CHP Genel Lider Yardımcısı Ahmet Akın, akaryakıta gelen artırımlarla ilgili hazırladığı raporda, “Kira artışına hudut koyan, derhal bu vergi artışına sınırlama getirmeli. 30 liraya dayanan akaryakıt fiyatlarında derhal vergi indirimi yapılmalı” dedi.
CHP’li Akın, “Son yedi ayda motorinde 1 lira 26 kuruş olan vergi yükü 7 lira 9 kuruşa çıkarak yüzde 463 oranında arttı. Akaryakıtta 1 lira 30 kuruş olan vergi yükü ise 7 lira 67 kuruşa çıkarak yüzde 490 oranında arttı” dedi.
Cumhuriyet’in haberine nazaran, CHP’li Akın, akaryakıt eserlerine gelen artırımlara ait çalışma hazırladı. Akın’ın çalışmasında şu tespitler yer aldı:
Yedi aydır zam
Akaryakıt eserlerine artırım fırtınası 2018 seçimlerinden evvel hayata geçirilen eşel taşınabilir sisteminin iflas etmesiyle başladı. Pompa fiyatları, eşel taşınabilir sistemindeki ÖTV hissesinin sıfırlanmasıyla Kasım 2021’den itibaren daima zamlandı. Aralık 2021’de 10 lirayı geçen akaryakıt ve motorinin litre fiyatı, yükselen döviz kuru nedeniyle bugüne kadar daima artış göstererek 30 liraya dayandı. Akaryakıt fiyatlarını belirleyen brent petrol fiyatı Kasım 2021’den bu yana ortalama 80 dolardan bugün prestijiyle yaklaşık 125 dolar düzeyine çıkarak yüzde 54 oranında artarken; Türkiye’de pompa fiyatları akaryakıtta yüzde 210, motorinde ise yüzde 238 oranında arttı.
Vergi yükü sınırlıydı
Kasım 2021 tarihinde pompa fiyatı 8 lira 29 kuruş olan akaryakıttan eşel mobilin iflas etmesi nedeniyle ÖTV alınmazken; sırf 1 lira 30 kuruş fiyatında KDV alınıyordu. Buna nazaran akaryakıtın vergisiz fiyatı yedi lira 19 olarak hesaplanıyordu. 11 Haziran 2022 prestijiyle pompa fiyatı 28 lira 55 kuruş olan akaryakıttan 2 lira 53 kuruş ÖTV, 5 lira 14 kuruş KDV olmak üzere toplam yedi lira 67 kuruş fiyatında vergi alınıyor. Akaryakıtın vergisiz fiyatı 20 lira 88 kuruş olarak hesaplanıyor. Pompa fiyatı 27 lira 95 kuruş olan motorinden 2 lira 6 kuruş ÖTV, 5 lira 3 kuruş KDV olmak üzere toplam 7 lira 9 kuruş vergi alınıyor. Motorinin vergisiz fiyatı 20 lira 86 kuruş olarak hesaplanıyor.
Yüzde 490 arttı
Zamların kesilmediği Kasım 2021 ile Haziran 2022 periyodunu kapsayan devirde vergi yükündeki artış pompa fiyatındaki artış oranını bile ikiye katladı. Son yedi aylık devirde motorinde vergisiz artış oranı yüzde 193, akaryakıtta artış oranı yüzde 190 olurken; vergi yükü ise neredeyse altı kat arttı. Bugün motorin ve akaryakıttan alınan vergi neredeyse yedi ay evvelki pompa fiyatlarına yaklaştı.