diye tabir ettiği, bizim de şu an karşılaştığımız şey. Hukuk bizim gerimizden geliyor. Biz açığa alınmamızın münasebetini istiyoruz. Bâtın şahit bunu söz etmiş öyleyse ‘kimi okula sokmuşuz, hangi aksiyonu yapmış’ diyoruz. ‘Eylemde nasıl bir cürüm ögesi var’ diye soruyoruz. Ancak hukuk ardımızdan geliyor.
İMZASIZ AÇIĞA ALINMA YAZISI
Hakkınızda açılan dava açığa alınmanıza da açık münasebet olarak sunulmuyor, o denli mi?
Sibel Bekiroğlu: Rektörlük bana bildiri ettiğini Mehmet’e, ona bildiri ettiğini bana bildirim etmiyor. Ben bir A4 kağıdı aldım. ‘Hakkınızda yürütülen bir disiplin soruşturması var, bu münasebetle açığa alındınız’ yazıyordu. Fakat bu kâğıdın altında ne imza, ne hitap, ne de tarih vardı. Hiçbir şey yok. Birebir belgeyi ben oluşturup kendimi rektör olarak da atayabilirim. Bunun münasebetini talep ettim ancak şimdi bana ayrıntıları verilmedi.
Mehmet Keyifli: Tıpkı karar bana 16 Haziran’da bildirim edilmek istendi. Ancak burası kamu kurumu. Yazışmaların aşikâr bir standartları var. Bize bildiri edilen yazıların bir metodu olur. Kararı alan makamın bir ismi olur. Açığa alınmak üzere bizleri maddi ve manevi zorlukta bırakacak bir karar altında kimsenin imzası olmayan, tarih ve sayı numarası içermeyen bir kağıt kesimiydi. Ben bu kararı almadım. Metoda uygun bir yazının tarafıma iletilmesini istedim. Bana hafta sonu bildiri edildi. Talep ettiğim dokümanların tamamı sunulmamış olsa da hakkımızda açılan ceza davasının açığa alınmamızda münasebet olarak sunulduğunu gördüm. Süreç bir yargılama ya da soruşturma sürecinden fazla şahsen cezalandırma zihniyetiyle devam ediyor.
‘AKADEMİDE YENİ BİR TASFİYE DALGASININ KAPISI ARALANIYOR’
Hakkınızda açılan davalarda hiç hâkim karşısına çıkmadınız değil mi?
Sibel Bekiroğlu: Benim birinci duruşmam 18 Temmuz’da, Mehmet’in de 22 Eylül’de olacak.
Yani üniversite idaresi siz şimdi hâkim karşısına dahi çıkmadan sizi açığa alma adımı atmış. ODTÜ Kıbrıs Kampüsü’nde de Dr. Yonca Özdemir ve öğretim vazifelisi Serhat Selışık’ın kontratları yenilenmedi ve işlerine son verildi. Bu adımları ODTÜ’de akademisyenlere ve akademik özerkliğe dönük bir sürecin başlangıcı olarak mı yorumluyorsunuz?
Mehmet Memnun: ODTÜ’de bu usuller açığa alma ya da mukaveleyi yenilememe yoluyla yeni uygulanmaya başlandı. Akademide yeni bir tasfiye dalgasının kapısı aralanıyor. Bu uygulamalar kapıyı aralamanın birinci örnekleri.
‘KEŞKE ÖĞRENCİLERİ KORUYABİLSEYDİK’
ODTÜ’de polislerin öğrencilere yönelik şiddetini son yıllarda çok yaygın görüyoruz. Siz akademik işçi olarak geçmişte öğrencileri müdafaaya çalışmış ve gözaltına da alınmıştınız. Açığa alma durumunda öğrencileri müdafaaya çalışmanın da tesirinin olduğunu düşünüyor musunuz?
Mehmet Memnun: Bize yönelinmesinin sebebinin bu olduğunu düşünüyoruz. Bunun kurumsal bir yanı da var. Gözaltına alındığımızda bir komiser yardımcısı bana, “ODTÜ daima neden hareketlerle anılıyor da akademik muvaffakiyetle anılmıyor” diye sormuştu. Ben de “Eğer ODTÜ olmasaydı şu an parmak izi alamıyordunuz. Sizin amirleriniz yıllarca hizmet içi eğitimleri bu kurumdan aldı” karşılığını vermiştim. Bir polisin bir kamu kurumunu bu türlü düşmanlaştırıcı bir argümanla anmasını anlayamıyoruz. Bizim başımıza gelen de bu fobinin bir göstergesi. Şahsen ODTÜ idaresi de bize tıpkı gözle bakıyor. Hareketleri bizim örgütlediğimizi, başı bizim çektiğimizi tabir ettiklerini görüyoruz.
Sibel Bekiroğlu: Öğrencileri keşke koruyabilseydik. Koruyabilirdik. Bunun için çok uğraştık. Öğrencilerimiz buradan başlarından kan akarak çıkarılıp gözaltında tutuldular. Tacize ve şiddete maruz kaldılar. Keşke koruyabilseydik.
