TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal, TMO’nun hububat alım fiyatları ve un regülasyonuna ait DHA’ya değerlendirmede bulundu. Güldal, ekmeklik buğday için ton başına 6 bin 50 lira, makarnalık buğdayda 6 bin 500 lira ve arpada 5 bin 500 liralık alım fiyatı belirlendiğini hatırlattı. Güldal, bu yıl prim ödemesi de yapılacağını belirterek, “Ekmeklik buğday ve makarnalık buğdayda ton başına TMO’ya satmak kaydı ile üreticilerimize 1000 TL de hububat alım primi ödemeyi planladık. Arpada da ton başına 500 TL, TMO’ya teslim eden üreticilerimize hububat alım primi ödenecektir. Bu primlerle ilgili çok sorular geliyor. 1 yıl sonra ödenmeyecek. Hasat periyodunun çabucak sonunda eylül-ekim ayında ödemelerimiz Tarım ve Orman Bakanlığımız tarafından gerçekleştirilecek. 31 Ağustos tarihine kadar TMO’ya eserlerini teslim eden, satışını gerçekleştiren üreticilerimize bu primler ödenmiş olacak” dedi.
‘STOKLAR İÇ ÜRETİMDEN’
Güldal, üreticilerin beklediği, bilhassa dünya piyasalarıyla da uyumlu, iç piyasa fiyatlarının da bir ölçü üzerinde bir alım fiyatının belirlendiğine dikkat çekerek, “TMO olarak bilhassa iç üretimden, üreticilerimizin eserlerinden tedarik ederek stok oluşturmayı hedefliyoruz. Bu manada da hasadın başladığı günden itibaren TMO’dan randevu alan üreticilerimiz var. TMO’ya eser vermek için üreticilerin randevu sistemini kullanması gerekiyor. Randevu alan üreticilerin Çiftçi Kayıt Sistemlerini güncellemeleri, ayrıyeten banka hesap numaralarını da oluşturup, eserlerini teslime getirmeleri gerekiyor. Bugün prestiji ile bakıldığında hasat başlayan yerler için söylüyorum; randevular alındı, hatta birtakım bölgelerde de eser teslimleri başlatıldı. 2022 yılında kalite primi de uygulayacağız. Bilhassa ekmeklik ve makarnalık buğdayda birinci küme kategoriye giren eserler için 100 TL kalite primi ek olarak ödenmiş olacak. Arpada da ton başına 100 TL ek kalite primi alacaklar” diye konuştu.
‘MAKARNALIK BUĞDAYDA ARZ FAZLASI’
Güldal, bu yıl rekoltede geçen yıla nazaran kıymetli artış olacağını kaydederek, “2021’e nazaran kıymetli artış görüyoruz. 19,5 milyon ton buğday, 8,5 milyon ton arpa rekoltesi bekleniyor; bu noktada uygun bir dönem. Biz de stoklarımızın büyük ölçüde iç pazardan destek edileceğini düşünüyoruz. Rekolte varsayımları yapıldı. Bunu TÜİK de açıkladı; bunun bir ölçü altında olur, üstünde olur, temennimiz, beklentimiz inşallah üzerinde olur. Lakin Türkiye’nin gereksinimine yetebilecek bir ölçü, bilhassa makarnalık buğdayda arz fazlası bile olabilecek buğday üretimi kelam konusu. Arpada da çabucak hemen Türkiye’nin muhtaçlığı olabilecek ölçüde rekolte geliyor. Bunlar bu yılın geçen yıla nazaran daha yeterli bir dönem olduğunu gösteriyor” sözlerini kullandı.
‘KITLIK KELAM KONUSU DEĞİL’
Güldal, dünya tahıl krizinden Türkiye’nin etkilenip etkilenmeyeceğine ait, “Türkiye’deki üretim bu yıl hayli yeterli, kendimize yetebilecek formda. Elbette Türkiye’nin değerli ihracat kaynağı unlu mamuller. Özel kesim, bunlarla ilgili gereksinimlerini dış tedarik prosedürü ile temin edip, yurt dışına satışlar yapabiliyor. Lakin yurt içi üretimimiz bize yetecek. Dünyada da üretimde çok büyük sorun yok. Bir ölçü artsa da bir ölçü azalsa da birtakım eserlerde, 2022 yılında bir kıtlık kelam konusu değil. Burada değerli olan erişebilirlik ve ticaretin aksamaması. Hasadın 1 hafta 10 gün içinde ağırlaşacağı periyoda gireceğiz. 400’e yakın lokasyonda TMO alım yapabilecek. TMO’nun taşınabilir yerlerine gereksinim olması halinde süreksiz alım yerleri oluşturularak eser alabileceğiz. Bu hazırlıklarımızı da yaptık” dedi.
‘EKMEK FİYATLARINI ETKİLEMEYECEĞİNİ DEĞERLENDİRİYORUZ’
Güldal, 2021 Eylül ayından itibaren un regülasyonunu yürüttüklerini hatırlatarak, “Ekmekteki unun maliyeti yüzde 30’u geçmez. Bu yüzde 30’luk kısmın asgarî düzeyde etkilenmesini, ekmek fiyatlarına yansımasını en az düzeyde tutmak niyeti ile un regülasyonu çalışması yapıyoruz. Haziran, temmuz, ağustos ayında da devam edilmesi talimatı verildi. Kesintisiz devam ediyoruz şu anda. Haliyle undan kaynaklanan fiyat artışlarının ekmek fiyatlarını çok fazla etkilemeyeceğini kıymetlendiriyoruz. Regülasyon yaptığımız un fiyatları, un sanayicilerinin fırıncılara sattığı fiyatlar en makul fiyatlar. Ekmeklik un fiyatlarının makul fiyatta tutulması için uğraş gösteriyoruz” tabirlerini kullandı.