Mersin Büyükşehir Belediyesi Mersin Su ve Kanalizasyon Yönetimi (MESKİ) Genel Müdürlüğü’nün 2022 Yılı 1. Harikulâde Genel Şura Toplantısı Mersin Büyükşehir Belediye Lideri Vahap Seçer başkanlığında gerçekleştirildi. MESKİ Genel Müdürlüğü 2022 Mali Yılı Ek Ödenek Talebi ve 2022 Mali Yılı Revize Fiyat Tarife Taslağı’nın görüşüldüğü iki unsur ilgili kurullara sevk edildi.
MERSİN (İGFA) – Mersin’de 10 bin su abonesini ilgilendiren bir yasa değişikliği ile ilgili bilgi aktaran Lider Seçer, şöyle devam etti:
“Bu yasa değişikliği ile yaklaşık 10 bin abone, yaşadıkları mağduriyeti ya da problemleri aşmış olacak. Bilindiği üzere meri maddede 26 Temmuz 2008 tarihine kadar yapı ruhsatı almış ve buna nazaran yapılmış, fakat kullanma müsaadesi verilmeyen yapılara yol, elektrik, su, telefon, kanalizasyon, doğalgaz üzere altyapı hizmetlerinden birinin yahut birkaçının götürüldüğünün belgelenmesi halinde, kullanma müsaadesi alıncaya kadar ilgili mevzuatta tanımlanan abone kümesi dikkate alınarak süreksiz olarak su yahut elektrik bağlanabiliyordu. Yapı ruhsatı ya da inşaat ruhsatı alınmış ve buna nazaran yapılmış olma kaidesi yani rapor ruhsatı kaidesi 12.10.2004 tarihinden evvel yapılmış olan yapılarda ise aranmıyordu. Üstteki kurallara haiz ise onlar da süreksiz su abonesi yapılıyor ya da süreksiz olarak su bağlanabiliyordu. 5 Temmuz 2022 tarihinde yayımlanan Resmi Gazete ile yürürlüğe giren, 7014/17 sayılı kanun ile 3194 sayılı İmar Kanunu’nun süreksiz 11. hususunda değişikliğe gidilerek, bahsettiğim mevzuat ile üstteki bahsi geçen karar şu formda değiştirilmiştir. Bu uygulamadan faydalanmak için 26 Temmuz 2008 tarihine kadar yapı ruhsatının alınmış olması gerekiyordu. Bu tarih 1 Temmuz 2022 olarak güncellendi. 1 Temmuz 2022 tarihine kadar yapı ruhsatı alınmış ve buna nazaran yapılmış olup, kullanma müsaadesi verilmeyen ve alınmayan yapılara yol, elektrik, su, telefon, doğalgaz üzere altyapı hizmetlerinden birinin ya da birkaçının götürüldüğünün belgelenmesi halinde, süreksiz olarak su bağlanabilecek. Bunun yanında üstte 12.10.2004 tarihi olarak gösterilen, yeni düzenlemede 31.12.2021’e kadar yapılmış binalarda ve inşaatlarda yapı ruhsatı kaidesi artık aranmayacak. Yani tarihler öne kaydırılmış oldu. Bu da yaklaşık 10 bin abonemizi, bize şu anda daimi ya da süreksiz olarak abone olamayan vatandaşlarımızı ilgilendiren bir husustur.”
Gündem dışı konuşmalar kısmında, bir Meclis üyesi tarafından, ruhsat aranmaksızın yapılara kanalizasyon bağlanıp bağlanılamayacağı konusu hakkındaki soruya karşılık veren Lider Seçer, bu kanunla birlikte kanalizasyon temasları yapılacağını belirtti.
Bir Meclis üyesinden gelen, Akdeniz’in problemleri hakkındaki mevzulara da cevap veren Lider Seçer, “Sadece Akdeniz’in değil, tüm Mersin’in problemlerini çözmek için önemli bir çabanın içindeyiz. Nüfus artıyor, Mersin büyüyor, eski tesisler demode oluyor, yenilerini yapmak gerekiyor. Kentler de canlı organizma üzeredir. Bugün yeterlidir, yarın hasta olur. Lakin hem Büyükşehir Belediyesi hem de MESKİ çalışanlarının, Anamur’dan Tarsus’a kadar Mersinimize hizmet etmek ismine çok değerli, çok bedelli çabaları var” diye konuştu.
Kaçak kayıp oranları hakkında da konuşan Lider Seçer, “Kaçak kayıp oranı hala yüksek. Fakat başladığımız noktadan da çok düzgün noktalara geldiğimizi söyleyebilirim. Yer altında suyun kaybolmasını ya da yer üstünde buharlaşmasını önlemek için hem teknoloji yatırımı yapacaksınız, hem de altyapıya para harcayacaksınız. Teknoloji yatırımı demek, çok da uygun bir noktaya getirdiğimiz SCADA tipi yatırımlar demek. Bu yıl yeniden teknoloji çalışmalarına bütçe ayırdık” sözlerini kullandı.