Mehmet Memnun: Burada bulunduğum on sene içerisinde ODTÜ’nün görece özerk bir alandan otoriterliğin her alanda hissedildiği bir yere dönüştüğünü adım adım hissettik, hissediyoruz. Buradaki dönüşüm burayla hudutlu değil. Memleketteki otoriter idare zihniyeti buradaki otoriter idaresi şahsen kurdu ve sürdürüyor.
‘EN ÇOK ODTÜ İDARESİNİN ÖZERKLİĞİNİ SAVUNUYORUZ’
Yedi gündür ODTÜ Rektörlüğü önünde aksiyonunuzu sürdürüyorsunuz. ODTÜ idaresinden talebiniz nedir?
Mehmet Keyifli: Bir kamu kurumundan ciddiyet bekliyorduk ve hakkımızdaki iddiayı öğrenmek istiyorduk. Kısmen de olsa resmi olarak bana hakkımdaki argüman bildirim edildi. Bu idari bir karar. Biz artık en çok ODTÜ idaresinin özerkliğini savunuyoruz. Bu idari kararı alma yetkisi de yüreği de ODTÜ idaresinde olmalı. Alınan karar, alındığı çarçabuk kurum içinde iptal edilebilir. Kararın derhal iptalini talep ediyoruz. Bu yol kullanılmazsa türel ve yasal haklarımızı kullanacağız.
‘OKULA GİRİŞİMİZE MÜSAADE VERMİYORLAR’
Sibel Bekiroğlu: Sendikamız, Eğitim-Sen üzerinden rektörlükle görüşme talebi var. Hala buna geri dönüş yok. Biz tekraren neyle suçlandığımızı bilmek istiyoruz diyerek dilekçe verdik. Mehmet’e verilen münasebetin yeniden altı doldurulmamış durumda. İlliyet bağını hala kurmuş değiller. Bizim araçlarımız şu an yasaklı olarak görünüyor.
Nasıl?
Sibel Bekiroğlu: Araçlarımızın bir yıl boyunca yerleşkeye girişi yasaklı. Bu durumun nedenini bize söylemiyorlar.
Mehmet Memnun: Güvenlik vazifelileri plakalarımızı ellerine not almışlar. Okula girişimize müsaade vermiyorlar.
Aynı vakitte doktora kademesinde öğrencisiniz de değil mi?
Mehmet Keyifli: Evet. Tıpkı vakitte lisans programında da öğrenciyim.
Öğrenci olarak yerleşkeye girebiliyorsunuz lakin değil mi?
Mehmet Keyifli: Bugün prestijiyle öğrenci olarak da giremediğimizi öğrendik. Öğrenci kimliklerimiz de bankoda çalışmadı. Doktora ve lisans öğrenci kimliklerimle giremedim.
Bir nevi öğrencilikten doğan haklarınız da engellenmiş oldu.
Mehmet Keyifli: Evet. Biz bu soruşturmaların ve isimli süreçlerin asla başlamaması gerektiğini düşünüyoruz. Bunu somut desteklere, hukuka referans vererek söylüyoruz.
‘HAKKIMIZ OLANI İSTİYORUZ’
Sibel Bekiroğlu: Biz bu vesileyle otomobillerimizin da bir yıl açığa alındığını öğrenmiş bulunuyoruz. A4 kağıtlarıyla her şeyi yapabildiklerini düşündükleri için bir gün sen 100. Yılda (Ankara’da semt) oturma da diyebilirler. Sen bu ülkede yer alma da diyebilirler. Her durumda benzeri yerden bakacağız ve okulumuzu terk etmeyeceğiz. Ben burada başım dik ve alnım açık Mehmet ile dolaşabiliyorum. Hakkımız olanı istiyoruz, fazlasını isteyemiyoruz. Yöneticiler buradan başları dik geçemiyor. Rektör art kapılardan binaya girip çıkabiliyor. Biz onların buradan başları dik bir biçimde geçmelerini talep ediyoruz ve bu haklarını savunuyoruz.
‘BİZ ATANMIŞ YÖNETİCİLERİN DE ÖZERKLİĞİNİ SAVUNUYORUZ’
Eyleminizle üniversite özerkliğini de savunuyorsunuz, o denli mi?
Mehmet Memnun: Boğaziçi Üniversitesi’ndeki hocalarımız ve öğrenciler 500 günü aşkın müddettir yalnızca Boğaziçi Üniversitesi Rektörlüğü’ne değil, memleketteki idare zihniyetine sırtlarını dönüyor. Biz şu an yalnızca iade edilme talebiyle değil, bir idare zihniyetinin tasfiyeyle devam etme kapısını aralamaması için buradayız. Bunu yalnızca kendimiz için değil, en çok ODTÜ rektörlüğü içi söylüyoruz. Artık bu kurumu rektör yönetebilsin. Bir polis amirinin tutanağıyla iki akademisyen açığa alınmasın. ODTÜ özerk bir kurum. ODTÜ’yü yönetenler müstakil hareket etme hamasetini gösterebilmeliler. Biz atanmış yöneticilerin bile özerkliğini savunuyoruz.