ANKARA- Türkiye’de yaşlı nüfusun giderek artması, doğurganlık ve vefat suratlarındaki yavaşlama, global yaşlanma süreci olarak nitelendirilen “demografik dönüşüm” sürecini hızlandırdı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) datalarına nazaran 65 yaş ve üzeri nüfus 5 yılda yüzde 24 artarak, geçen yıl 8 milyon 245 bin 124 şahsa ulaştı. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2021 prestijiyle yüzde 9,7’ye çıktı.
Verilerin tehlikeli boyutlara ulaştığı söz edilirken, Meclis’te kurulan Yaşlıların Problemlerini Araştırma Komisyonu’nda toplumun giderek yaşlandığına vurgu yapıldı.
YAŞLI NÜFUS 2080 YILINDA 27 MİLYONU AŞACAK
TÜİK Demografi İstatistikleri Daire Lideri Başkan Değirmenci, yapılan hane halkı nüfus projeksiyonlarına nazaran 2080 yılında yaşlı nüfusunun 27 milyon 413 bin 359 olmasının beklendiğini söyledi. Tekrar tıpkı yıl toplam nüfusun 107 milyon olacağı öngörülürken yaşlı nüfus, toplam nüfusun yüzde 25’ini oluşturacak.
Yaşlı nüfusun toplam nüfus içerisindeki oranının yüzde 10’u geçmesini ‘toplumun yaşlanması’ olarak tabir eden Değirmenci, “En yüksek yaşlı nüfusa sahip birinci 3 ülke sırasıyla, yüzde 34’le Monako, yüzde 28,8’le Japonya, yüzde 22,8’le İtalya olurken Türkiye yüzde 9,7’lik yaşlanma oranıyla 167 ülke ortasında 68’inci sırada yer almaktadır” dedi.
Yaşlı nüfusun en yüksek olduğu ilin ise 2021 yılında yüzde 20’yle Sinop olduğunu belirten Değirmenci, en düşük olduğu ilin de yüzde 3,5 oranıyla Şırnak olduğuna vurgu yaptı.
YAŞAM MÜDDETİ 78 YIL
Değirmenci, hayat tabloları istatistiklerine de dikkat çekti. Türkiye’de yeni doğan bir kişinin 78,6 yıl yaşayacağının iddia edildiğini kaydeden Değirmenci, yeni doğan bir kişinin Türkiye koşullarında yaşama oranı erkeklerde 75,9 yıl iken, bayanlarda 81,3 yıl olarak kayıtlara geçtiğini söyledi.
TÜRKİYE’DE 5 BİN 859 KİŞİ 100 YAŞIN ÜZERİNDE
Değirmenci 2021 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarını da paylaştı. Buna nazaran Türkiye’de 100 yaş üzeri toplam 5 bin 859 kişi yaşıyor. Yüz yaş ve üzeri şahısların 815’i İstanbul’da yaşarken, en az kişinin yaşadığı vilayet ise 8 şahısla Ardahan oldu.
YAŞLILARIN İŞGÜCÜNE İŞTİRAKİ YÜZDE 11
Türkiye’de yaşlı nüfusu oluşturan yüzde 9,7’lik kısmın yüzde 8’ini 5 ve daha üst yaş kümesinin oluşturduğuna dikkat çeken Değirmenci, 2021 yılında yaşlı nüfusun yüzde 64,7’sinin 65-74 yaş ortasında olduğunu, 75 ve 84 yaş ortasında olan yaşlı kümenin ise yaşlı nüfusun yüzde 27,3’ünü oluşturduğu söyledi.
Değirmenci, yaşlı nüfusun iş gücüne katılma oranının ise 2021 yılında 11,3 olarak belirlendiğini tabir ederek, “Yine, iş gücüne katılma oranı cinsiyete nazaran incelendiğinde, bu oran 2021 yılında yaşlı erkek nüfusta 18,6 iken, yaşlı bayan nüfusta 5,4 oldu. Yeniden, 2021 yılında yaşlı nüfustaki işsizlik oranının yüzde 3 olduğu görülmektedir” dedi.
‘HER ÇALIŞANDAN 10 LİRA KESİLEREK YAŞLILIK BAKIM FONU OLUŞTURULABİLİR’
Dünya Yaşlanma Kurulu Lideri Dr. Kemal Aydın da yerinde yaşlanmanın değerine dikkat çekerken, yaşlı nüfusun ömür kalitesinin de artırılmasına vurgu yaptı. Yaşlıların bakımı kapsamında bir fon oluşturulabileceğini söz eden Aydın, “Her çalışandan 10 lira kesildiği vakit; 30 milyon çalışan var, 10 lirayla 300 milyon bir fon oluşacak” dedi.
Aydın, ayrıyeten yerinde yaşlanma programları kapsamında ‘ekokent’ projesinin de hayata geçirilebileceğini anlatırken, “Şu an 12-13 milyona yakın emeklilerimiz var. 3,5 milyonun üzerinde de emeklilikte yaşa takılan var. 50 yaş üstü de 23 milyon insanımız var. Biz bu insanları ekokentler kurarak tekrar üretime yönlendirebiliriz” tabirlerine yer verdi.
Yaş almış şahısların büyük kentlere göçlerinin önüne geçilmesi, faal yaşlanma planlarının hayata geçirilmesi için TOKİ ile konut projesi üzerine görüşmeler yaptıklarını da kelamlarına ekleyen Aydın, “Burada birinci amaç, her yaşama uygun, her yaş için konut planlarımızın olmasıdır. Âlâ yaşlanmak için milyonlarca yeni konut seçeneği” sözlerine yer verdi.
‘3 ÇOCUK SİYASETİ BİLE YETMİYOR; 5 ÇOCUK’
Türkiye’nin 2075 yılına gelindiğinde dünyada olduğu üzere çok yaşlanmış olabileceğini belirten Aydın, genç nüfusunun artırılması için 5 çocuk teklifinde bulundu. Aydın, konuşmasının devamında şunları söyledi:
“Eğer bugünden toplumsal güvenlik sistemlerini kurmazsak, bugünden harekete geçmezsek çok büyük problemler da bizi bekliyor. Şu an bile Ege ve Batı bölgesinde olağan nüfus oranı, dengeleme oranı 1,7’ye düşmüş. Romanya’dan, İtalya’dan sonra falan 3’üncü ülkeyiz çocuk nüfusu açısından. Artık, Sayın Cumhurbaşkanımızın 3 çocuk siyaseti bile yetmiyor; 5 çocuk… Zira Batı’da çocuk oranı büsbütün azaldı; yüzde 2,2 iken şu an 1,7. Yani gelecekte yaşlılara bakacak, sigortaya para ödeyecek gencimiz olmayacak. Onun için bu bilgilerle, istatistiklerle çalışmalarımız hızlandırmamız gerekiyor.”