Akciğer kanseri, akciğer hücrelerinde başlar ve anormal hücre büyümeleriyle tümör oluşturarak büyür. Akciğer kanseri vücudun diğer bölgelerine de yayılabilir. İki tür akciğer kanseri vardır. Birincisi hızla büyüyen ve sıklıkla vücudun diğer bölgelerine yayılan küçük hücreli akciğer kanseridir. Bu kanser sigarayla bağlantılıdır ve sigara içmeyenlerde nadiren teşhis edilir. İkincisi ise akciğer kanserinin en yaygın ve yavaş büyüyen türü olan küçük hücreli olmayan akciğer kanseridir.
Akciğer kanseri belirtileri genellikle erken evrelerde ortaya çıkmaz. Hastalık ilerledikçe, şu belirtiler ortaya çıkabilir:
– Nefes almada zorluk, nefes darlığı, hırıltı, ses kısıklığı ve kötüleşen veya devam eden öksürük,
– Özellikle derin nefesler ve öksürük nöbetleri sırasında göğüs ağrısı,
– Balgamda kan varlığı,
– Sık veya kalıcı akciğer enfeksiyonları,
– Kalıcı yorgunluk hissi,
– Sebepsiz kilo kaybı ve iştahsızlık.
Kanser dışındaki birçok neden de bu belirtilere neden olabilir. Ancak, bunlardan herhangi biri sık görülürse ve geçmiyorsa mutlaka bir uzmana başvurmak gerekir.
Yukarıdaki belirtilerden herhangi birine sahipseniz, ailede akciğer kanseri geçmişi varsa veya farklı risk faktörlerine sahipseniz akciğer kanseri için bir tarama testi yaptırmanız gerekebilir.
Akciğer kanserinde uyarı işaretleri
Akciğer kanserinin belirtileri, sigarayla ilgili olup olmamasına bağlı olarak çok sayıda ve farklıdır. Vakaların yarısında solunum sorunları mevcuttur. Anormal yorgunluk, iştahsızlık veya kilo kaybı gibi genel belirtilere ve seste değişiklik, hırıltı veya yutma güçlüğü gibi diğer daha az yaygın belirtilere dikkat edilmelidir.
Bu belirtiler devam ederse, derhal bir uzmana başvurulmalıdır. Bazı belirtiler akciğer kanseri şüphesini artırıyorsa, doktor tanıyı doğrulamak için bir dizi test yapar. Genel olarak mikroskopi, röntgen, balgam muayenesi ve biyopsi yapılır. Tümörün yayılımını görmek için bronşlar kontrol edilir. Tümör akciğerin çevresinde yer alıyorsa ve fibroskopi ile erişilemiyorsa, numune almak için farklı yöntemler kullanılır.
Akciğer anseri teşhisi doğrulanırsa, vücutta olası yayılmaları bulmak için başka muayeneler gerekir. Doktor daha sonra örneğin kemik sintigrafisi, karaciğer ultrasonu, endoözofageal ultrason, aort ve pulmoner damarlardaki olası hasarı görselleştirmek için bir anjiyografi ve lenf düğümlerinde hasar aramak için bir test isteyebilir.
Akciğer kanseri tedavisi
Sigarayı bırakmak her zaman tedavi için bir ön koşuldur. Daha sonra seçilen tedaviler, küçük hücreli olmayan veya küçük hücreli olarak tanımlanan akciğer kanserinin tipine, gelişim aşamasına ve hastanın genel durumuna bağlıdır.
Küçük hücreli olmayan akciğer kanserlerinde genellikle tümörü çıkarmak için ameliyat düşünülür. Bir akciğer lobunun veya tüm akciğerin çıkarılması gerçekleştirilebilir.
Daha sonra duruma göre sıklıkla radyoterapi ile ilişkili veya radyoterapisiz kemoterapi önerilir. Geniş kanser türlerinde, tümör hacmini azaltmak için bazı durumlarda ameliyattan önce kemoterapi uygulanır. Bazı çok geniş metastazlı kanserlerde ameliyat yapılamaz. Kemoterapi, radyoterapi ve hedefe yönelik tedavileri birleştiren bir tedavi ile hastalığın ilerlemesi kontrol edilmeye çalışılır.
Küçük hücreli akciğer kanseri, vücutta çok hızlı yayılma eğilimi ile bilinen bir akciğer kanseridir. Yayılmayan formlarda tedavi kemoterapi ve radyoterapiye dayanır.
İmmünoterapi, hastanın kanser hücrelerine karşı bağışıklık savunmasını uyarmayı amaçlayan yeni bir tedavidir. Bu terapi şimdi çeşitli terapötik tedavilere entegre şekilde yapılmaktadır.
