Küçük bir köyden kalkıp İstanbul’a beş parasız biçimde tıp okumaya gelen garip bir delikanlıydı Fahrettin Cüreklibatır. Çeşitli mecmualara hikayeler yazıyor, bir han odasını inşaat çalışanlarıyla birlikte paylaşıyordu. Yalnızca sinemalarında değil, gerçek hayatında da maruz kaldığı onca zorluğa inat çabayı hiçbir vakit bırakmadı. Onu hepimizin kahramanı haline getiren şey işte bu azmiydi.
8 Eylül 1937’de Eskişehir’in küçük bir köyünde doğdu. Hayvancılıkla uğraşan fakir bir aileye mensuptu. Kurtuluş Savaşı gazilerinden olan babası Hacı Yakup, Fahrettin’le bir arada sık sık hayvan otlatmaya çıkardı. Akşamları annesinden çok kez dinlediği destanları düşünerek hayallere dalardı. İşin değişik tarafı, en çok da Battal Gazi Destanı’nı severdi. İleride ona hayat vereceğini ve tüm ülkenin kahramanı haline geleceğini söyleseler kim bilir nasıl gülerdi.
Yoksulluğun türlü halini görse de okumaktan hiç geri durmadı. Ailesi de onu her fırsatta destekledi. Liseyi Eskişehir Anadolu Lisesi’nde okudu. Oradan da tıp tahsili görmek için İstanbul Tıp Fakültesi’ne kaydoldu.
Edebiyat sevdasının tamamıyla yükseldiği bu yıllarda yalnızca hikayeler, şiirler yazmakla kalmadı, arkadaşlarıyla birlikte Erek isimli bir de edebiyat mecmuası çıkardı. O günleri, “Açlıktan nefesimiz kokuyordu, yazıyorduk yeniden de… Ekmek yemiyorduk lakin mecmua çıkarıyorduk,” diye anlatmıştı bir röportajında.
Edebiyat aşkı çok büyüktü. Derslerden fırsat buldukça arkadaşlarıyla bir ortaya geliyor, edebiyat üzerine konuşup birbirlerine yeni yazdıkları metinleri okuyorlardı. Hatta bu toplantılara vakit zaman Cemal Süreya üzere kıymetli isimler de katılıyordu.
Bir yandan Tıp Fakültesi’nde okurken bir yandan da harçlığını çıkarmak için oda arkadaşlarının yanında inşaata gidip amelelik yapıyordu. Okuldaki hocalarından biri bunu duyunca Fahrettin’e art çıktı, madem çalışmak zorundasın, bari kendi alanında çalış, diyerek onu hasta bakıcı, asistan, iğneci formunda çeşitli işlere yollamaya başladı.
SİNEMANIN BÜYÜLÜ DÜNYASI
Fahrettin’in hayatını değiştiren ve sinemamıza büyük bir kahraman armağan eden olaysa Halit Refiğ’in yaptığı teklif üzerine gerçekleşti. Fahrettin güzel, atletik yapılı bir gençti. Pekâlâ kamera karşısına yakışırdı. 1964’te gösterime giren “Gurbet Kuşları” üzere ikonik bir sinemayla sinema serüvenine başlayan Fahrettin Cüreklibatır, hem hayatını hem de ismini değiştirdi. Artık o Cüneyt Arkın’dı.
Kariyer planı ve ismi değişmişti ancak bu kadar vakit yaşadıkları hâlâ yerli yerinde, hâlâ içindeydi. Kimileri üzere sonradan görme şöhret budalalarına asla benzemedi. Küçük bir köyden, fakir bir aileden geldiği için kendini rolüne fazla kaptırıp, senaryoyu bir kenarı bırakarak ta yüreğinden oynadı bazen. Twitter hesabından yazdığı bir anısına nazaran, Gönül Yazar’la karşılıklı oynadığı bir aşk sahnesinde, fakirliği yüzünden aşağılanıp alaya maruz kaldı. Konuşma sırası kendine gelince açtı ağzını yumdu gözünü:
“Sahne, Gönül Yazar’ın ısrarlı problemleriyle başlıyordu. Ben az konuşan, asla kendini açık etmeyen bir kişiliktim. Ancak bir yerde Gönül Müellif öylesine can evimden vuruyordu ki, ister istemez yaralı yüreğimi sonuna kadar açtım. O an aylarca süren bostan bekçiliğinde yaşadığım vahim yalnızlık, dost köpeklerim, vefalı sıpam, asla genç kızlıklarını yaşayamayan ablalarım, elleri nasırlı anam, kamburu çıkmış babam, açlıklarımız, toprağı kazıp çıkardığımız acı köklerle karnımızı doyurmaya çalışmalarımız, cehalet, yoksulluk, çaresizlik, açlık işte bunları tek tek yaşayarak konuşmaya başladım. Senaryodan çıkmış artık düpedüz kendimi anlatıyordum. Çıt yoktu. Set etkilenmişti.”