Mersin’in birçok yerinde çalışmaların devam ettiği bilgisini veren Lider Seçer, “İçme suyu, kanalizasyon ve arıtma konusunda kent genelinde 37 noktada çalışmalarımız devam ediyor. Bu çalışmaların maliyeti olan 554 milyon liranın tamamını biz öz kaynaklardan sağlayacağız. Ancak, MESKİ’nin Büyükşehir Belediyesi üzere genel bütçe gelirlerinden bir geliri yok. Büyükşehir’in aslan hissesi, genel bütçe gelirlerinden oluşuyor. Ancak Sular İdaresi’ne Vilayetler Bankası’ndan çok cüzi bir para gelir. Oburu, vatandaştan tahsil ettiğimiz su bedelidir. Ancak bir başına MESKİ’nin, vatandaştan fatura bedeli tahsil ederek bu yatırımları yapma talihi yok. Bu bütün büyükşehirlerde böyledir. Yatırımı yüksek meblağ tutan çalışmalar Vilayetler Bankası marifetiyle, dünyada değişik yapılardan, fonlardan alınan uzun vadeli uygun finansman maliyetli kredilerle ya da FRIT II örneğinde olduğu üzere hibe finansmanlarla sağlanır” dedi.
Gerekli finansmanların sağlanması durumunda çalışmaları hızla yaptıklarını kaydeden Lider Seçer, “37 noktada 554 milyon liralık altyapı yatırımlarımız devam ediyor. Lakin geriden beri fizıbıl olmayan su, kanalizasyon çalışmaları yapılmış ve bunların maalesef bir kısmı gereksiz yere hayata geçirilmiş. 6 mahallede 93 bin nüfuslu yere yatırım yapılacağına, 93 kişinin yaşadığı bir yere siyasi saikle yatırım yapılmış. Bunlara da dikkat edilmesi gerekir” dedi.
Bir Meclis üyesinin dere ıslahı konusundaki sorusuna cevap veren Lider Seçer, MESKİ olarak DSİ’ye takviye verdiklerini belirterek, “Çavuşlu Deresi DSİ’nin, lakin biz bütün hususlarda olduğu üzere ‘bu bizim alanımız değil’ deyip üzerimizden atmıyoruz. Biz MESKİ olarak DSİ’ye de takviye veriyoruz. Şu anda esasen orada dere paklığı başladı ve biz ekipman takviyemizi de yaptık.” dedi.
Taşucu Terfi İstasyonu’nu Silifke’ye bağladıklarını kelamlarına ekleyen Lider Seçer, “Orada daha evvel başlayan arıtma inşaatı kadük kalmıştı, çökmüştü. Demode bir teknoloji kullanılmış. Bizim projemiz orada tamam, Vilayetler Bankası’nda. Silifke bölgesine bu manada bir müspet ayrımcılık yapılması lazım. Zira turizm bölgesi. Biz de orayı yapmak istiyoruz. Yeri hazır, çabucak yanına yapacağız, kâfi ki bize uygun kurallarda finansman sağlansın. Projesi de hazır, zati sunulmuş. Fakat şu anda süreksiz de olsa bir tahlil bulundu diye düşünüyorum” sözlerine yer verdi.
Bir Meclis üyesinin, Lider Seçer’in ‘Mersin’de 400 bin sığınmacı olduğunu’ söylediğini ve bunun yüksek bir sayı olduğunu belirtmesi üzerine Lider Seçer; “Doğrudur, 400 bin civarında varsayımı bir sığınmacı olduğu açıklamamı bir sefer değil, bütün konuşmalarımda duyabilirsiniz. Zira 250 bin civarında kayıt altında sığınmacı olduğunu, lakin bunun dışında çok sayıda farklı vilayetlerde kayıt altında olup, daha sonra orada umduğunu bulamayıp kaydı orada görünen, lakin burada yaşayan binlerce insan var. Yani bu gerçeği, bu sorunu örtemeyiz” dedi.