Akciğer kanserinin sigara dışında 7 risk faktörü
En ölümcül kanserlerden biri olan akciğer akciğer kanserinde sigara içmenin riski diğer faktörlerden daha fazla artırdığı bilinmektedir. Ancak akciğer kanseri bazı durumlarda hiç sigara içmemiş insanları da etkilemektedir. Çevre, radon ve pasif içicilik gibi faktörlerin sigara içmeyenlerde akciğer kanseri ile ilişkili olabileceği düşünülmektedir.
İşte akciğer kanserinin sigara dışında 7 risk faktörü.
Radon
Çok az insan radon riskinin farkındadır. Radon maruziyeti, hiç sigara içmemiş kişilerde akciğer kanseri ölümlerine neden olabilir. Sigara içenler veya daha önce sigara içmiş insanlar arasında birçok ölümden sorumlu olduğu tahmin edilmektedir. Radon, belirli toprak türlerinden kaçan görünmez bir radyoaktif gazdır.
Radon evinize sızabilir ve evinizde birikebilir. Radona maruz kalma kaynakları işyeriniz, okulunuz ve çok fazla zaman harcadığınız iç mekanlar olabilir. Bu nedenle şüpheleniyorsanız, iç mekanlara radon testleri yaptırabilirsiniz.
Pasif içicilik
Sigara içenlerin yanında olmak, sizi sigaradaki aynı kanserojenlere maruz bırakır, ancak toksik doz daha düşüktür. Sigara içen kadın ve erkeklerin akciğer kanseri olma riski sırasıyla 13 ve 23 kat daha fazladır ve pasif içicilik akciğer kanseri gelişme riskini yüzde 20 ila 30 oranında artırır.
Sigara içen biriyle yaşıyorsanız, pasif içicilikten kaçınmak zor olabilir. Kendi sağlığınız için sigara dumanından uzak durun.
Hava kirliliği
Araştırmalar, hava kirliliğinin özellikle araba egzozu, enerji santralleri ve orman yangınları tarafından üretilen PM2.5 gibi ince parçacıkların akciğer, meme ve diğer kanserlerin riskini artırabileceğini göstermektedir. Hava kirliliği astım gibi sağlık sorunlarını tetiklerken aynı zamanda akciğer kanseri olma riskini artırabilecek yüksek düzeyde toksik madde içerir.
Asbest
Akciğer kanseri olma riskini artıran faktörler arasında asbest de vardır. Ancak sağlık üzerindeki bu etki uzun ve çok yoğun bir maruz kalma gerektirir ve bu genellikle sadece profesyonel bir ortamda asbeste maruz kalan bireylerde görülür. İnşaat, yıkım, oto tamircisi ve askeri sektörde çalışan insanlar asbeste maruz kalma riski altındadır, çünkü binalar ve fren balataları asbest içerebilir. Asbest içeren çoğu ürün yasaklanmış veya kısıtlanmıştır.
KOAH
Kronik bronşit ve amfizem gibi bir grup akciğer hastalığı olan kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), akciğer kanseri olma riskini artırır. Akciğer kanseri ve KOAH sigara içmek ve radon veya asbeste maruz kalmak gibi benzer risk faktörlerine sahiptir. Sigara içmek KOAH için en büyük risk faktörüdür.
KOAH ile ilişkili iltihaplanmanın akciğer kanseri riskini artırdığı düşünülmektedir. KOAH’lı kişiler hala sigara içiyorlarsa sigarayı bırakmaya çalışmalı ve akciğer kanseri taramaları yaptırmalıdır.
Aile öyküsü
Ailesinde akciğer kanseri öyküsü olan kişilerin özellikle genç yaşta akciğer kanseri geliştiren yakın bir akrabaları varsa, hastalığa yakalanma riski daha yüksektir. Akciğer kanserinde hiçbir genetik test mevcut değildir, çünkü henüz hastalıktan sorumlu bir gen tanımlanmamıştır.
Aile öyküsü olan kişilerin akciğer kanseri tarama testi yaptırmaları önerilir.
Elektronik sigara
Elektronik sigara, sigaraya güvenli bir alternatif olarak görülse de öyle değildir. Elektronik sigara hakkında tehlikeler giderek daha belirgin hale gelmektedir. Elektronik sigara kullanımının ileri yaşlarda ortaya çıkacak akciğer kanseri ölümlerinin sayısında yüksek bir artış riskine yol açacağı düşünülmektedir. Araştırmalar, elektronik sigaranın neden olabileceği akciğer hastalığının akciğer kanseri riskinin artmasına yol açabileceğini gösteriyor.