Kayıt bitip Cüneyt Arkın bir kuytuya çekildiğinde rol arkadaşlarından Münir Özkul ağlamaklı bir halde gelip, “Kardeşim,” dedi. “Sen ne müthiş acılar çekmişsin, nasıl dayandın, nasıl yaşayabildin. Ben nasıl bir hayvanım ki, birazcık olsun sezmedim” biçiminde konuştu. Cüneyt de karşılığını başını onun omzuna yaslayarak verdi…
‘ASIL KAHRAMAN ALIN TERİDİR’
Cüneyt Arkın birkaç küçük rolün akabinde pek çok aşk sinemasında uzunluk göstermeye başladı. Devam eden yıllarda oynadığı sinemalar, “tarihî-fantastik” ve “polisiye” olarak kabaca iki ana başlık altında toplanmaya başlandı.
İlk başlıkta çocukluk kahramanları olan Battal Gazi, Kara Murat, Malkoçoğlu üzere karakterlere hayat vererek tek başına koca koca imparatorlukları dize getirdi, “Kahpe Bizans’ın yiğit güzelleri”ni sevdi ve hayatlarını birbirleri için feda eden kaç dostlar edindi.
Polisiye sinemalarında ise katillerin, uyuşturucu satıcılarının, silah kaçakçılarının peşine düşerek pek çok gencin hayatını kurtardı. Ailevi kıymetlere çok vurgu yapılan bu tip sinemalar gençlere yönelik de uyarıcı iletiler içeriyordu.
Bu iki ana kümenin haricinde mafya babasını, dahası kanunsuz insanları canlandırdığı kimi sinemalarda de uzunluk gösterdi lakin onu halkın kahramanı haline getiren şeylerden biri de toplumsal içerikli sinemalarıydı. “Yıkılmayan Adam”, “Maden”, “Vatandaş Rıza” üzere isimlere sahip olan bu sinemalarda emek, alın teri öne çıkarılırken sömürü, işbirlikçiler, yozlaşmış beşerler çok istikametli olarak eleştirildi.
Kendisi de mevzuyla ilgili olan ‘Benim Kahramanım Türk Halkıdır’ isimli kitabında şöyle yazdı:
Benim Kahramanım Türk Halkıdır, Cüneyt Arkın, 152 syf., Kırmızı Kedi Yayınları, 2022. “Bana diyorlar ki ‘Sen Malkoçoğlu’sun’. Kahraman.
Kahraman nedir ya? Vallahi, Türkiye’de konutuna alın teriyle, namusuyla ekmek götürüp ailesini doyuran her ana-baba kahramandır. Bu çok değerli.”
‘HİÇ UÇURTMASI OLMADI’
Hayatı bir Yeşilçam tarihi olan Cüneyt Arkın’ın sabaha karşı 85 yaşında vefat ettiği haberiyle derin bir hüzün içine düştük. Yakınlarına baş sıhhati, tüm sevenlerine sabırlar dilerken tekrar birebir kitabında geçen kendi yazdığı bir şiirle yazıyı bitirelim:
BEN CÜNEYT ARKIN
Cüneyt Arkın
Erkek adam
1937’de doğdu
Hiç uçurtması olmadı
Sigaraydı gençliği
Hiçbir bayanı sevmeden içti.
Senaryolar dışında
Pek konuşmadı.
Çocukları sevdi yalnız.
Burnundaki çilleri
Saya saya
Yıllar geçti.
Galiba evlendi
Aşksız.
1985’te öldü
Tam yüreğiyle
Tüfekleri vururken.
Ve de
“Nayır nolamaz” derken.
Ölüm sebebi
Reklam sineması çevirmekten.