Başkan Seçer; AFD tarafından yapılacak hibelerle ilgili mevzunun gündeme gelmesi üzerine ise şu tabirleri kullandı:
“Ben 1 milyon 900 bin nüfusa hizmet vermek üzere belediye lideri oldum. Lakin şu anda sizin yaptığınız açıklamayı baz alırsam 2 milyon 150 bin beşere hizmet ediyorum. Artık bunu da göstermem lazım. Örneğin Fransız AFD, babasının hayrına hibe vermiyor. Bizim kimseden bir himmet beklediğimiz de yok. Tömük bölgesine aldığımız 39 milyonluk AFD kredisinde, orası hariç 15 milyon avrodur. Oburu FRIT II kapsamındadır. Açılımı şudur; Türkiye’de yaşayan mülteciler fonundan hibedir. 1 yıl evvel AFD’ye ulaştırılmak üzere belediyemiz tarafından yazılan bilgi AFD’nin belgesinden çıkmadı. Nerede bu 1 yıllık kayıp evrak? Ben Belediye Lideri olarak bunların peşini kovaladığımı söylemek istiyorum. Ben hizmet yapmak istiyorum, fakat bu türlü düşünceler yaşıyorum. Ben kimseyle bir yarış yahut bir restleşme halinde değilim, fakat işimiz görülsün.”
MESKİ için istedikleri ek bütçenin münasebetlerini anlatan Lider Seçer, “2022 yılı bütçemiz 1 milyar 510 milyon lira; şu anda 805 milyon 310 bin lira bir ek bütçe talebimiz var. Böylelikle MESKİ’nin toplam bütçesi 2 milyar 315 milyon liraya erişmiş olacak. 2019’da idareye geldiğimizde MESKİ’nin bütçesi 780 milyon liraydı. Aşağı üst 750 milyon lira da borcu vardı. Artık bu ek bütçeyle MESKİ’nin bütçesi üç katına çıktı. Zati öbür ilçe belediyeleri de Mersin Büyükşehir Belediyesi de ek bütçe yaptı. Eski bütçeyle gitmemiz sürdürülebilir değil. Bilhassa MESKİ’de temel girdilerimiz olan; yaptığımız yatırımların fiyat farkları, aldığımız mal ve hizmetlerin döviz kuru farkı, elektrik farkı bütçemizi etkiledi. Yalnızca elektrik için 350 milyon lira, akaryakıt için 65 milyon lira, işçi sarfiyatları için 45 milyon lira artış kelam konusu. Son minimum fiyat artışını buraya yansıtmadık bile. Bizim bu şartlarda 805 milyon liralık bir bütçe talebimiz var. 5 ay evvel 1 lira olan mal ve hizmet, şu anda 2 lira, 3 lira. Bizim de yeni bir bütçe yapmamız temel oldu” dedi.
Başkan Seçer, MESKİ’nin yatırımlara karşılık tek gelirinin vatandaşların ödediği su faturaları olduğunu hatırlatarak, şöyle devam etti:
“MESKİ’nin tek geliri, vatandaştan topladığı su faturası bedelleridir. Bunun dışında kredi yahut hibe bulursa yatırım yapabilir. Şu anda 37 istasyonda gerçekleşen çalışmaları kendi öz kaynakları ile yapıyor. Ben bunu komiteye sevk edeceğim. Açıkçası bizim için uygun olan toplantıya orta verip komitesi toplamak. Zira ben genel şurası harika yapıyorum. Üç hakkım var. Bu hakkın birini kullanmış olacağım. Bir sonraki güne bırakırsak biz bunu, bir defa daha harikulâde genel konsey yapmamız lazım ve elimizde yıl sonuna kadar kullanabileceğimiz bir tek harika genel heyet bahtı kalıyor. Bunu da belirtmek isterim, takdir olağan ki komisyonun” diye konuştu.
MESKİ’nin mevcut borç tablosunu da veren Lider Seçer, “MESKİ’nin durumunu daha rahat karşılaştırmanız açısından söylüyorum; 2019 yılında 780 milyon lira bütçemiz, 750 milyon lira borcumuz vardı. Yani bir borç bir bütçe vardı. Artık 1 milyar 140 milyon lira borcumuz var, yeni bütçeyle birlikte 2 milyar 315 milyon lira da bütçemiz var. Yani artık bir borç iki bütçe var. En kolay tarifiyle MESKİ’nin durumunu, mali disiplinini sizlere aktarabileceğim telaffuz budur” diye konuştu.
Başkan Seçer, bir Meclis üyesinin mevcut yatırımlardaki projelerin ertelenip ertelenmeyeceği ile ilgili sorusu üzerine “Devam eden projeleri durduramam. Ancak ihale hazırlığı yaptıklarım vardı, onları gelecek yıla erteleyeceğiz. Bizim devam eden ve acil olması gereken projelerde bir sorun yok. Bizim için bütçe yapmak kıymetli değil, bütçenin denkliği ve bütçenin gerçekleşme oranı kıymetli. Ben de isterim daha yüksek bütçe yapayım, lakin bu sefer de gelirimin artması için su fiyatlarında çok bir artışa gitme zorunluluğum olacak. Bunu kompanse etmek için de fiyata yüklenmemiz lazım. Bu da mantıklı olmaktan çıkar, aslında vatandaşın durumu da ortada. Keşke iktisat bu durumda olmasa” tabirlerine yer verdi.